لاکالکل یکی از رنگهای قدیمی مورداستفاده اساتید در صنعت چوب است. از لاک الکل بیشتر در ساخت ساز استفاده میشود و آن هم به دلیل ضخامت و لایه بسیار نازکی است که روی چوب ایجاد میکند. رنگهای فوری مانند پلی استر و… باتوجهبه اینکه روی کار ضخامت ایجاد میکنند، صدای ساز ره بهاصطلاح عامیانه خفه میکنند و ساز از کیفیت صدای خوبی برخورد دار نخواهد شد.
البته نمیتوان موارد مصرف لاک الکل را فقط در هنر ساز سازی محدود کرد؛ بلکه از این رنگ برای پوشش مبلمان و دیگر لوازم چوبی هم میتوان استفاده نمود.
لاک مادهای است طبیعی و جامد که از حشرهای به نام کوکوس به دست میآید. این حشره پس از مکیدن شیره درخت انجیر، مایع قهوهایرنگی را از خود ترشح میکند و این مایع حشره را در بر میگیرد و پس از تصفیه بهعنوان لاک در بازار بهصورت ورقههای نازک به فروش میرسد.
پیشنهاد آیچوب: آموزش کامل رنگ چوب و MDF
در بین پوششهای نهایی چوب، پوشش لاک الکل از محبوبیت و اقتدار خاصی برخوردار است. در ابتدا بهتر است بدانیم در جنگلهای هندوستان درختان سرخ رنگی با نام لکباگ یافت میشود که معمولاً بلندقامت هستند.
نوعی حشره هم شبیه جیرجیرک بنام لکباگ (Lac Bug) بر روی این درختان زندگی میکند که نوع مؤنث آن آوندهای لولهای شکل از جنس پولک بسیار نازک بر روی تنه درختان میسازد و جنس مذکر این حشره مایعی لزج مانند بروی این آوندها ترشح میکند که به لاک حالت لعابی میدهد.
بر اساس شواهد و قراین یافت شده قدمت لاک و الکل تقریباً به سه هزار سال پیش میرسد که تا سالیان پیش در ایران هم مصرف لاک و الکل بسیار پررونق بوده با اختراع نسل جدید رنگهای مخصوص چوب به خصوص پلی استرها، تقریباً این ماده طبیعی از چرخه مصرف حذف شد و پلی استر جایگزین بیرقیب آن شد. امروزه هم در مواردی کماکان لاک الکل مصرف خود را دارد؛ مانند صنایع حجمی، مرمت آثار باستانی و رنگ آلات موسیقی و…
بهترین نوع لاک، به رنگ روشن تا زرد متمایل به نارنجی هست که به آن شلاک گویند. حلال لاک، الکل صنعتی است. البته لاکهای بیرنگ نیز وجود دارد که برای حل کردم آن از الکل سفید استفاده میکنند.
پیشنهاد آیچوب:
وارنیش چیست؟ معرفی کامل انواع وارنیش و روغن وارنیش موجود در ایران
لاک مرغوب و نامرغوب چه ویژگیهایی دارد؟
لاکهای معمول موجود در بازار به رنگ طلایی روشن هستند که از شیره درخت انجیر در هندوستان گرفته میشوند؛ البته لاکهای دیگری وجود دارند که به رنگ روشن هستند و در واقع کیفیتشان کی پایینتر از لاک الکل طلایی است.
لاک باکیفیت به رنگ طلایی هست و حالت پولکی دارد. پولکها در لاک مرغوب نباید حاوی پولکهای تیره رنگ باشد. همچنین با هم زدن لاک با دست، باید دقت کنید که پولکها به هم چسبیده نباشد!
طرز تهیه لاک الکل چوب
برای ساخت لاک الکل مقدار صد گرم لاک طلایی هندی اصل را با یک لیتر الکل اتیلیک صنعتی (الکل ۹۶ درصد) مخلوط کرده و مقدار کمی (حدود دو یا سه درصد) موم طبیعی به مخلوط اضافه کنید. موم خاصیت شکنندگی لاک را از بین میبرد و بعدها روی سطح لاک و الکل تَرَک و شکستگیهایی ایجاد میگردد که علت آن خشکی لاک است.
هرچه لاک نرمتر شود، سریعتر در الکل حل میشود. حدود ۱۵ دقیقه تا ۳۰ دقیقه لاک و الکل را به آرامی هم بزنید تا به هم نچسبند.
سپس برای آنکه سطح لاک پس از مصرف ترد و شکننده نباشد، ۲ تا ۳ درصد موم زنبورعسل به آن اضافه مینمایند (موم باعث میشود خاصیت شکنندگی لاک از بین برود)، سپس آن را بهخوبی تکان میدهند تا لاک در الکل بهخوبی حل شود.
حدود ۲۴ ساعت به محلول زمان دهید تا کامل حل شود و آماده گردد و در این مدت هم میتوانید هرچند ساعت، یکبار محلول را به آرامی تکان دهید تا بهتر لاک و الکل بهتر حل شوند.
بهتر است لاک بعد از حل شدن از یک جوراب زنانه نازک رد بشود.
برای حل شدن بهتر لاک در الکل میتوان آن را حرارت غیرمستقیم داد. به علت قابلیت اشتعال زایی الکل، حرارت مستقیم بسیار خطرناک هست. برای این کار میتوان ظرف لاک و الکل را در ظرف آب گرم قرار داد.
معمولاً گرمکردن لاکوالکل، حلکردن آن را تسریع میکند؛ ولی باید تذکر داد محلولی که باحرارت دادن و یا با سرعت حاضر شده کمی میجوشد و موجب متورم و معیوبشدن کار میشود؛
بنابراین باید با روش حرارت غیرمستقیم و بهآرامی زمینه ذوبشدن لاک را فراهم آوریم. محلول باید مدت کمی بماند، شِلاک و موم خوب با الکل حل شده و بهمرور مواد اضافی و غیرخالص آن تهنشین گردد و پس از تهنشین شدن میتوان محلول را صافکرده و آنگاه مصرف نمود. در موقع صافکردن نیز بایستی دقت کرد که قشر کثیف تهنشین شده از محلول کاملاً جدا گردد تا بعدها سطح لاکوالکل تمیز و بدون لکه باشد.
در ظرف ترجیحاً دربسته شیشهای در مکان گرمی به مدت یک تا دو هفته نگهداری شود از حرارت دادن مستقیم این مخلوط بهشدت پرهیز شده؛ زیرا اشتعال ساز است.
مراحل اجرای لاک الکل روی چوب
لاک و الکل در سه مرحله به سطح کار زده میشود
رنگ دست اول (بوم کردن) برای پر کردن خلل و فرج و سوراخهای چوب.
رنگ دست دوم (پوشش) برای ایجاد قشر رنگ روی سطح کار.
رنگ دست سوم (پرداخت) برای صاف کردن و پرداخت کردن روی رنگ ایجاد شده.
پیشنهاد آیچوب:
معرفی انواع رنگ چوب | کدام رنگ برای چوب بهتر است؟
با توجه به تجربه اساتید دو روش را در این بخش معرفی خواهیم کرد:
روش اول استفاده از لاک و الکل به روش سنتی
ابتدا سطح کار را آماده کنید. بهتر است قبل از لاک الکل کاری سطح کار را به کمک پارچه الکل اندود نمایید، این عمل باعث میشود سطح کار پرزدار شود. سپس با سنبادهی شماره ۴۰۰ پوستاب پرزها را از بین ببرید. برای استفاده از الکل، پیشنهاد ما الکل بیدستان قزوین است این الکل حلالیت بیشتر نسبت به سایر الکلها دارد.
برای اجرای لاک و الکل معمولاً از کهنه رنگ کاری استفاده میشود. این کهنه عبارت است از یک پارچه از جنس نرم و لطیف که در میان آن پنبه یا پشم میگذارند. همچنین میتوانید به جای پارچه کهنه و پنبه، از ابر هم استفاده کنید.
قسمتی از پارچه را داخل رنگ لاک و الکل قرار دهید و آن را روی سطح کار اجرا کنید. برای دست اول لاک الکل را به خوبی و با مقدار بیشتر اجرا کنید تا چوب مواد را جذب کند و در اصطلاح عامیانه سیر شود. این عمل باعث میشود نفوذ لاک و الکل بهتر انجام گیرد. پس از خشک شدن کار (حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه)، یک دست سنباده بسیار نرم پوستاب (کهنه) روی کار بکشید. این مهم است که سنباده نو نباشد! دقت نمایید که سنباده فقط در راه چوب انجام شود و خلاف راه چوب این کار را انجام ندهید. خاک را پاک کنید و دوباره لاک را اجرا کنید.
برای رسیدن به پوشش مناسب تا ۲۰ دست هم نیاز هست لاک اجرا شود. از دست چهارم به بعد نیاز به سنباده کاری در هر دفعه نیست. هر زمان احساس کردید کار زبر شد، یکبار با سنباده پوست کارکرده و کهنه، سنباده کاری کنید.
برای اجرای لاک الکل در دستهای سوم و چهارم به بعد باید مراقب باشید که روی یک خط لاک و الکل را دو بار پارچه نکشید، چون رنگ دو لبه میشود. حجم لاک هم به نسبت دست اول کمتر است. هرچه به دستهای پایانی نزدیک میشویم، مقدار مصرف لاک الکل باید کمتر باشد تا لاکهای قبلی پاک نشود. برای دستهای بعدی حدود ۵ دقیقه زمان میدهیم تا الکل خشک شود و آماده سنباده کاری گردد.
در صورت ایجاد چسبندگی بین دستمال و لاک الکل، میتوانید با استفاده از چند قطره پارافین، دستمال را کمی چرب کنید تا چسبندگی ایجاد نشود. اگر از پارافین زیاد استفاده کنید، روی کار لکه ایجاد میشود. دستمال را به پارافین آغشته کنید و روی کار بکشید تا سطح کار کامل صیقلی شود.
اگر دوست دارید کار براق شود، بعد از ۱۵ دست اجرای لاک الکل، حدود ۲۴ ساعت زمان دهید تا رنگ کامل خشک شود و پس از آن حدود ۴ یا ۵ دست لاک الکل اجرا کنید.
اجرای لاک الکل به روش فرانسوی
مخلوط لاکالکل را که قبلاً مدتی در حالت خوابیده بوده را از صافی بگذرانید و برای استعمال باید از پارچه استفاده کنید. معمولاً از قدیم نمد توصیه شده؛ اما برای شما راه بهتری نیز وجود دارد استفاده از پارچههای زیرپیراهنی که کاملاً نرم و بدون پرز است و تهیه آن بسیار راحت است.
قبل از هر چیز کار را عاری از گردوخاک نموده و دستمال را به لاک آغشته کرده و در جهت الیاف چوب بکشید. دقت فرمایید که هر کجا در حین کشیدن پارچه اثر لاک تمام شد بلافاصله دستمال را از سطح کار برداشته و آغشته به لاک نمایید و در واقع دستمال خشک به کار نکشید.
مسئله دوم اینکه به ترتیب کشیدن و فاصله نگذاشتن بین دستمال کشیدنها از اهمیت بالایی برخوردار است و سوم اینکه بههیچعنوان دو بار دستمال آغشته به لاک را رویهم نکشید پس از پایان کار اجازه دهید کار به مدت ۲۴ ساعت بماند و بعد با کشیدن یک سنباده شماره ۳۸۰ یا ۴۰۰ بهآرامی بر روی کار زبری کار را برطرف کنید.
دقت فرمایید در حین سنباده زدن لاکوالکل تمایل زیادی به چسبیدن به سنباده دارد؛ لذا با کنترل مرتب سنباده از این عمل جلوگیری کنید و لکه چسبیده به سنباده را با ناخن یا سر تیغه چاقو بردارید. لکه چسبیده به سنباده بهسرعت کار را زخمی میکند. ما در آیچوب روش ساده پاک کردم صمغ چوب از روی سنباده را آموزش دادهایم.
بعد از سنبادهکاری مقدار نصف استکان الکل به مخلوط لاکوالکل اضافه نموده و با تکاندادن آرام ظرف محتوی لاک آن را حل نمایید و سپس برای بار دوم مثل دفعه اول لاک را به کار بزنید.
بعد از گذشت ۲۴ ساعت دوباره سنبادهکاری بسیار باملاحظه و با سنباده بسیار نرم بکشید و دست سوم لاک را انجام دهید. چنانچه برای بار چهارم و پنجم سنباده و لاک را انجام دهید و اطمینان داشته باشید که بهترین نتیجه را خواهید داشت.
این احتمال وجود دارد که در هنگام کشیدن لاک با دستمال لبههایی ایجاد شده و یا اینکه لبههایی که رویهم افتادهاند سطح ناهمواری رو ایجاد کنند.
برای حل این مشکل، پس از پایان کار مقداری پودر سینکا را با دست بر روی کل سطح کار پاشیده و بهآرامی با دستمالی از جنس پنبهای یا زیر پیر آهنی شروع به دستمال کشی میکنیم. این لبهها که اصطلاحاً به آنها کلد شدن میگویند بهراحتی از بین میروند.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش رنگ کردن چوب با سیلر کیلر + نقاشی چوب ۰ تا ۱۰۰
اجرای لاک الکل به روش انگلیسی
از قلم مو نیز برای این کار میتوان برای اجرای لاک الکل روی چوب استفاده کرد. اما قلم مو حتماً «باید از جنس موی طبیعی باشد.
مانند قلمهای vinzor که از موی دم سمور ساخته میشود و روش کارکرد آن عین روش اول است فقط باید بسیار مراقب باشید که اثر موی قلم بر روی کار نماند؛ و یا با کشیدن قلم بر روی یک محل آن را زخمی نکنید.
معمولاً» از روش دوم بسیار بسیار کم استفاده میشود و احتیاج به تجربه بالایی دارد و در ضمن هزینه قلمهای موی طبیعی بسیار بالاست.
اجرای لاک الکل روی چوب به روش کهنه کاری
برای زدن لاک و الکل بر روی چوب معمولاً از کهنه رنگ کاری استفاده میشود. کهنه رنگ کاری عبارت است از تکه پارچهای که لای آن پنبه و یا پشم گذاشته باشند. (جنس پارچه میتواند چلوار لطیف باشد) رنگ لاک و الکل در مقابل اسید، الکل، رطوبت و حرارت مقاوم نیست و چنانچه آب بر روی آن بریزد لکه سفیدی بر روی آن باقی میماند.
نوعی از لاک نیز وجود داشته که لاک سفید نام دارد و از بی رنگ کردن یا روشن کردن لاک نارنجی (در اثر عملیات شیمیایی به کمک هیپوکلریت سدیم روی لاک نارنجی) به دست میآید و برای لاک و الکل کاری چوبهای روشن مورد استفاده قرار میگیرد.
از رنگ لاک و الکل برای رنگ کاری انواع قفسه، مبل، میز، صندلی، درهای داخلی، وسایل تزییناتی و موارد نظیر آن استفاده میشود.
روش سوم لاک الکل کاری با استفاده از پیستوله
این روش یکی از بهترین و عالیترین نوع اجرا و کارکرد لاکالکل هست. در این روش مقدار یک استکان الکل به لاک اضافه نموده و بهآرامی ظرف محتوی لاک را تکان بدهید تا لاک خوب حل شود. سپس محصول را از صافی گذرانده و داخل پیستوله بریزید و از فاصله ۲۰ سانتی و با فشار باد ۳۰psi لاک را به کار بپاشید.
درصورتیکه در زمینه کار با پیستوله تجربه ندارید، ما در آیچوب آموزش کامل اجرای رنگ با پیستوله سه تنظیم را با شما به اشتراک گذاشتهایم.
توجه داشته باشید اگر فاصله کمتر باشد موجب چروک شدن لاک میشود و اگر چنانچه فاصله زیادتر باشد پوست تمساحی میشود. در ادامه یک دست محلول را به کار پاشیده و بعد از ۲۴ ساعت سنبادهکاری کنید و در مرتبه دوم لاک را اسپری کنید.
برای بار سوم سنبادهکاری کنید و بعد لاکالکل را با پیستوله اجرا کنید. بعد از گذشت ۲۴ ساعت دستمالی را آغشته به پارافین کرده و بروی سطح کار بکشید.
اندازه یک لیوان الکل باید اضافهتر به لاک اضافه شود تا از دهانه پیستوله خارج شود و این مسئله حتماً مدنظر قرار گیرد.
مزیت این روش این است که مشکلات زخمیشدن لبه لبه شدن و ناهموار شدن سطح کار نیز وجود ندارد. در این حالت تمامی مشکلات و معایب روشهای قبل آسوده میشوید تا زیباترین نتیجه ممکن را از این طریق در اختیار داشته باشید.
در ضمن برای حصول اطمینان از کیفیت لاک لازم است بدانید که لاک اصل هندی با سرعت بسیار بالایی در آمونیاک حل میشود.
در ادامه تصاویری از نمونه کارهای بازسازی درب خانه لاجوردی در کاشان که توسط اساتید به روش لاک الکل بازسازی شده است را مشاهده میفرمایید.
پیشنهاد آیچوب: معرفی انواع رنگ چوب | کدام رنگ مخصوص چوب است؟
طرز تشخیص روغن روی سطوح رنگ خورده
به علت آنکه برای جلوگیری از شکنندگی لاک به آن موم اضافه مینمایند، سطح لاک در اثر روغن موجود کدر میشود. به کمک بعضی مواد شیمیایی میتوان روغن را از سطح کار پاک کرد.
سادهترین کار این است روی سطوح رنگ خورده را با دهانها نماییم و اگر بخار ایجاد شد سطح کار روغن دارد. از ماندن در کارگاه رنگ کاری و استنشاق الکل خودداری نمایید. هرگاه الکل روی دست یا بدن ریخته شد فوراً آن را با آب بشویید زیرا حلال الکل آب هست.
رنگ لاک و الکل در مقابل حرارت، اسیدها و الکلها مقاومت ندارد به همین دلیل امروزه استفاده از لاک و الکل بسیار کم است و فقط برای رنگ آمیزی بعضی از آلات موسیقی مانند تار، سه تار، گیتار و … به کار میرود زیرا رنگ لاک و الکل روی صدا تأثیری نمیگذارد.
توجه: این مطلب به دلیل درخواستهای متعددی که دوستان عزیزمان ارسال کردند، تهیه شده است و متأسفانه تجربهای شخصی در این زمینه ندارم لذا قادر به پاسخگویی سؤالات و ابهامات شما عزیزان نخواهم بود. البته سؤالات شما تائید و پاسخگویی را به دوستان باتجربه محول میکنیم.
منبع: آیچوب
از مطالب بسیار عالی و منعکس کردن تجربیات قیمتی شما اساتید بسیار استفاده کردم.متشکر از زحمات بیدریقتون.
ناصر
با سلام _لاک الکل به درد مواردی که ذکر کردید نمیخوره برای اون کار بهتره از کیلر اتومبیلی فوری استفاده کنی در ضمن مقاومت نیم پلی استر بیشتر از لاک الکل هست موفق باشید
برای وسیله ای که زیاد استفاده میشه دوام لاک الکل بیشتره با پلی استر؟
سلام و ممنون از لطفتان
1_ میشه از لاک الکل روی فلزات رنگ شده هم استفاده کرد (برای حفظ رنگ و ضد خش کردن)؟
2_ لاک الکل رو به روش غوطه ای میشه کار کرد؟
3_ جنس فیبر استخوانی و امثال آن که ضد آب هستند رو میشه لاک الکل زد؟
محسن
با سلام_اگه مطلب آموزشی لاک الکل در این سایت رو مطالعه کرده باشید به یکی از اصلی ترین نکاتی که اشاره شده انجام.حداقل چهار دست لاک الکل هست هرگز با یه دست لاک زدن نه کار کیفیت پیدا میکنه نه به جلای مورد نظر میرسه موفق باشید
سلام استاد من لاک الکل درست کردم اما وقتی به ساز میزنم زمانی که داره خشک میشه یه سری جاهاش رنگش برمیگرده میشه مثل زمانی که هنوز همرنگی نزدی مثل چوب خام که رنگش زرده! الکلم که استفاده کردم مارک بیدستانه چندسال پیش خریده بودم امکان داره الکل خراب شده باشه البته ناگفته نمونه از جوراب ردش نکردم فقط چند بار بایک طوری صافش کردم البته بعدش با الکل ۹۶درصد با همون لاک لاک الکل درس کردم روی اون زدم درس شد همه جاش یه رنگ شد به نظرشما علت چیه
نهال
با سلام_قبل از هر چیز لازمه یه مطلب رو به اطلاعتون برسونم البته قبلا”بارها هم.گفتم بسیاری از اوقات پیش میاد که یه کامنت رو بنده موفق به دیدنش نمیشم که یا به علت تعدد کامنتها ممکنه رد بشه یا اسپم بشه یا گاهی از اوقات تو مناطق مختلف ایران با قطعی اینترنت روبرو میشیم که خب به طبع بعضی از کامنتها رد میشه و بعضی از اوقات هم به علت حجم کاری بالای بنده موفق نمیشم به سایت سری بزنم و یا اینکه هر دو سه ماه یکبار چند روزی رو بیمارستان هستم که اون چند روز به اینترنت دسترسی ندارم و لذا ممکنه بعضی از کامنتها بدون پاسخ بمونه که تذکر دادم در این گونه موارد یا کامنتتون رو مجددا”تکرار فرمایید یا ایمیل،تلگرام ،پیامک ،تلفن و… بالاخره به یه نحوی مطلبتون رو اگه به دست بنده برسونید حتما”جواب میگیرید این طور که نیست بنده خدای ناکرده بخوام با کسی غرضیت داشته باشم اگه امکان پاسخگویی نباشه خیلی صریح و رک خودم این مطلب رو عنوان میکنم که نمونه اش رو هم در مورد نحوه تولید پودر بارس به خودتون گفتم _و اما پاسخ سوال شما:اول اینکه چوب بایست حتما”یه لایه رنگی محافظتی داشته باشه و گرنه در برابر عوامل جوی و باکتریها مقاومتی نداره _دوم اینکه اگر بر روی سازهای مختلف مثل سنتور ،گیتار،سه تارو… مارکهای معروف مثل الحمراء و بابا گل و.. یه سری های دیگه خوب توجه کنید هیچکدومشون گردویی یا قهوه ای تیره نیستند بلکه رنگ واقعی اشون قهوه ای گلد نارنجی هستند که یه نوع چوب یا روکش گردوی آمریکایی داریم بنام پالیساندر که رنگ واقعی گردویی رو میتونید از اون الگو برداری کنید که البته بنده یه عکس ازش ضمیمه این کامنت میکنم تا کاملا”متوجه مطلب بشید _حالا با توجه به این عکس به اصل مطلب میرسیم ببینید دوست گرامی هیچیک از اهالی خبره و ماهر اهل فن صنعت ساز سازی برای زیر رنگشون از بارس استفاده نمیکنند اون عده قلیلی هم که این کار رو انجام میدند گفتم مهارت کافی ندارند جریان از این قرار هست که چوب گردو خودش یه رنگ قهوه ای نسکافه ای ملایمی داره که با زدن بارس قهوه ای تیره یا بر اساس کد رنگ میشه گردویی رویال که این رنگ برای ساز اصلا”مناسب نیست و بیش,از حد تیره هست از طرفی لاک الکل خودش زرد رنگ هست و اگه تنها کار کنید جلوه خوبی نداره بنابراین با افزودن مقدار کمی جوهر نارنجی به لاک یه قهوه ای گلد نارنجی ملایمی به دست میاد که در گذشته پودر سرنج ایکارت آلمان رو با آب حل میکردند وکمی به لاک اضافه میکردند که الان اون پودر رو اگه جایی گیر آوردید سلام ما رو هم بهش برسونید امروزه با اضافه کردن چند قطره جوهر نارنجی به لاک این کار رو انجام میدند افزودن جوهر نارنجی به لاک باعث میشه تا هم زردی لاک گرفته بشه و هم اون قهوه ای گلد نارنجی خوشرنگ بدست بیاد که یکی از مزیات لاک اینه که در اثر مرور زمان تغییر رنگ میده و هر چه زمان بهش بخوره خوشرنگ تر میشه دقیقا”مثل ماله گچکاری که هرچه بیشتر باهاش کار کنی بهتر پرداخت میشه و علت زیبایی سازهای قدیمی هم در همین مسأله گذشت زمان و تغییر رنگ لاک هست_در مورد سوالتون راجع به صدای ساز و رابطه اش با لاک :ببینید دقیقا”صدا از محفظه درونی بیرون میاد وهمون چیزی که شما بهش اشاره کردید صدا بر اساس حالت اکوستیک مثل بوق بلندگو از یک طرف خارج میشه و اصلا”نباید از سطح بیرونی صدا بلند بشه کار اون محفظه پژواک کردن صداهست که به صدا حالت اکو بده اگه قرار باشه صدا از رو باشه که دیگه محفظه نمیخواست روی یه تخته صاف چند تا سیم میزدند و میرفتند دنبال کارشون روی هر آلات.موسیقی اگه خوب توجه کنید یه سری سوراخهایی به اشکال مختلف مثل گل،ستاره،بته جقه و…هست که اون سوراخها دقیقا”مثل میکروفن عمل میکنه و صدا رو به داخل محفظه هدایت میکنه محفظه هم به صدا حالت اکو یا پژواک میده و نهایتا”صدا به گوش شنونده میرسه تنها پوششی که ضخامتش بیش از حد مجاز نیست و بر روی سطح چوب یک لایه عایق ایجاد نمیکنه همین لاکه مابقی رنگها علاوه بر پر کردن الیاف چوب یه لایه کامل عایق روی سطح چوب ایجاد میکنه که کاملا”باعث بم شدن صدا میشه ولی لاک الکل چون از نظر ریز مولکولی دارای بافت بسیار سبک و کم حجمی هست از این مقوله مبراء هست _البته در ممالک مختلف از جمله چین،ترکیه کشورهای عربی از پوششهایی نظیر لاک ما استفاده میکنند که اونها هم در حد خودشون جالب و کاربردی هستند امیدوارم که جواب سؤالاتتون رو گرفته باشید موفق باشید
مشاهده عکس
سلام استاد خسته نباشید
عرض شود سازی ساختم که میخام از رنگ سفید استفاده کنم سطح کار با سنباده دو هزارکاملا نرم لطیف شده چوب گردو ب قدری سمباده دو هزار خورده که عکس خودم روی چوب پیداس با توجه ب اینکه چوب بنده گردوی فر زیبایی هست نمیخام رگه های فری که داره از بین بره ب نظر شما چیکار کنم که هم سازه سفید داشته باشم و هم رگه های چوبم از بین نره ولاک اخر رو میخام بزنم ساز زرد نشه امکان این کار هست استاد
سلام منصور به شما پیشنهاد می کنم مطلبی که برای سفید کردن رنگ چوب منتشر کردیم رو در لینک زیر مطالعه کنید:
https://ichoob.ir/bleaching-wood-with-monocoat/
خانم نهال
با اجازه دوست و استاد گرامي جناب هادي.
به طور كلي به نظر ميرسه ذهن شما توي خط ساز سازي و رنگ كاريش داره جلو ميره و از اونجايي كه در اوايل دوره پارينه سنگي منم دنبال ساز البته نواختنش و نه ساختش بودم كمي توش دقت كردم.توي علم فيزيك يه مبحث داريم بنام تشديد يا رزونانس.يك ساز سيمي مثلا” همون سنتور خودتون رو در نظر بگيرين.در حقيقت صدا رو سيمها به دليل ارتعاشي كه ما در اونها ايجاد ميكنيم توليد ميكنن.و اگه طول سيم رو رعايت كرده باشيم حتي اگه اين سيم رو بين دوتا ديوار(البته با رعايت فاصله استاندارد)هم بند كرده باشيم همون نت ايجاد ميشه ولي وقتي امتحان ميكنيد ميبينيد بلندي صدا خيلي كم هست و شباهت زيادي به اون چيزي كه مورد نظرمونه نداره.اينجا هست كه از جعبه اي براي تشديد يا رزونانس استفاده ميشه.صدا ي حاصل از ارتعاش سيمها، هواي داخل اين جعبه رو به ارتعاش در مياره و ارتعاش اون تشديد ميشه و ديواره جعبه و به خصوص صفحه رويي كه نقش اصلي رو داره رو به ارتعاش در مياره.اين صفحه رويي بسته به نوع ساز ميتونه از چوب يا پوست حيوانات يا تلق يا….ساخته بشه.شكل جعبه باعث ميشه هر نت،طنيني داشته باشه كه اون طنين هست كه باعث ميشه شما با شنيدنش حتي اگه ساز رو هم نبينين،متوجه بشين كه اين نت رو دارن با سنتور ميزنن يا با گيتار يا پيانو يا تار يا….الي اخر.وگرنه در كل عالم موسيقي ما بيشتر از هفت نت نداريم.حالا در نظر بگيرين ما همين جعبه رو از فولاد يا آجر يا پلاستيك يا هر متريال ديگه اي بسازيم.(جعبه سنتور)آيا صدايي كه خواهيم شنيد با هم برابره و صداي سنتور ميده؟مسلما خير.اين مثال رو عمدا “با موادي دور از ذهن عنوان كردم كه متوجه بشين جنس و شكل بدنه جعبه اهميت داره.در حقيقت شكل جعبه بعد از اينكه يك ساز جديد اختراع شد براي اينكه هويت دار بشه ابعاد استانداردي پيدا ميكنه تا طنين اون ساز هم هويت دار بشه و مثلا گيتار از سنتور يا كمونچه قابل تشخيص باشه.چه ظاهري و چه صدايي.اساتيدي كه سازنده اين سازها هستن به اين نتيجه رسيدن كه بدنه اگه از چوب باشه پديده تشديد بهتر اتفاق مي افته(علم آكوستيك)ولي اين كافي نيست.چون تمام چوبها يك كيفيت از صدا رو توليد نميكنن.بنا بر اين اساتيد سازنده در طي قرنها آزمون و خطا براي هر سازي به تقريبا يك نوع به خصوص از چوب رسيدن.براي تمام اينها عمرهايي صرف شده تا من و شما الان بشنويم لاك الكل يا بارس يا فلان چوب براي يك ساز بخصوص….
شايد اگه ساز رنگ نشه ما بهترين صدا رو داشته باشيم(شايد هم نه.من امتحان نكردم و سازنده ساز هم نيستم)ولي اگه هم اينطور باشه بحث زيبايي هم هست و بايد اين ساز كه قرار هست يه عمر مونس آدم باشه بالاخره يه ريخت و قيافه اي هم داشته باشه.(قابل توجه متاهلين چه آقا و چه خانم.اين قاعده در همسر داري نيز صدق ميكند و همسر ديگه لا اقل نبايد شكل گودزيلا باشه.خخخخخخ).و بنا بر اين اون رو رنگاميزي ميكنن تا شكل زيبا تري داشته باشه و باز هم آزمون و خطا بر روي مواد مختلف رنگاميزي نشون داد بعضي از رنگها به دليل ضخامتشون و بافت فيلم رنگشون باعث ميشن صداي توليد شده، اون شفافيت و زنگ لازم رو نداشته باشه و خلاصه در سازهاي ايراني كه اساتيد برجسته اي هم داره،رسيدن به لاك الكل و متوجه شدن كه اين ماده هر دو خصوصيت رو داره.هم تامين كننده زيبايي ساز هست و هم صدا رو خفه نميكنه و هم تا حدودي حفاظت كننده چوب هم هست.تمام اينها مواردي كلي هستن كه در كيفيت ساز تاثير دارن.از اون به بعد ديگه مهارت و دقت و تميزكاري و سليقه استادكار سازنده هست كه تعيين كننده هست.اساتيد اسپانيايي گيتار يه مثالي دارن كه ميگن پيدا كردن يه ساز خوب دست كمي از پيدا كردن يه همسر خوب نداره و هردوي اينها كاري آسون نيستن.به همين دليله كه من يه سنتور ميسازم ميشه 25000 تومن و شما يه سنتور ميسازين چندين ميليون تومن.از نظر يه گوش آشنا به صداي يك ساز كه خودش نوازنده يا سازنده يا هردوشون هست،،صداي اين دو تا سواي شكل ظاهريشون،با هم قابل مقايسه نيست و اصولا هيچ دو سازي،حتي اگه توسط يك استاد هم ساخته شده باشن،دقيقا يك صدا توليد نميكنن.ولي ميتونن بسيار به هم نزديك باشن.در مورد رنگ كاري هم كه خود استاد هادي هستن و ما هم استفاده ميكنيم.
استاد عزیز. اگر ممکن است این سوال و پاسخ بدهید که واقعا این قضیه صدا معمایی هست برایم. بنده قول میدهم دیگر تا نمایشگاه سوالی نپرسم 🙂
سلام استاد. جوب گردو ساخته شده قهوه ای روشن است و رنگش مطلوب نیست به همین علت باید تیره تر شود. در ضمن مگر چوب رنگ نشود اشکالی ندارد و آسیب پذیر نمیشود؟ خود لاک الکل روشن است به عنوان آستر بارس زده شود روشنی لاک الکل گرفته میشود؟ استاد لاک الکل از چوب محافظت میکند در برابر رطوبت نسبی منزل یا فقط جنبه نما بخشی به ساز را دارد؟ و اینکه من متوجه نمیشوم که سطح بیرونی چوب چطور بر روی صدا تاثیر دارد با اینکه صدا در داخل ساز و بالفرض دردم منفذهای داخلی ورود خروج میکند. مگر از سطح بیرونی چوب و ساز هم صدا بیرون می آید؟ بر فرض هم که اینطور باشد لاک الکل هم که صمغ است و خودش منفذها را میگیرد پس تفاوتش با کیلر و شاپان و … چیست؟
استاد یه پیشنهاد هم خودتان بدهید.
خسته نباشید استاد
نهال عزیز
سطح روی ساز بر روی صدای ساز تاثیر داره،
چرا؟
باید چند تا چیز رو باهم در نظر بگیریم تا به نتیجه گیری کلی برسیم
– نوسان اشیا، باعث ایجاد موج درهوای اطراف اشیا میشه و این موج از طریق هوا انتقال پیدا میکنه و این موج به گوش ما میرسه و باعث نوسان در پرده گوش میشه
این نوسان در پرده گوش رو حسگر هایی احساس می کنند و تبدیل به یک جور جریان الکتریکی بسیار ضعیف میکنن و به مغز ما میرسونن و در نهایت صدا رو ما میشنویم.
– یک ساز مثل گیتار رو فرض کنین، با ضربه به سیم گیتار، این سیم به نوسان در میاد و صدا ایجاد میشه، اما فکر میکنین کافیه که فقط سیم وجود داشته باشه؟
زمانی که اینطور باشه صدایی زیبا حس نمیشه و طنین کافی رو نداره.
پس به ساز یه محفظه خالی اضافه کردن که با موج های صدا اندر کنش (تاثیر متقابل) داشته باشه و صدایی با طنین بهتری حاصل بشه.
– اگر به هرجسمی ضربه وارد بشه، اون جسم به نوسان در میاد،
این نوسان به چه صورتی هست؟ با چه فرکانسی هست(میزان نوسان در واحد زمان)
این نوسان به اندازه فرکانس طبیعی جسم هست. حالا فرکانس طبیعی چیه؟
فرکانس طبیعی، فرکانسی هست که نوسان جسم مطابق اون انجام میشه
و وابسته به جنس، هندسه و سختی جسم هست.
– خوب حالا میشه فهمید که چرا یه ساز طنین بهتری داره و دلیل اون به خاطر فرکانس طبیعی ای هست که در اندر کنش با سیم ضربه خورده به نوسان در میاد.
– و از اونجایی که جنس تاثیر میزاره، اگر شما به سازتون یه رنگی که از جنسش نباشه و نفوذ به چوبتون نداره انتخاب کنین ، باعث عوض شدن محسوس سختی ساز میشه و فرکانس طبیعیش رو هم به شدت عوض می کنه، برای همین توصیه میشه که از رنگ های طبیعی در ساز سازی استفاده بشه.
حالا خلاصه و عامیانه بگم، فرض کن یه درب فلزی رنگ نشده داری و محکم میبندیش و صداش رو میشنوی
بعد رنگش میکنی و دوباره این کار رو میکنی ، صداش بم تر میشه.
موفق باشید.
عالی بود عطا عزیز
سپاس از همراهی شما.
اقا دمت گرم واقعا عالی بود
نهال
با سلام-خب وقتی میشه از چوب گردوی تیره با رنگ خودش استفاده کرد چه کاری که بیایم پوست گردو رو بجوشونی و دردسر برای خودتون درست کنید در ثانی اصلا کی گفته وقتی پوست گردو رو بجوشونی رنگ ازش در میاد-در مورد شاپان همکه گفتید باید به عرضتون برسونم که این کار اشتباهی چون اجرای شاپان روی چوب طبیعی هرگز زیبایی و جذابیت رنگ بارس رو نداره شاپان هر چقدر هم روشن باشه باز هم سیاهی تو کار میاندازه مطلب بعد اینکه گفتید بعضی از ساز سازها از کیلر استفاده میکنند طف کنید اون بنده خدا رو معرفی کنید بلکه ما هم یه ساز ازش بخریم-در مورد جوهرها هم قبلا گفتم جوهرها طبیعی نیستند و در این موارد هم نمیشه ازشون استفاده کرد موفق باشید
ببخشید در کامنت قبلم کلمه رقیق باید میگفتم که گفتم غلیظ. در مورد طبیعی بودن جوهرها هم استاد قبلا این نکته و گفته بودند که طبیعی نیستند که با عرض شرمندگی این کامنت و ندیده بودم!
سلام استاد. برای رنگ زدن ساز سنتور با چوب گردو هدف این است که ضمینه تیره باشد نه روشن که سیمها موقع نواختن دیده شوند. آیا میشود که چوب را با محلول بدست آمده از جوشاندن پوست گردو و صاف شده ابتدا رنگ کرد و بر روی آن برای محافطت از چوب در برابر رطوبت نسبی و غیره از لاک الکل استفاده کرد که روشنی لاک الکل با آستر تیره محلول گردو گرفته شود؟
آیا استفاده از شاپان با بنزین زیاد ( در یکی از کامنتها فرموده بودید اگر رنگ خیلی غلیظ شود دیگر نمیتوان به آن روغنی گفت) که خاصیت روغنی آن از بین رود میتوان استفاده کرد؟
مقدار شاپان و بنزین چقدر باشد که مشکلی نداشته باشد؟
اصلا این خاصیت روغنی بر روی صدای ساز واقعا تاثیر دارد؟
یکی از سنتور سازان از کیلر بر روی بارس استفاده میکرد کارش اشتباه بوده چون کیلر هم مانند نیم پلی استر منافذ چوب را پر میکند درست است؟
آیا جوهرهای گردویی زرفام طبیعی هستند یا آنها هم از شاپان و جوهر طلایی ساخته شده اند و برای ساز مناسب نیستند؟
و شما پیشنهاد دیگری دارید؟
با تشکر فراوان
محسن
با سلام _تشکر از دوست خوبمون احسان بابت به اشتراک گذاشتن تجربه اش _مناسب ترین نوع لاک جهت لاک الکل کاری الکل اتانول بیدستان زنجان هست که از معروفیت و محبوبیت خاصی در صنعت لاک الکل معروفه
پس از تهیه این نوع الکل مقدار ۱۰۰گرم لاک رو با یک لیتر این نوع الکل مخلوط کن و یه مقدار هم بزن و بعد اجازه بده چند.روز بمونه بعد از گذشت چند روز ابتدا لاک رو از صافی عبور بده بعد مصرف کن موفق باشی
سلام آقا محسن با الکل اتلیک 96درصد تو ظرف مناسب به مقدار یک سوم لاک ما بقی الکل بریز ودرش را ببند وچند روزی پشت پنجره در نور غیره مستقیم قرار بده که ته نشین بشه بعد از صاف کردن استفاده کن
بامتانول یاالکل سفیددرجه بالا درس کنم مشکلی نداره دوستان لطفأراهنماییم کنین
سلام دوستان !من خوشحالم ازاینکه میبینم اساتیتی اینجا هستن که مشکل مبتدی هایی مثل من رو رفع میکنن واقعأوقتی مطالبو که خوندم دیدم واقعأ خیلی چیزها هست که من راجبش اطلاعات کافی و وافی روندارم!من درزمینه دوتار محلی کتولی فعالیت دارم از سال ۸۳نوازنده ام واز سال ۸۹باتوجه به اینکه علاقه خاصی به این کار ها دارم درساخت و ساز مشغول فعالیت هستم البته به عنوان شغل دومم بیشترین مشکلی که وجود داره درس کردن لاک الکله که باهر الکلی نمیشه درستش کرد
عباس
با سلام کلیه آموزشهای مربوط به استفاده از جوهر ها و انواع تکنیکهای رنگ و همرنگی قابل گفتن و نوشتن نیستند بایست اونها رو از نزدیک و بصورت عملی تجربه کرد و بنا بر همین اصل آیچوب اقدام به برگزاری کارگاه آموزشی عملی کرده است که بنده پیشنهاد میکنم جهت کسب تجربه بیشتر و بهتر در این کارگاه شرکت کنید موفق باشید
نهال
با سلام_جوهرهای شیشه ای محلولهایی کاملا”رزینی و شیمی هستند وتحت هیچ شرایطی طبیعی نیستند در مورد نحوه ساخت پودر بارس هم قبلا”خدمتتون عرض کردم فرمول ساخت پودر بارس در انحصار یه عده خاصی هست که از این طریق امرار معاش میکنند و به قول خودمون از این راه نون میخورند و بنده هم بنا بر همین اصل که حاضر نیستم تحت هیچ شرایطی نون کسی رو آجر کنم از گفتن نحوه ساخت این پودر رنگی با.کمال شرمندگی معذورم موفق باشید
من هم یه بطری جوهر گردویی زرفام گرفتم گفتم شاید پودر بارس با محلول آب باشه ولی ظاهرا چیز دیگری است. از دوستان کسی با پوست گردو جوهر گردو ساخته؟ یک مقدار پوست سیاه شده داشتم نمیدونم میشه استفاده کرد یا نه .فقط باید جوشیده بشه؟ چطور تبدیل به پودر میشه؟