۱۰ نکته ایمنی در کارگاه نجاری [مراقب خود باشید]

کار با چوب می‌تواند یک سرگرمی یا یک شغل ایمن و لذت بخش باشد؛ البته اگر قوانین پایه و ساده ایمنی کار با چوب و نجاری را جدی بگیریم. تمامی این قوانین کاملاً عقلانی و قابل تأیید هستند؛ اما عدم پیروی از آن‌ها هنگام کار با ابزارها می‌تواند احتمال آسیب‌های جدی به شما را افزایش دهد.

کارگاه نجاری یا هر کارگاه دیگر جایی برای عجله در انجام کار و یا گفتن این کلمه که “برای من اتفاق نخواهد افتاد!” نیست. افزودن این ده قانون ساده به گنجینه تجربیات و دانسته‌های خود در نجاری و کار با چوب، سرگرمی و حرفه چوبی شما را امن‌تر و لذت بخش تر خواهد کرد.

 

تجهیزات ایمنی مناسب نجاری

نخستین و مهم‌ترین نکته ایمنی در نجاری و کار با چوب استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب است. استفاده از محافظ گوش هنگام کار با ابزارهای پر سر و صدایی چون اور فرز، اره میزی، رنده و گندگی و اره دیسکی بسیار ضروری است.

 

محدوده بیش از ۷۵ دسی‌بل برای گوش انسان ناخوشایند است. بسیاری از ابزارهای برقی کارگاه در محدودی ۸۵ تا ۱۴۰ دسی‌بل قرار دارند. علاوه بر محدوده مجاز شنوایی مدت زمان قرارگیری در این فضا نیز باید مورد توجه قرار گیرد. به‌عنوان مثال زمان مجاز قرارگیری در محدوده ۱۱۲ دسی‌بل کمتر از یک دقیقه توصیه شده است.

 

همچنین استفاده از دستکش ایمنی، لباس کار مناسب و کفش کار از ملزومات دیگر ایمنی در کارگاه است. در این بین عینک ایمنی به‌شدت توصیه شده است. به‌محض ورود به کارگاه عینک ایمنی را به چشم بزنید و تا خارج نشدن از کارگاه آن را برندارید.

پیشنهاد آیچوب:

اره دیسکی (گردبُر) چوب چیست و چه کابردهایی دارد؟

 

لباس کار مناسب نجاری

مناسب‌ترین لباس کار برای محیط کارگاهی چوب و نجاری لباس‌هایی است که علاوه برداشتن آزادی حرکت در آن، گشاد و آویزان با آستین‌ها و پاچه‌های بلند نباشند. لباس‌های گشاد و خارج از اندازه امکان گیر کردن آن در تیغه یا کانوایر دستگاه‌ها را افزایش می‌دهند. قبل از شروع به کار ساعت، گردن بند، انگشتر و تمام زیورآلات را در آورید.

یک لباس کار مناسب علاوه بر راحتی شما در محیط کارگاه باعث عدم آسیب پذیری بدن هنگام برخورد تراشه‌های چوب و یا مواد رنگی و اسیدی با آن می‌شود.

 

استفاده از سیگار و الکل در کارگاه نجاری

ابزارها در کارگاه‌ نجاری به دلیل ماهیت برنده آن بسیار خطرناک هستند و نیاز به حواس کامل برای بهره‌گیری ایمن از آن وجود دارد. در صورت استفاده از داروی های خواب‌آور یا هر نوع خستگی جسمی یا ذهنی به هیچ عنوان وارد کارگاه چوب یا نجاری نشوید.

 

ایمنی تعویض تیغه اره

ابزارهایی چون اره میزی، اره فلکه، فارسی بر و اره گرد بر، اور فرز و دریل گاهی نیاز به تعویض تیغه اره یا مته دارند.

قبل از اقدام به هرگونه تعویض تیغ یا مته حتماً دستگاه را از منبع برق جدا کنید و یا اگر ابزار شما شارژی است باتری دستگاه را از آن جدا نمایید.

این یک نکته ایمنی ساده اما بسیار کارآمد و مفید است. نجاران بسیاری انگشتان خود را با عدم رعایت این نکته بسیار ساده از دست داده‌اند.

 

سیم سیار مناسب کارگاه ام دی اف

توصیه می‌شود به‌جای استفاده از چندین سیم سیار در کارگاه یا محیط نصب از یک سیم سیار بادوام استفاده کنید. استفاده از یک سیم سیار برق امکان مدریت بهتر ابزار را به شما خواهد داد. در هم تنیدگی کابل‌های برق در سیم‌های سیار برق از مشکلات آزاد دهنده هنگام کار کردن است.

 

مته مناسب نجاری

به نظر ساده و پیش پا افتاده می‌آید؛ اما باید بدانیم که یک ابزار با تیغه کند یک وسیله خطرناک است! اگر تیغ ابزار ما آن‌قدری که باید تیز نباشد نجار و دستگاه هر دو باید مقدار بیشتری کار کنند تا به نتیجه مطلوب برسند. در چنین مواردی احتمال بیشتری وجود دارد که ابزار ما پس بزند (Kick-Back) یا در چوب در حال برش گیر کند.

علاوه بر این یک تیغه تیز و تمیز برشی بسیار راحت‌تر و دقیق‌تر نتیجه خواهد داد؛ بنابراین سعی کنید تیغه‌ها را همیشه تیز و تمیز نگه دارید.

 

میخ داخل چوب

همیشه قبل از برش چوب وجود میخ، پیچ، منگنه، تکه سنگ یا هرگونه فلز دیگر در چوب را برسی نمایید. مخصوصاً در چوب‌هایی نو و تازه حتماً وجود میخ و انواع فلز را بررسی کنید.

مشکل بزرگ در چنین مواردی می‌تواند شکستن تیغ و یا پس زدن چوب و دستگاه باشد که می‌تواند موجب پرت شدن و کله کردن قطعه کار به سمت کاربرد و یا منحرف شدن تیغه به سمت دست اپراتور شود.

پیشنهاد آیچوب:

آموزش گام‌به‌گام و اصولی کار با مینی‌فرز آهنگری برای غیرحرفه‌ای‌ها

 

جهت درست برش چوب

دستگاه‌های برش چوب به دو صورت هستند. یا دستگاه بر روی چوب حرکت داده می‌شود مانند اره دیسکی و یا اینکه چوب بر روی دستگاه حرکت داده می‌شود، مانند اره میزی یا اره دورکن… در هر دو نوع نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این هست که جهت برش برخلاف حرکت تیغه باشد.

به‌عنوان مثال اگر در دستگاه اره دورکن چوب را در جهت چرخش تیغه حرکت دهید، تیغه قطعه کار را به سمت خود می‌کشد و به اطراف پرتاب می‌کند.

 

لمس تیغه اره دیسکی

بسیار مشاهده شده که در ابزارهایی همچون اره میزی، فارسی بر و اره فلکه اپراتور دستگاه سعی می‌کند خاک و براده چوب و یا قطعات کوچک باقی مانده از برش را با دست و در حالی که تیغه در حال گردش است پاک کنید.

این از جمله خطرناک‌ترین کارهای ممکن هست چرا که تیغه در حال گردش است و حتی با وجود خاموش بودن دستگاه و کم بودن دور تیغه نسبت به دور کامل آن، می‌تواند آسیبی بسیار جدی به دست وارد نماید.

منتظر بمانید تا تیغه کاملاً ثابت شود و سپس با تکه‌ای چوب اقدام به برداشتن قطعات کوچک باقی ماند نمایید. به یاد داشته باشید که سوئیچ می‌توانند خراب باشند و یا با ضربه‌ای یا به‌صورت سهوی دوباره فعال شوند؛ بنابراین حتی در صورت توقف تیغه جوانب احتیاط را رعایت نمایید.

 

مراقبت در کارگاه چوب

حواس پرتی بخشی از زندگی ماست و کار کردن در کارگاه نجاری هم متفاوت از آن نیست. هیچ‌گاه حواس خود را از کاری که در حال انجام آن هستید دور نکنید. هنگام برش نهایت دقت را داشته باشید و آن را با ایمنی تمام به پایان برسانید. هر عنصری که مانع از تمرکز شما می‌شود را از خود دور نمایید.

آیچوب امیدوار است با رعایت نکات یادآور شده ایمنی را برای خود به ارمغان آوریم. حادثه فقط برای دیگران نیست و هرلحظه ممکن هست دچار آن شویم.

 

۹ نکته مهم ایمنی که هنگام استفاده از ابزار دستی و برقی

ابزارهای زیادی در کارگاه‌های ما وجود دارد. از ابزارهای دستی کوچک و بزرگ گرفته تا ابزارهای پرتابل و رومیزی و ایستاده برقی که یک استاد کار بخش زیادی از روز خود را با آن‌ها سر می‌کند.

استفاده نادرست و نا بجا از هر ابزاری می‌تواند موجب آسیب رساندن به کاربر و خراب شدن زودهنگام ابزار شود؛ بنابراین شناخت درست ابزار و استفاده صحیح از آن می‌تواند بخش بزرگی از این آسیب‌ها را بکاهد. قطعاً از دست دادن انگشتان یا چشم صدمه‌ای نیست که به این آسانی قابل جبران باشد.

ده‌ها اتاق از هزار اتاق بخش اورژانس بیمارستان‌ها سالانه به دلیل صدماتی که در حین کار با ابزار رخ می‌دهد پر می‌شود. سعی که جزوه آمار نباشید. هیچ چیز مقدم بر ایمنی نیست. هیچ چیز.

 

اولین قدم‌ها برای ایمنی بیشتر در کارگاه را بررسی کنیم!

احتمالاً بسیاری از مواردی که به آن اشاره خواهیم کرد پیش پا افتاده یا تکراری به نظر برسد اما بررسی آمار حوادث کارگاهی در امریکا (متأسفانه آمار معتبری از ایران نیافتیم) نشان می‌دهد که همه حوادث با تخطی و سهل انگاری از همین قوانین ساده رخ داده‌اند.

 

۱- تجهیزات حفاظتی فردی نجاری

تجهیزات فردی به مجموعه تجهیزات ایمنی گفته می‌شود که ایمنی و محافظت بدن فرد را در هنگام استفاده از ابزار و یا در محیط کار افزایش می‌دهد. عینک ایمنی، انواع دستکش ایمنی، گوش گیر، لباس ایمنی، زانو بند، کفش ایمنی، کلاه، ماسک و … را می‌توان از رایج‌ترین تجهیزات ایمنی در محیط کار نامید.

 

دستورالعمل ایمنی کارگاه نجاری

* از دستکش‌های مخصوص (صنعتی) برای مراقب از دستانتان در هنگام کار استفاده کنید. حتماً می دانید که برای هر کاری دستکش مخصوص آن وجود دارد.

قطعاً دستکش جوشکاری با دستکش اجرای رنگ و یا دستکش ضد برش متفاوت است. البته در نجاری بسیاری مواقع استفاده از دستکش میزان کنترل روی کار را می‌کاهد و در صدمات معمول به انگشتان در نجاری دستکش نقش خاصی در محافظت بازی نمی‌کند.

* از عینک‌های ایمنی برای محافظت چشمانتان در مقابل پلیسه های چوب استفاده کنید. چشم از آسیب‌پذیرترین نقاط بدن است و ترمیم آن در بسیاری از حوادث کارگاهی غیر ممکن است. شخصاً حاضرم ده انگشت دست خود را از دست دهم ولی چشمانی سالم داشته باشم!

* در محیط‌هایی که امکان سقوط اجسام سنگین و یا احتمال برخورد سر با اجسام سخت وجود دارد حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید.

* کفش ایمنی در محیط کار هیچ جایگزین دیگری ندارد! مخصوصاً در کارگاه‌های نجاری و یا در محیط‌های نصب لزوم استفاده از آن به شدت حس می‌شود. فرو رفتن میخ یا منگنه در پا تجربه تلخی هست که بسیاری از ما لمس کرده‌ایم!

* با توجه به قرارگیری در محیط‌های پر گردو خاک و یا هنگام پاشش رنگ و پوشش در کارگاه‌های نجاری استفاده از ماسک‌های استاندارد ضرورتی است. اثر دراز مدت کار در محیط‌های آلوده تنفسی به شدت ماندگار خواهد بود.

* در نجاری امکان کار در ارتفاع و روی داربست ممکن از کمتر باشد. به هر روی هنگام کار در ارتفاع و داربست حتماً از کمربند، قلاب و مهار ایمنی استفاده کنید. در مواردی که نیاز به جابجایی روی داربست دارید استفاده از کمربندهای مجهز به دو قلاب توصیه می‌شود.

پیشنهاد آیچوب:

لیست ابزار کارگاه نجاری در منزل | وسایل نجاری خانگی + ویدئو

 

۲- دفترچه راهنما ابزار را بخوانید

هر ابزاری دفترچه راهنمای استفاده  دارد. قبل از هر گونه استفاده از دستگاه حتماً راهنمای استفاده از دستگاه و نکات ایمنی مربوط به آن را بخوانید. حتی ثانیه‌ای بی احتیاطی در بسیاری از دستگاه‌ها می‌تواند به شدت خطرناک و جبران ناپذیر باشد.

همه تولیدکنندگان معتبر ابزار حتماً در کنار ابزار خود دفترچه راهنما قرار می‌دهند. نخواندن راهنمای استفاده از دستگاه و نکات ایمنی آن چیزی از بار مسئولیت شما کم و به مسئولیت تولیدکننده نمی‌افزاید.

 

دفترچه راهنما چه اطلاعاتی در اختیار ما قرار می‌دهد؟

* نشان دادن چگونگی استفاده از ابزار

* کاهش صدمات حین کار

* افزایش ایمنی کاربر

* دفترچه راهنما دستورالعمل دقیق‌تری نسبت به گفته‌ها و شنیده‌ها ارائه می‌دهد.

 

۳- نگهداری و بررسی ابزار

یک ابزار با کیفیت ابزاری است که به خوبی نگهداری می‌شود. همیشه سعی کنید که قبل از استفاده از ابزار نگاه کلی به آن بیندازید تا شکستگی، ترک و هر گونه اشکال ظاهری منجر به خطر در قسمت‌های الکتریکی و مکانیکی را متوجه شوید.

حواستان به تغییر صدای ابزار حین کار یا خارج شدن دود یا بو از ابزار برقی باشد.

 

۴-در محیط کار مراقب باشید

محیط کار به تنهایی می‌تواند برایتان مشکل ساز باشد. در هنگام استفاده از اره، دریل برقی، چکش‌های دستی و… خیلی مهم است که محیط کارتان را ایمن نگه‌دارید. کاربر علاوه بر ایمنی خود مسئول ایمنی دیگر افراد حاضر در محیط کار نیز هست.

محیط کار شامل فضای کار و افرادی می‌شود که در محوطه کار یا کارگاه حضور دارند. یکی از خطرات رایج در کارگاه‌های نجاری یا محیط‌های نصب شیلنگ‌های کمپرسور هوا است. شیلنگ را تا حد ممکن دور از مسیرهای رفت و آمد قرار دهید. گیر کردن پا به شیلنگ کمپرسور از اتفاقات رایج است.

 

۵- ایمنی استفاده از ابزار برقی را خوب بشناسید

استفاده از ابزار برقی مسئولیت بیشتری از متوجه کاربر دستگاه می‌کند. این بدان معناست که کاربر باید مراقب هر حرکتی که هنگام استفاده از ابزار برقی می‌کند باشد.

تصور کنید یک اره برقی یا اره دیسکی را به دست کسی بسپارید که هیچ تجربه و آگاهی از کاربری دستگاه ندارد. این فرد قطعاً خطر بزرگی برای خود و اطرافیانش می‌تواند باشد.

* نکته‌های ایمنی استفاده از ابزار برقی فراوان است که به چند مورد آن که مهم‌تر به نظر می‌رسد اشاره می‌کنیم:

* از ابزار متناسب با کارتان استفاده کنید. استفاده از ابزار نامناسب، باعث ایجاد خطر و یا طولانی شدن روند پروژه می‌شود.

* در زمان استفاده از ابزار، آن را بدن و یا صورت خود فاصله دهید.

* طرز نگه‌داری ابزار و روش درست استفاده از آن را هنگام بروز مشکل بدانید.

* در صورت عیب‌یابی دستگاه از دستورالعمل همراه ابزار استفاده کنید.

* همان‌طور که در دفترچه راهنما بیان شده است، لباس ایمنی و لوازم ایمنی مخصوص کار و آن ابزار را استفاده کنید.

* همیشه قبل از استفاده از ابزار دفترچه راهنمای آن را بخوانید و همواره به دنبال اطلاعات بیشتر از آن باشید. استفاده از انجمن‌های اینترنتی و یوتیوب پیشنهاد خوبی است.

* ابزار برقی را از مواد اشتعال زا دور نگه‌دارید.

* از ابزارهای دستی با کیفیت خوب استفاده کنید و هیچ‌وقت از ابزاری که کیفیت پایینی دارند استفاده نکنید.

* برای ابزارهایی که احتمال سقوط دارند، از گیره یا چنگک مخصوص استفاده کنید.

* در کنار ابزار برقی، ابزار دستی هم داشته باشید تا در صورت قطع برق یا عدم دسترسی به آن کارتان لنگ نماند.

* هنگام عوض کردن تیغه، خشاب میخ و منگنه، دستگاه را از منبع تغذیه (برق، باتری یا باد) جدا کنید.

* ابزار برقی را در جایی امن و دور از دسترس کودکان و افراد بی تجربه (خطر افراد بی تجربه پر مدعا بسیار بیش از کودکان است!) قرار دهید.

* هرگز زمانی که انگشتتان بر روی ماشه ابزار (مانند میخ کوب یا منگنه کوب) است راه نروید.

* سیم برق را قبل از استفاده بررسی کنید تا اگر مشکلی دارد متوجه شوید.

* تنها از ابزار مناسب کارتان استفاده کنید. مثلاً اره چوب بر وسیله مناسبی برای برش سنگ یا فلز نیست.

* سوییچ‌های حفاظتی را که تولیدکنندگان برای کاربران قرار داده‌اند را حذف نکنید.

* در هنگام استفاده از ابزار در محیط کارتان نهایت توجه را به کار ببرید.

* اگر افراد دیگری در محیطی که در حال کار هستید حضور دارند، باید به ان ها هشدار لازم را بدهید و ان ها ملزم هستند که لباس مناسب بپوشند.

 

۶-نکات ایمنی مربوط به پیچ گوشتی

* شاید ساده به نظر برسد اما ابزارهای دستی مانند پیچ گوشتی هم برای استفاده نیازمند رعایت نکاتی هست که در ادامه بررسی می‌کنیم:

* از پیچ گوشتی تنها به‌عنوان پیچ گوشتی استفاده کنید! پیچ گوشتی اهرم، وسیله سوراخ کاری یا چکش نیست.

* در هنگام کار کردن با لوازم برقی از پیچ گوشتی دستی استفاده کنید. میزان کنترل شما در کارهای ظریف با پیچ گوشتی دستی بیشتر است.

* از هر دو دست در هنگام کار با پیچ گوشتی استفاده کنید؛ دستی برای چرخاندن و دست دیگر برای هدایت پیچ گوشتی.

* پیچ گوشتی‌های بادی را از مواد اشتعال زا دور نگه‌دارید.

* اگر دسته و یا نوک پیچ گوشتی‌تان خراب شده است آن را دور بیندازید.

* فقط از پیچ گوشتی متناسب با کارتان استفاده کنید.

* برای باز و بست پیچ‌ها با استانداردهای مختلف از پیچ گوشتی با سر مخصوص آن استاندارد (دو سو، چهار سو، چهار پر، آلنی و…) استفاده کنید.

پیشنهاد آیچوب:

چک لیست ایمنی سنگ فرز برقی + آموزش ویدئویی

 

۷- نکات ایمنی مربوط به چکش

* ابزارهای کوبنده مانند چکش می‌تواند به راحتی آسیبی جدی به دست و انگشتان وارد کند بنابراین ضروری هست که از این ابزار به خوبی استفاده شود تا به خود، ابزار و کار آسیب وارد نکنیم.

* نکته‌های ایمنی مربوط به چکش‌ها:

* در موقعیت مناسب بدنی و در زاویه درستی از چکش استفاده کنید.

* هرگز ‌با یک چکش، به سطح چکش دیگر ضربه نزنید.

* از چکش با سایز مناسب با کارتان استفاده کنید.

* همیشه قبل از استفاده از چکش، دسته آن را چک کنید تا اگر مشکلی داشت و یا گر شکسته یا پوسیده بود، ان را تعویض کنید.

* قبل از استفاده از چکش، سر آن را بررسی کنید تا به خوبی به دسته محکم باشد یا اینکه ترک نداشته باشد.

* همیشه هنگام کار دستتان را از محدوده ضربه دور نگه‌دارید. وقتی تصمیم به کوباندن چکش به میخ دارید، ابتدا چکش را خیلی ضعیف به میخ بکوبید و بعد از کمی فرو رفتن میخ در چوب، ضربه‌های محکم را شروع کنید.

 

۸- نکات ایمنی مربوط به انبر دست

* انبردست‌ها می‌توانند در حین بی آزار بودن خطرناک هم باشند، اگر به دست افراد اشتباهی بیفتند.

* از سایز مناسب انبردست، برای کارتان استفاده کنید.

* از انبر دست‌هایی استفاده کنید که بعد از گذشت زمان کند نمی‌شوند.

* در صورت از بین رفتن عایق انبردست از آن در کارهای الکتریکی استفاده نکنید.

* انبردست‌های سیم بر با هر از چند گاهی تیز کنید.

پیشنهاد آیچوب:

خطرات استفاده از پیستوله رنگ‌کاری چیست؟

 

۹- نکات ایمنی مربوط به آچار فرانسه

آچارهای فرانسه انواع مختلفی دارند از آچارهای متغیر گرفته تا آچارهای ثابت.

نکات یمنی آچار شامل:

* از آچار متناسب با کارتان استفاده کنید.

* از آچارهای ثابت برای سفت کردن نهایی پیچ‌ها و یا کار کردن با پیچ‌های زنگ زده استفاده کنید.

* از آچارهای عایق دار در برای کار با ابزار برقی استفاده کنید.

* قبل از استفاده آچار، آن را بررسی کنید تا ترک نداشته باشد.

* از آچار برای ضربه زدن استفاده نکنید.

 

منبع: آیچوب