لیختنبرگ سوزاندن چوب با برق یکی از راههای ایجاد طرحهای جذاب بر روی چوب است. اگر اهل جستجو و گشتوگذار در فضای مجازی باشید احتمالاً افکتهای درخت یا رعدوبرق مانند روی چوب را دیدهاید که توسط سوزاندن چوب با ولتاژ بالای برق ایجاد شده است.
در این مطلب با محوریت خویش ساز کردن و آشنایی، به مروری کوتاه در این تکنیک خواهیم پرداخت. این طرحها به طرحهای لیختنبرگ معروف هستند چرا که حاصل تجربیات و آزمایشهای فیزیکدان آلمانی جورج کریستف لیختنبرگ در قرن ۱۸ میلادی بوده است.
لیختنبرگ (Lichtenberg) چیست؟
لیختنبرگ در واقع ایجاد طرح روی چوب با اختلاف ولتاژ بالا بین دونقطه از چوب است. طرحهای لیختنبرگ با ایجاد اختلاف ولتاژ بالا (بالای ۲۰۰۰ ولت) بین دونقطه از جسم تقریباً نارسانا ایجاد میشوند.
تصویر حاصل از آن نمونهای سهبعدی از طرحهای لیختنبرگ بوده که علت این پدیده تخلیهٔ الکتریکی حاصل از اختلافپتانسیل بسیار زیاد است. برای ایجاد طرحهای لیختنبرگ روی چوب به یک ترانس ولتاژ بالا یا ترانس تسلا نیاز داریم.
در این نوشته شما را با روشهای ساخت دستگاه لیختنبرگ آشنا خواهیم کرد.
پیشنهاد آیچوب:
خطر های پیش روی نجار برای استفاده از دستگاه لیختنبرگ چیست؟! + ویدئو
توجه بسیار مهم: در این شیوه با ولتاژهای چند هزارولتی سروکار داریم که بسیار کشنده است؛ بنابراین در صورت عدم مهارت و آشنایی کامل با برق و ایمنی آن حتماً از متخصصی ماهر کمک بگیرید و شخصاً اقدام به ساخت دستگاه و استفاده از آن ننمایید. مسئولیت عدم توجه به عهده خواننده بوده و هیچ مسئولیتی بر عهدهٔ آیچوب نخواهد بود.
همانطور که اشاره کردیم در این روش که نوعی سوخت نگاری روی چوب هست از ولتاژهای بسیار بالای کیلو ولتی استفاده میشود. روش کار بسیار ساده هست؛ دو عدد پراپ یا اتصال داریم که با قراردادن آن در دونقطه از چوب اختلافپتانسیل شدیدی ایجاد میکنیم .
این ولتاژ موجب سوختن چوب با نقشهایی تصادفی میشود. معمولاً قبل از اعمال برق به چوب سطح آن را توسط محلول آب و نمک یا آب و جوششیرین یا نوشابه و جوششیرین کمی خیس کرده و پس از چند دقیقه که محلول مقداری در چوب نفوذ کرد، ولتاژ اعمال میشود.
با جابهجایی اتصال، تغییر در زمان اعمال ولتاژ یا میزان آن و تغیر رطوبت و جنس چوب نقشهای ایجاد شده و متفاوت خواهند بود.
بهتر از قبل از دست به کار شدن کمی در مورد شدت این ولتاژ بدانید!
ولتاژ برقی که در خانهها استفاده میکنیم ۲۲۰ ولت هست. ولتاژ صنایع نیز ۴۰۰ ولت و بیشتر. ولتاژهای ۲۰ هزارولتی، ۶۰ هزار، ۱۲۰، ۴۰۰ هزار و بیشتر هم وجود دارد که در سیستمهای توزیع، فوق توزیع و انتقال شاهد آن هستیم.
برای نوشتن سادهتر و رسمیتر از واحد کیلوولت برای بیان ضریب هزار استفاده میکنیم.
برای این روش به چند کیلو ولت احتیاج داریم؟
استانداردی برای آن تدوین نشده است؛ اما معمولاً از ۲ کیلوولت (دو هزار ولت) کمتر نیست.
چگونه این ولتاژ بالا را ایجاد کنیم؟
همانطور که اشاره شد برق شهری و مورداستفاده ما ۲۲۰ ولت هست. برای تبدیل این مقدار سادهترین راه ممکن استفاده از ترانسفورماتورهای افزاینده ولتاژ هست. این ترانسفورماتورها ولتاژ ۲۲۰ ولتی را در ورودی دریافت کرده و در خروجی به ولتاژ دلخواه تبدیل میکنند.
کمی توضیح:
بهصورت کلی دو نوع ترانسفورماتور داریم، افزاینده و کاهنده. همانطور که از نامشان پیداست کاهنده ولتاژ را کاهش و افزاینده ولتاژ را افزایش خواهد داد. ترانسفورماتور یک عنصر مبدل هست با فرکانس و توان ثابت.
به این معنی که در فرایند تبدیل چیزی تولید یا مصرف نمیکند (البته تلفاتی وجود دارد که در مقایسه با ولتاژ ایجاد شده بسیار ناچیز هست و نمیشود آن را مصرف بهحساب آورد). سادهترین انواع ترانسفورماتورها شارژرهای موبایل شما هستند.
قصد نداریم وارد فاز تخصصی این مبحث شویم؛ بنابراین به این پرسش پاسخ خواهیم داد که چطور در ایران با امکانات موجود چنین مبدلی رو تهیه کنیم! پرسشی اگر بود در دیدگاههای همین پست بپرسید حتماً پاسخ خواهم داد.
اما چطور؟
ساخت ترانس لیختنبرگ
به کارگاههای ترانس پیچی مراجعه کنید و بخواهید که برای شما چنین ترانسی را طراحی و بسازند. ترانسی با خروجی چند کیلوولتی و جریانی بسیار پایین در حد دهم یا میلیآمپر با ورودی برق شهر.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش ۰ تا ۱۰۰ رزین اپوکسی و آموزش کار با دستگاه لیختنبرگ
خرید ترانس ماکروویو یا ماکروفر برای لیختنبرگ
این روش سادهترین راه ممکن هست و تا ۲۰ کیلوولت را برای شما فراهم خواهد آورد. نسبت با راه اول هم بسیار ارزانتر هست. در این روش کافی است یک عدد ترانس دستگاه ماکروویو تهیه کنید. این ترانس را میتوانید باقیمت مناسبی تهیه کنید.
در این ترانس دو سر ورودی دارید که برق شهری وصل شده و سه سر خروجی. از سه سر خروجی تنها یک عدد مورداستفاده شما هست و دو سر دیگر را قطع و عایق میکنید؛ بنابراین یک سر اتصال شما خروجی از ترانس و سر دوم بدنه ترانس خواهد بود.
ممکن هست در مدلهای مختلف متفاوت باشد؛ اما با آزمایشی ساده به آن پی خواهید برد. در ترانسهای رایج ماکروویو سه عدد سیم خروجی داریم. یک جفت در بوبین پایینی و یک سیم در بوبین بالایی. دو سیم پایینی را عایق کنید.
تک رشته سیم مربوط به بوبین بالایی یک سرو خروجی شما و سر دیگر ره به بدنه ترانس وصل کنید. برای اتصال به بدنه میتوانید آن را با کابل شو و پیچومهره به زیر ترانس اتصال دهید.
خرید ترانس نئون برای دستگاه لیختنبرگ
این ترانسها تا ۲۰ کیلوولت تولید شده و در دو نوع سوئیچینگ و خطی موجود است. پیشنهاد ما نوع سوئیچینگ هست که سبکتر، بسیار ارزانتر و بادوامتر است. بهراحتی هم در بازار ایران قابلتهیه است.
بهترین پیشنهاد برای لیختنبرگ استفاده از ترانسهای نئون هست به دلیل ایمنی بالایی که دارند و در برقگرفتگی احتمالی مشکل بسیار کمتری برای فرد ایجاد میکنند در مقایسه با ترانسهای ماکروویو
پیشنهاد آیچوب:
۱۹ ایده لیختنبرگ یا طرح با ولتاژ بالای برق بر روی لوازم چوبی!
خرید ترانس فلای بک تلویزیون برای لیختنبرگ
تلویزیونهای قدیمی لامپتصویر یا لامپ اشعه کاتودی داشتند که این لامپ با مکانیزمی ساده و منظم تصویر را روی صفحه تلویزیون نشان میدهند. برای این فرایند نیاز به ولتاژی بالا و چند کیلو ولتی هست که این ولتاژ بالا توسط ترانسی در این تلویزیونها تأمین میشود. این ترانس را میتوانید از تعمیرکارها تهیه کنید.
برای درایو کردن (راهاندازی) آن نیاز به مدار سوئیچینگ دارید که کمی تخصصی هست. البته سخت نیست اگر آشنایی کافی با برق و الکترونیک داشته باشید. شما کافی است بوبین ورودی، خروجی و فلای بک آن را پیدا کنید. ورودی این ترانس ۱۲ ولتی هست.
کمی توضیح بیشتر: برای اینکه از زحمت طراحی و ساخت مدار تغذیه این دستگاه رهایی یابید یک راه سادهتر هم هست. در این راه ساده یک عدد لامپ کممصرف (CFL) تهیه کنید و از مدار داخلی آن برای تغذیه ورودی ترانس استفاده کنید.
یک عدد لامپ کممصرف ۶۵ وات برای این کار کفایت میکند و اگر ترانس مناسبی داشته باشید تا ۲۰ هزار ولت را هم در خروجی خواهید داشت.
در نهایت این روش به دلیل تخصصی بودن و احتمال خطر بالا پیشنهاد نمی شود.
نکات ایمنی استفاده از دستگاه لیختنبرگ
حتماً کف پا عایق باشد.
برای جابهجایی الکترودها از عایقهای پیویسی استفاده کنید و از چوب به این امید که عایق هست هرگز استفاده نکنید.
در مدار تغذیه دستگاه حتماً از فیوز محافظ جان استفاده کنید. این فیوز اگر در جعبهفیوز منزل یا کارگاه موجود هست نیازی به نصب دوباره نیست .
هنگام کارکردن فقط از یک دست استفاده کنید.
دستگاه را روشن رها نکنید.
منبع: آیچوب
نمونه کار های اجرا شده لیختنبرگ
سلام مجدد من از ترانس ماکروفر استفاده میکنم اما هیچ نتیجه ای نگرفتم از هر ۳سیم هم استفاده کردم اما نتیجه ای حاصل نشد.علتش چیه؟؟؟
سلام مصطفی
این ترانس دو ورودی دارد برای پاور و سه خروجی ( معمولا سه خروجی دارد) از این سه خروجی دو خروجی از کویل پایینی و یک خروجی مربوط به کویل بالایی هست.
دو خروجی کویل پایینی استفاده ای ندارد اینجا.
از یک خروجی بالایی استفاده کنید و سر دوم شما هم به بدنه ترانس وصل خواهد شد.
عمومیت کار اینطور هست. با این حال باید کاتالوگ یا پلاک ترانس را مطالعه کنید.
درود خسته نباشید برای خروجی از ماکروویو از چه کابلی استفاده میکنید؟؟؟
سلام
در مطلب به این مورد بخوبی توضیح داده شده است.
دو رشته موازی سیم افشان نمره ۶ برای هر خروجی مناسب هست .
دیگر موارد ایمنی را هم حتما رعایت کنید.
سلام
با تستر میگر میشه این کارو انجام داد؟ دارای محدود کننده تا سطح ۴۵ کیلو DC
سلام.
خیر.
مگر خروجی پالس داره. برای لیختنبرگ نیاز به تناوب دارید.
ترانس فر های ماکروویو بهترین و ارزانترین گزینه ممکن هست.
سلام ، عمق سوختگی روی کارای من خیلی زیاده و چوب آتش می گیره و باعث میشه رگه های به وجود اومده از بین بره راه حلش چیه؟
سلام.
در ورودی ترانس ( سمت ۲۲۰ ولت ) از دیمر استفاده کنید. دیمر هایی که برای تنظیم دور پنکه های سقفی استفاده می شود. البته از نوع توکار اون استفاده کنید بهتر هست . با این کار ولتاژ ورودی محدود شده در نتیجه د رخروجی هم ولتاژ بسیار کمتری خواهید داشت. برای کارایی بهتر می توانید از اتوترانس استفاده کنید که ارزان نیست .
سلام ،متن رو کامل خوندم فقط چند سوال دارم ممنون میشم راهنمایی کنید
دستگاه نئون ک فرمودین از نوع سوئیچینگ بهتره یعنی قدرت ولتاژ رو میشه تایین کرد(دیمرداره؟)
بعد اینکه دیگه احتیاجی ب چیزی نیست ،با همون میشه لیختنبرگ انجام داد ؟
و اگر طریقه استفاده رو هم ی مختصر توضیح بهم بدین ممنون میشم????
سلام.
بله. نوع سوئیچینگ بهتر هست . بصورت پیشفرض دیمر ندارد. اما با توجه به برد الکترونیک آن امکان نصب دیمر هست روی آن ولی برای لیختنبرگ نیازی به آن نیست .
طریقه استفاده در متن پست توضیح داده شده است.
سلام من این کار رو با ترانس نه هزار انجام دادم خیلی روش کار کردم تا شکل رعدو برق بلاخره درست شد اما مشکلم اینه که عمق سوختگیم کمه و خییلی دیر میسوزه آدم خسته میشه
سلام.
ولتاژ بیشتر نتیجه بهتری خواهد داشت.ضمن رعایت جوانب ایمنی سعی کنید از الترولیت بهتری استفاده کنید. محلول آب نمک یا نوشابه پیشنهاد خوبی هست. اجازه دهید رطوبت نفوذ کند به چوب
آقا مسعود چه ترانس و محلولی استفاده کردی
ایا میشه از دستگاه جوش استفاده کرد؟
خیر.
سلام رطوبتی که با اب نمک یا محلول های دیگه به چوب میدیم بعد از تمام شدن کار از بین میره یا باید چوب رو خشک کرد؟ و اینکه تاثیر این کار روی چوب های تر و نم دار چطوره؟
سلام.تقریبا تمام رطوبت توسط فرایند سوزاندن از بین خواهد رفت. تصور شما از رطوبت نفوذ کمتر از دو میل از سطح باشد.
سلام از ترانس نئون ۱۰ کیلو ولت و محلول آب نمک استفاده کردم ولی اصلا کار نمیکنه میتونید راهنمایی کنید؟
سلام.
اگر ابزار سالم و مراحل کار درست باشد حتما کار خواهد کرد. سوخته کاری را در بازه های کمتر انجام دهید. به چوب فرصت جذب بدهید.
سلام اگر بخواهیم ترانس رو سفارش بدیم مشخصات فنی رو لطفا بگید من میخوام از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ ولت خروجی داشته باشم البته مثلا هر ۲۰۰۰ ولت لطفا مشخصات فنی رو بگید ممنون
سلام.
برای طراحی ترانس همین مشخصاتی که اشاره کردید کفایت می کند.
ولتاژ ورودی شما ۲۲۰ هست.توان ظاهری مصرفی رو هم با فرض مصرف ۲ امپر حدودا ۵۰۰ وات در نظر بگیرید
در اینصورت برای خروجی ۲۰ هزار ولتی جریانی حدود ۰.۰۲۵ امپر دارید.
در طراحی ترانس های معمول داشتن رنج غیر پله ای هزینه بردار هست .چنین رنجی اگر نیاز هست می توانید از اتو ترانس در وروی ترانس اصلی خود استفاده کنید.
بصورت خلاصه برای طراحی ترانس همینکه به طراح بفرمایید ولتاژ ورودی شما برق خانگی ( تکفاز) هست و در خروجی هم ۲۰ هزار ولت نیاز دارید کفایت می کند.
باسلام من اگه بخوام یک لیختنبرگ بخرم ازکجامیتونم اقدام کنم وقیمتش چقدره
سلام سید محسن سجادی
فکر نمی کنم کسی این محصول رو به صورت عمده تولید کنه…
احتمالا یا باید خودتون بسازید یا به تکنسین سفارش بدید که دستگاه رو بسازه.
سلام مجدد
متن رو کامل خوندم منتها برام سواله که آیا مقدار ولتاژ بالاتر در اجرای بهتر لیختنبرگ موثر هست یا خیر؟
ممنون از پاسخگوییتون ????
سلام محمد حسین عزیز
میتونه در سرعت کار تاثیر داشته باشه، اما درزیبایی نه…
سلام ترانس هایی با ولتاژ ۲ هزار تا ۱۵ هزار در بازار موجوده که با بالارفتن ولتاژ قیمت هم بالاتر میره چه ولتاژی برای این کار مناسبه؟
با تشکر
سلام.
حداقل ولتاژ مورد نیاز در نوشته توضیح داده شده است.لطفا قبل از پرسش نوشته را مطالعه کنید.
سلام خسته نباشید داخل توضیحاتتون فرمودید که ترانس ۲۴۰۰ باشه ولی من ترانس نئون کمتر از ۶هزار پیدا نکردم که گفتند تا ۱۲ هزارشم هست
میتونن از ۱۲هزار استفاده کنم؟؟
و اینکه هر دو سر خروجی ترانس زو باید به چوب وصل کرد یا ؟؟
سلام احمد
بله می تونید از این ترانس استفاده کنید.
همچنین لطفا موارد ایمنی رو رعایت کنید.
سلام به همه
از اینکار به دلیل زیبایی که در اثر سوختن ایجاد میشه نمیشه ساده گذشت
برای ایمنی میشه برای کارهای کوچک از محفظه ی شیشه ای و یا پلاستیک شفاف ک خودتون میتونید درست کنید استفاده کنید
وبرای کارهای بزرگتر از اتاقک استفاده کنید خطر رو ب صفر میرسونه هرکاری باید طبق اصول انجام بشه نه اینکه ترسید
سلام منم ترانس نئون ١۵٠٠٠ خریدم .٢ سر خروجی داره .هر دو سیم رو به ٢سر خروجی وصل کنم ؟چون بدنه ترانس پلاستیکیه ممنون میشم جواب بدید
سلام
لطفا پلاک دستگاه رو بخونید و از یک تکنسین برق درخواست کمک کنید. هرگونه راهنمایی اشتباه از طرف ما می تونه پیامد های چبران ناپذیری در پی داشته باشه… پیشنهاد می کنم به صورت حضوری از یک دفتر فنی کمک بگیرید.
اگه لطف کنید شماره تماس فروشنده ترانس برام بدید ممنون میشم دوستان
سلام دوستان من ترانس مایرو ویو از کجا تهیه کنم آدرس فروشنده یا خدمات مایکرو ویو دارید بدید منم تهیه کنم
سلام
من با ترانس ۶۰۰۰نئون امتحان کردم ولی خیلی خوب پیش نمیره چرا
سلام.
روی سطح چوب محلول الکترولیت بیشتری استفاده کنید و زمان بیشتری به اون برای نفود باید داده شود.
سلام وخسته نباشید
برا ترانس مایکروویو گفتید از یکی از خروجی ها وبدنه برای ترانس نئون به چه صورت هست از دو سر خروجی یا یکی از خروجی ها وبدنه
از کجا میشه فهمید ترانس نئون سوئیچینگ هست
سلام.
روی پلاک دستگاه نوشته شده است. ترانس نئون هم یک خروجی دارد.
ترانسهای نعون دو سر خروجی داره..
.از یک سر خروجی و سر دیگه به بدنه وصل میشه؟
البته بدنه فلزی نیست
پلاک دستگاه را مطالعه کنید. اتصالات می تواند متفاوت باشد.