فرز نجاری در مدلهای مختلفی تولید میشوند. اگر بهتازگی در صنعت چوب شروع به فعالیت کردید، احتمالاً تابهحال کلمه فرز یا اور فرز را شنیدهاید. نکته اینجاست که علی رقم یک اصطلاح رایج، فرز محدود به اور فرز نیست و چندین دستگاه در گروه فرزهای نجاری قرار دارند.
در این نوشته به معرفی انواع فرز مورداستفاده در صنعت چوب میپردازیم تا بدانیم چه دستگاههایی فرز نجاری هستند.
فرز یک واژه برگرفته از کلمه فرانسوی (Fraiseuse) است که به نوع خاصی از ابزار تراش فلزات (Milling) در تراشکاری گفته میشود. همچنین واژه Fres و Overfres که در ایران رواج یافته یک واژه با ریشه آلمانی است که بیشتر در کشورهای نروژ و هلند مورداستفاده قرار میگیرد.
شاید واژه روتر (Router) کلمه نزدیکتر و گویاتری برای گستره وسیع این دستگاهها باشد. روتر با واژههایی مانند حککننده، رنده کننده و حفره ساز به فارسی برگردان شده است که بهخوبی بیانگر کارایی این خانواده از ابزارها است.
نقطه مشترک همه روترها یا فرزها را میتوان دور بالای آنها دانست. در خانواده بزرگ روترها تلاش میشود با استفاده از موتورهای پرسرعت (Ac or Dc) به دورهای بالا (از چند صد تا چند دههزار دور در دقیقه) رسید. موتورهای پرسرعت یونیورسال و انواع دیسی موتورها را میتوان نمونههای کارآمد استفاده در فرزها نامید.
فرزها در ابعاد و اندازهها و کاربریهای گوناگون طراحی و تولید شدهاند؛ اما کارکرد آنها بسیار شبیه به هم هستند. شرکتهای تولیدکننده ابزار باتوجهبه نوع کاربری و حجم تولید اقدام به طراحی و تولید فرز میکنند. در ادامه انواع فرز نجاری را با توجه به سایز آنها (از کوچک به بزرگ) به شما معرفی میکنیم.
یکی از خصوصیتهای فرزهای نجاری، امکان نصب ابزارها و تیغههای جانبی بسیاری برای آنها است. تعداد بسیار زیادی تیغ مخصوص فرز نجاری در بازار موجود هستند. حتی اگر این تیغهها هم نیاز شما را برآورده نکنند، امکان سفارش و ساخت تیغه جدید را خواهید داشت.
سرعت در روتر و فرزهای نجاری
سرعت در فرزهای نجاری بالاست و تا ۳۵ هزار دور در بین ابزار نجاری دیده شده است. این سرعت با واحد RPM (دور بر دقیقه) بیان میشود. به بیانی سادهتر اگر سرعت یک روتر ۳ هزار دور بر دقیقه باشد، یعنی تیغه نصب شده روی کولت دستگاه (با فرض هم قطر بودن تیغه با کولت) با سرعت سرسامآور ۵۰۰ بار بر ثانیه چوب را باربرداری میکند.
باتوجهبه استفاده از موتورهای یونیورسال یا موتور دیسی در روترها و فرزها، تنظیم سرعت این ابزارها بسیار ارزان و ساده خواهد بود. دور فرزها را میتوان با قراردادن یک دیمر بهسادگی کنترل کرد.
گشتاور یا نیرو در فرزهای نجاری
شاید بتوان گشتاور (با واحد نیوتن متر) را معادل قدرت یا نیروی موتور در چرخاندن محور دانست. هر چه این گشتاور بالاتر باشد، امکان باردهی به تیغه بیشتر میشود و بهاصطلاح تیغه زیر بار نخواهد ماند.
در بسیاری از فرزها و روترهای نجاری از موتورهای یونیورسال و موتورهای دیسی (DC motor) استفاده میشود که ذاتاً گشتاور بالایی دارند. بهصورت کلی میتوان گفت که هر چه توان مصرفی فرز یا روتری که میخرید بیشتر باشد، گشتاور آن نیز بالاتر است.
فرز مینیاتوری نجاری
فرز مینیاتوری یکی از کوچکترین انواع فرزهای مورداستفاده در صنعت چوب و دیگر صنایع است. با استفاده از این فرز میتوان سوراخهای بسیار ریز، حجم تراشیهای کم، ایجاد طرحهای بسیار ظریف و خاص روی چوب را انجام داد. فرز مینیاتوری ابعاد بسیار کوچکی دارد و حتی میتوان آن را مانند یکقلم (البته بزرگتر از قلمهای رایج هست) در دست گرفت.
با استفاده از تیغههای مختلفی که برای این فرز وجود دارد میتوان کاربردهای متنوعی از این ابزار انتظار داشت. از کاربردهای فرز مینیاتوری میتوان به استفاده آن در مجسمه سازی، حکاکی، طلاسازی، ساخت ماکتهای چوبی، کاردستی، قالبسازی، دندانسازی و … اشاره کرد.
فرز مینیاتوری قدرت (گشتاور) چندانی نسبت به فرزهای بزرگتر ندارد؛ اما اگر ست کامل آن را تهیه کنید، یک کارگاه کامل است! مهم نیست یک نجار حرفهای باشید یا یک خویش ساز خانگی… فرز مینیاتوری بدون شک یک ابزار کار راهانداز و جالب است.
توان مصرفی بیشتر فرز مینیاتوریهای موجود در بازار بین ۱۳۰ تا ۲۰۰ وات است و سرعت اسپیندل آنها تا ۳۵۰۰۰ دور بر دقیقه هم میرسد.
قطر کولت (بخش نگهدارنده تیغه) حدود ۳ میلیمتر هست و تیغهها و سنبادهها و متهها ابزارهای برش بسیار ریز بر روی آن نصب میشود.
فرز مشتی یا مینی فرز
مینی فرز یا فرز مشتی یکی دیگر از مدلهای فرز است که بیشتر در صنعت چوب از آن استفاده میشود. موتور این فرز قویتر از موتور فرز مینیاتوری است و همین امر موجب شده موتور فضای بیشتری به خود اختصاص دهد.
این دستگاه بین ۱.۵ تا ۲ کیلوگرم وزن دارد و حتی با یک دست هم میتوان از آن استفاده کرد. معمولاً این دستگاه بدون دستگیره کمکی هست و میتوان آن را بین انگشتان یک دست نگه داشت.
توان مصرفی موتور فرز مشتی بین ۵۰۰ تا ۶۲۰ وات است و حداکثر دور اسپیندل آنها ۳۴۰۰۰ دور بر دقیقه است. قطر کولت این دستگاه معمولاً ۶ میلیمتر است که با توجه به این قطر کولت، تیغههای مخصوص آن هم وجود دارد.
از مینی فرز برای ابزار زنی لبه چوب سازههایی که کوچک هستند و یا نیاز به باربرداری ظریف دارند استفاده میشود.
اور فرز
اور فرز درواقع پدر فرز مشتی هست! تفاوت اصلی اور فرز با مینی فرز در ابعاد و وزن و قدرت موتور آن است. از نظر دور موتور اور فرز و فرز مشتی تفاوت چندانی ندارند و از تیغه فرز مشتی یا مینی فرز میتوان در اور فرز هم استفاده کرد. این کار با استفاده از بوشن های تبدیل امکان پذیر است.
با توجه به اینکه اور فرز قدرت بیشتری دارد، دو دسته برای هدایت آن در دو طرف دستگاه نصب شده است. با استفاده از اور فرز میتوان طرحها و ابزاری مختلفی را در قسمت لبه یا صفحه چوب ایجاد کرد. یکی از مهمترین قابلیتهای اور فرز قابلیت باربرداری قدرتمند است.
به دلیل بزرگتر بودن موتور اور فرز، گشتاور بیشتری ایجاد میشود که این نیرو شرایط را برای باربرداری چوب فراهم میکند. همچنین گشتاور زیاد به شما اجازه میدهد تیغههای بزرگتر و باربرداریهای سنگینتری انجام دهید.
اور فرز دستگاه عجیبی است! بسیاری از نجارهای ایرانی از این دستگاه برای ابزار زنی لبههای چوب استفاده میکنند؛ اما اگر کمی حوصله داشته باشید و خلاقیت به خرج دهید، صدها و شاید هزاران کار با این دستگاه بتوانید انجام دهید. از انواع ابزار زنی و سوراخ کاری و کلیشه بری و پرداخت و باربرداری گرفته تا ساخت انواع اتصالات چوب به چوب …
توان خروجی بیشتر اور فرزهای موجود در بازار بین ۱۵۰۰ تا ۲۱۰۰ وات است. سرعت چرخش محور اسپیندل تفاوت چندانی ندارد و بین ۲۰ تا ۲۵ هزار دور بر دقیقه است.
اگر اطلاعات بیشتری در مورد اور فرز نیاز دارید، میتوانید مطلبی که ما بهصورت اختصاصی در مورد اور فرز منتشر کردیم را مطالعه کنید.
فرز میزی
فرز صندوقی یا فرز میزی یکی از بزرگترین مدلهای فرز نجاری است که در برخی کارگاههای نجاری وجود دارد. ساختار بدنه اصلی از چدن ساخته شده و بسیار سنگین هست. با توجه به اینکه از این دستگاه معمولاً برای ابزار زنیهای سنگین و صنعتی استفاده میشود، ساختار دستگاه سنگین و صنعتی ساخته شده است.
فرز میزی هم در ابعاد و قدرت و مدلهای مختلفی تولید میشود. از مدلهای ایرانی و ساده و بدون آپشن گرفته تا مدلهای ایتالیایی و چینی که امکانات و قابلیتهای زیادی را در اختیار اپراتور قرار میدهند.
این فرز میزی نجاری را بهجرئت میتوان یکی از خطرناکترین دستگاههای مورد استفاده در نجاری دانست. هرچند که همهی ابزارهای نجاری خطرناک هستند؛ اما فرز میزی را میتوان در صدر جدول خطرناکها قرار داد. انگشتان زیادی در اثر بیاحتیاطی و عدم استفاده از شابلون قطع شدهاند.
اگر یک نجار ماهر نیستید، در استفاده از این دستگاه بسیار محتاط باشید.
فرز CNC سی ان سی
دستگاه سی ان سی چوب هم دارای یک فرز پرقدرت و پرسرعت است که با استفاده کنترلر ها و تجهیزات مخصوص، این موتور را در محورهای X و Y و Z به حرکت در میآورد. هرجایی که نیازمند قدرت و انعطاف تولید در کنار حفظ دقت و کاهش خطاهای انسانی باشیم ماشینهای سی ان سی مفید خواهند بود.
یک ماشین سی ان سی بدون تأثیر پذیری از عوامل بیرونی و خستگی وظیفهای که برای آن برنامه ریزی شدهاند را باقابلیت تکرار بالا انجام خواهند داد.
در این نوشته تلاش شد دستگاههایی که با نام فرز نجاری شناخته میشوند را به شما معرفی کنیم. لطفاً اگر شما هم اطلاعاتی در این زمینه دارید، با ما به اشتراک بگذارید.
منبع: آیچوب
با سلام و اظهار تشکر از انتشار مطالب کاربردی و ارزنده تون.
من یک دستگاه 5کاره دارم و در حال حاضر دارم ازش استفاده می کنم . مشکل من کار با قسمت فرز دستگاه هست که دور پائینی داره و چون کار من با چوب راش هستش ، دستگاه سطح فرز شده خوبی رو به دلیل پائین بودن سرعت به من نمیده .
سوال من اینه که آیا می تونم دور فرز این دستگاه رو زیاد کنم و اگر امکان پذیر هست ، مشکلی از نظر ایمنی ایجاد نمی کنه .
ودر آخر اگر امکان زیاد کردن دور دستگاه نیست ، شما چه دستگاهی رو پیشنهاد می کنید.
بسیار ممنونم
سلام بین aeg 1350e و بوش انگشتی ggs 28c کدوم رو پیشنهاد میدین؟ یا اینکه کارشون کاملا با هم فرق میکنه ؟ کار من کاملا خانگیه .
سلام حسین عزیز
بین این دو مدل بوش رو پیشنهاد میدیم
با گارانتی معتبر خریداری کنید لطفا
((اصالت کالا گارانتی نیست))
سلام وقت بخیر
میخواستم نظرتون رو بدونم. شما بین این چهار دستگاه کدوم رو پیشنهاد میکنید؟موتور آویز- سنگ رو میزی- پولیشر رو میزی(مثلا محک)- فرز انگشتی
کارهایی که میخوام انجام بدهم در ابعاد کوچیک هستند، بیشتر برای پیکر تراشی قطعات کوچیک و سنباده زنی چوبهای حدود بیست سی سی سانتی برای جعبه سازی کوچیک
سلام
برای کارهای ریز موتور آویز
کمی سنگین تر فرز انگشتی
سنگ رومیزی برای قطعات کوچک نیست
برای سنباده زنی سطوح هم بستگی به نوع و اندازه سطح داره
سلام وقت بخیر. من قطعات چوبی کوچک میسازم. مثل حیوانات و اسباب بازی. از فرز مینیاتوری کرون چند ماهه استفاده میکردم برای حجم برداری و سنباده کاری. اما خیلی اذیت میشدم چون انگار کارم برای دستگاه سنگین بود. دوبار فرزم اتیش گرفت و اکثر وقتها موقع سنباده کشی یا حتی حجم برداری سرش گیر میکرد و می ایستاد. دیروز بردم نمایندگی گفتن ارمیچرش سوخته و عوض کردن. اما دستگام اصلا مثل قبل نیست حتی. صدا و توانش اومده پایین. یه فروشنده ای بهم گفت اگه دستگاه پرتوان میخوای بهتره یه موتور آویز بگیری. میخواستم بدونم نظر شما چیه؟ برای سنباده کاری و حجم برداری یکم سنگین روی قطعات کوچیک موتور اویز گزینه ی مناسبی هست یا نه و چه مارکی بهتره بگیرم؟باتشکر
سلام فریبا
بله.موتور آویز بهتر هست.
اگر کمپرسور دارید انواع بادی خیلی بهتر از نوع برقی از هر مدل هست هم در قدرت هم در استقامت
و اگر کراتون سنگین هست فرز انگشتی قدرت بیشتر از فرز مینیاتوری دارد
خیلی ممنون. اگر دستگاه پولیش رومیزی مثل محک بکیرم چی؟ اون هم کاراییش خوبه؟
برای کارهای خانگی خوبه.
سلام و عرض ادب
دنبال خرید فرز مشتی هستم
پیشنهاد شما چیه بزرگوار ؟
سلام احسان عزیز
با چه بودجه ای؟
برای هم سطح کردن دو یا چند چوب کبوده چسبیده به هم چه نوع دستگاه سنباده ای پیشنهاد می دهید
سلام مرتی
شما در نظر دارید باربرداری انجام بدید.
یکی از بهترین دستگاه ها برای باربرداری و یا کف تراشی اور فرز هست. پیشنهاد می کنیم مطلبی که در همین زمینه منتشر کردینم رو مطالعه کنید.
اسلب چوبی چیست و کف تراشی اسلب چگونه است؟
همچنین اگر دوست دارید از دستگاه های سنباده زن استفاده کنید، سنباده تانکی یکی از بهترین ابزار ها برای باربرداری های سنگین هست.
البته اگر بخواید کار رو سخت کنید، می تونید از سنباده دیسکی هم استفاده کنید؛ ولی شدنی هست.
سلام و خسته نباشید
از بین اور فرز ها کدام برند و مدل بهتر میباشد که دیمردار باشد زیر میز بسته شود ایا دیوالت dw625مدل مناسبی هست
اگر نه مدل پیشنهادی شما چیست
ممنون از راهنماییتون
سلام
سلامت باشید
بله، این مدل گزینه خوبی هست. اکثر اور فرز ها امکان نصب زیر میز رو دارند.
سلام
من برای کارهای معمول نجاری مثل لبه زدن و پرداخت اسلب چوب و کارهای معرق اور فرز بخرم بین رونیکس ۷۱۱۲ وهیوندای و توسن و aeg1350e کدام را پیشنهاد میکنید البته با توجه به قیمتش اولویت با سه تای اولیه باتشکر
سلام محمد
مدل اور فرزها را هم بنویسید
از فرز رونیکس ۷۱۱۲ و آاگ ۱۳۵۰e پیشنهاد ما آاگ هست
اور فرز رونیکس هنگام کار تنش بیشتری به اپراتور و قطعه کار وارد می کند.
در مورد هیوندای معمولا بیشتر از کیفتی که ارائه می کند قیمت گذاری می شود و در مقایسه با برندهای هم قیمت کیفیت کمتری دارد.
توسن به نسبت قیمت کیفیت خوبی دارد
سلام خسته نباشیدکار من ام دی اف هستش آیا شما مارک ماکیتا رو برا کار اور فرز قبول دارین
سلام کیا
ماکیتا محصولات خوبی داره و تجریه کار با اورفرز ماکیتا رو هم داریم
بله.محصول خوبی هست.اما محصولات بوش در ایران در مقایسه با کیفیتی برابر قیمت کمتری دارند.