بتونه چوب یا همان بتونه مل و سیریش یکی از متداولترین روشهای برای بتونهگیری چوب و سازههای چوبی است. استفاده از بتونه در رنگکاری بخش مهم و جدانشدنی از آن هست. با توجه به سوراخها و درزهایی که در هنگام ساخت لوازم چوبی ایجاد میگردد، نیاز به مادهای دارید که بتوانید این بخشها را پوشش دهید.
به همین منظور در این نوشته در مورد بتونه چوب و آموزش ساخت بتونه در رنگها و سبکهای مختلف با شما همراه هستیم.
بتونه چوب چست؟
به مادهای گفته میشود که برای پر کردن منافذ و درزها و خلل و فرجها، ترک خوردگیها، زدگیها، پوشاندن سر پیچها و میخها و در محل اتصالات به کار برده میشود بتونه کاری بعد از آخرین مرحله پرداخت و قبل از رنگ کاری صورت میگیرد.
به عبارتی برای بتونه کاری ابتدا باید سطح کار را سنباده کاری کنید تا صاف و یک دست شود. در مرحله بعد با توجه به میزان خرابیها و سوراخهای موجود روی چوب بتونه را بسازید.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: آموزش ۰ تا ۱۰۰ رنگ چوب و MDF
مواد مورد استفاده در بتونه چوب چیست؟
برای ساخت بتونه شما نیاز به ترکیب پودر های مختلفی دارید که در ادامه هر یک از این پودر ها را به شما معرفی می کنیم. نکته مهم اینجاست که مل و سیریش مایه اصلی بتونه هستند و شما می توانید با اضافه کردن پودر های رنگی، رنگ بتونه را تغییر دهید.
پودر مل
ماده اصلی بتونه نیز هست که به آن گل بتونه هم میگویند. مل همان کربنات کلسیم Ca Co 3 است به رنگ سفید مایل به کرم مل ماده اصلی آن است و خمیر را تشکیل میدهد. مل شبیه به آرد است.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: آموزش رنگ کردن چوب با سیلر کیلر
پودر اخرا
همان اکسید آهن است به رنگ قرمز که در آب و کلیه روغنها حل میشود در رنگ کاری چوب برای همرنگی بتونه (تغییر رنگ) به کار میرود. خاک اخرا که یکی از رنگ دانه های اکسید آهن محسوب میشود.
از زمانهای قدیم جهت رنگ آمیزی استفاده میشده است و احتمالاً جزء اولین کانیهایی بوده که توسط بشر بکار برده شده است. اخراها ذخایر باقیمانده ناشی از هوازدگی هستند که بهصورت پوسته یا قشرهای هوازده با ضخامتهای متفاوت تشکل شدهاند
پودر امرا
این گِل به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است.
.
پودر گِل ماشی
به رنگ زرد می باشد و برای رنگ دهی استفاده می شود . رنگ گل ماشی را میتوان هم گروه رنگ خردلی و یا قهوهای بسیار روشن معرفی کرد. رنگهای استخوانی، کرم، زیتونی، بژ، گلبه ای، نسکافهای، حنائی، آجری، شکلاتی و دهها رنگ دیگر با ترکیب رنگ گل ماش با رنگهای دیگر ساخته میشوند.
پودر دوده صنعتی بتونه
به رنگ مشکی بوده و برای رنگ دهی استفاده می شود.
پودر سریش بتونه
مادهای است پودری (آرد مانند) به رنگ قهوهای کمرنگ که هنگام ترکیب با آب چسبندگی پیدا میکند سریش به بتونه استحکام میبخشد اگر مقدار سریش را بیشتر از اندازه معمول بگیریم، بتونه خیلی سفت میشود برای ۱۰۰ گرم مل ۱۰ گرم سریش در ساخت آن استفاده شود.
تقریباً میتوان گفت به ازای هر یک کاردک کل میتوانید ۲ قاشق چای خوری مل استفاده کنید. در دست اول هم میتوانید مقدار مل را بیشتر در نظر بگیرید و در دست دوم مل کمتری استفاده کنید که این بستگی به نوع کار شما دارد.
آب
از آب جهت مخلوط و ترکیب شدن و به حالت خمیری در آمدن در بتونه کاری استفاده میکنند.
سینکا
پودری است سنگینتر و سفیدتر از مل وزن مخصوص آن بیشتر از پودر مل بوده و در ساختن نوع روغنی به کار میرود. اگر به مقدار لازم مصرف شود رنگها و روغنها را روان میکند، ولی مقدار بیش از حد آن از مقاومت رنگ و آن میکاهد.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: آموزش بتونهگیری درز و ترک چوب با خاک MDF
انواع بتونه چوب
- بتونه سیریشی چوب برای دست اول ترکیبی از (خاک اره، کمی مل، چسب چوب، آب)
- بتونه سیریشی چوب دست دوم (مل، سیریش، آب)
- بتونه روغنی (مل، پودر سینکا، آب، روغن الیف، رنگ روغن)
- بتونه فوری چوب (بتونه پاششی)
به طور کلی در انتخاب و مصرف بتونه باید موارد زیر را در نظر گرفت
- محلی که باید با آن پر شود.
- نوع چوبی که باید آن شود.
- نوع رنگی که کار را پوشش می دهد.
- نوع آستر همرنگی که در تغییر رنگ زمینه چوب به کار می رود.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: بتونه حرارتی چوب چیست و چه مزایایی دارد؟
ابزار مورد نیاز بتونه کاری چوب
- کاردک: کاردک به شکل مثلث متساوی الساقین است دسته چوبی در راْس مثلث توسط قطعه فلزی حلقوی وصل شده
- لیسه: نیز یک قطعه فلزی قابل خمش منتها به شکل مستطیل
- تخته: وسیله ای است جهت ساختن بتونه باید سطح تخته از فیبر یا تخته رنده شده و صاف باشد
- آب
- مل
- سیریش
- دوده
- اخرا
- گل ماش
پیشنهاد مطالعه بیشتر: آموزش رنگکاری MDF
روش ساخت بتونه چوب مل و سیریش
ابتدا باید بر اساس مقدار مورد نیاز بتونه، مل بر روی تخته یا شیشه یا هر سطح صاف دیگر بریزید و به آن سیریش اضافه کنید. مقدار سیریش با توجه به نوع کار و مقدار مقاومت مورد نیاز متفاوت است. اما در حالت عادی برای هر کاردک مل، یک قاشق چای خوری سیریش نیاز است.( برای یک کیلو مل، یک قاشق غذاخوری پُر)
بهتر است بگوییم باید ده درصد مل، سیریش اضافه کنیم.
سپس با توجه به رنگ چوب، یا رنگ آستری، پودر های اخرا، امرا، دوده ،سینکا و … را اضافه کنید. میزان پودر های رنگی به مل با تجربه به دست می آید اما می توان گفت برای یک کاردک مل، می توان با حدود یک قاشق چای خوری از پودر های رنگی، به رنگ مورد نظر رسید.
پس از اضافه کردن پودر های مورد نظر، به خوبی پودر ها را با استفاده از کاردک و لیسه، مخلوط کنید و چاله ای در مرکز پودر ایجاد کنید. آب را به آرامی به پودر اضافه کنید تا حالت خمیری و شل به وجود آید.
سپس خمیر به دست آمده را بر روی سوراخ ها و درز های چوب با استفاده از کاردک، بکشید. (به همین سادگی)
آموزش اجرای بتونه مل و سیریش روی چوب
پاسخ:
ابتدا سوراخها و گرهها و ترکهایی را که روی سطح چوب هست باید بتونه کنید و برای این بتونه بایست از مواد زیر استفاده کنید:
بهازای یک کاردک مل یک قاشق غذاخوری سریش، دو قاشق خاکاره نرم الک شده و یک قاشق چسب چوب بریز و با آب بسازش و بعد با لیسه کاردک محلهایی را که نیاز دارد بتونه کن.
وقتی بتونه خشک شد با استفاده از ماشین پوست سطح کار را ساب بزن. سنباده هم اگر شماره ۱۰۰ باشد خوب است.
در مرحله بعد، از رنگفروشی بتونه فوری سفید مخصوص چوب که با شماره ۱۰۱۹ شناخته میشود تهیه کنید و با تینر ۱۰۰۰۰ رقیقش کنید و با پیستوله به کار بپاشید.
یادتان باشد که هرگز اجازه ندید که این آستر فوری سفید تهنشین شود چه داخل ظرفش و چه در پیستوله و مرتب باید به هم بزنی.
بعد از اینکه آستر سفید را پاشیدی و خشک شد یک بتونه درست کنید که بهازای هر یک کاردک مل یک قاشقچایخوری سریش اضافه کنید.
هیچچیز دیگر ای هم اضافه نکنید و محلهایی را که نیاز دارد بتونه کنید و پس از خشکشدنش با سنباده ۲۲۰ پوست بزن.
در این قسمت یادت باشد که بایست تمام سطح کار که بتونه فوری پاشیده شده را سنباده کنید و فقط به سنباده زدن محلهایی که بتونه سریشی شده اکتفا نکنید
چون آستر یا همان بتونه فوری ساختار زبری دارد و حتماً پس از پاشیده شدن باید سنبادهکاری شود.
در مرحله بعد دوباره آستر فوری را بپاشید و بعد از خشکشدنش با همان بتونه کم سریش، بتونه کنید و پس از خشکشدنش کل سطح کار را سنباده کنید.
برای مرتبه سوم آستر را بپاشید؛ اما دیگر بتونهکاری لازم ندارد فقط وقتی آستر خشک شد یک سنباده نرم روی کل سطح کار بکشید.
در مرحله بعد میتوانید روی کار را سفید روغنی اتومبیلی یا ساختمانی بپاشید یا اینکه سفید فوری بپاشید و پس از اینکه سفید فوری خشک شد، روی کار را یکدست نیم پلیاستر سفید اجرا کنید.
فقط یادت باشد اگر خواستی رنگ فوری کار کنی سفید فوری با آستر سفید فرق میکند که فروشندگان رنگ خودشان این موضوع را میدانند.
نیم پلیاستر سفید هم با نیم پلیاسترهای معمولی فرق میکند نیم پلیاستر سفیدرنگش مانند رنگ سفید هست و نیم پلیاسترهای معمولی شفاف و بیرنگ هستند. ولی روش استفاده هر دو یکی هست.
نحوه استفاده بتونه فوری چوب چگونه است؟
بتونه فوری هم یکی از انواع بتونه های مورد استفاده در صنعت چوب است. به بتونه فوری با توجه به اینکه با پیستوله اجرا می شود، بتونه پاششی هم گفته می شود.
زمانی که قصد رنگ کردن چوب یا ورق های ام دی اف با رنگ پوششی را داشته باشید، بتونه فوری یا بتونه پاششی بهترین گزینه برای پوشش و آماده سازی چوب است.
بتونه فوری با تینر فوری ۱۲۰۰۰ یا ۱۰۰۰۰ ترکیب می شود و بعد از رقیق شدن با پیستوله اجرا می شود. پیشنهاد می کنیم برای اجرای بتونه فوری، بتونه را به خوبی هم بزنید.
منبع: آیچوب
سلام آیچوب عزیز
من با روش شما چندین بار روی چوب های مختلف روسی و گردو و توت و … بتونه اجرا کردم. فقط گاهی اوقات بتونه بعد از خشک شدن ترک میخوره. لطفاً راهنمایی کنید ایراد از کار من هست یا طبیعیه ؟ و آیا باید یکبار دیگه اجرا کنم یا ایراد از نحوه ترکیب مواد هست.
خیلی ممنونم
درود بر شما
بتونه مل و سیریش معمولا همین مشکل رو داره
برای بتونه دست اول مقداری خاک سنباده و چسب چوب اضافه کنید
سلام عرض ارادت
برای پر کردن خلل و فرج ریز چوبهای ماهون و رزوود میشه از بتونه برای پر کردن استفاده کرد؟از چه بتونه ای بهتره استفاده بشه؟grain filler که به این منظور خارجیها استفاده میکنن چیه و به چه نامی در ایران در دسترسه؟
سپاس از شما
درود بر شما
نوعی پرایمر (اشباع کننده) اکرولیک هست
شیلر همون کار رو انجام میده اما با تینر ترکیب میشه و داستان های مخصوص به خودش رو داره
البته پرایمر های پایه آب هم هستند که باید با توجه به نوع سازه بررسی های لازم رو انجام بدید که مناسب این کار هست یا نه…
چوب پرایمر های پایه آب به روکش چوب آسیب میرسونن