بتونه چوب چیست؟ آموزش ساخت ساده ترین و ارزانترین بتونه چوب موجود (+آموزش اجرا)

بتونه چوب یا همان بتونه مل و سیریش یکی از متداول‌ترین روش‌های برای بتونه‌گیری چوب و سازه‌های چوبی است. استفاده از بتونه در رنگ‌کاری بخش مهم و جدانشدنی از آن هست. با توجه به سوراخ‌ها و درزهایی که در هنگام ساخت لوازم چوبی ایجاد می‌گردد، نیاز به ماده‌ای دارید که بتوانید این بخش‌ها را پوشش دهید.

به همین منظور در این نوشته در مورد بتونه چوب و آموزش ساخت بتونه در رنگ‌ها و سبک‌های مختلف با شما همراه هستیم.

 

بتونه چوب چست؟

به ماده‌ای گفته می‌شود که برای پر کردن منافذ و درزها و خلل و فرج‌ها، ترک خوردگی‌ها، زدگی‌ها، پوشاندن سر پیچ‌ها و میخ‌ها و در محل اتصالات به کار برده می‌شود بتونه کاری بعد از آخرین مرحله پرداخت و قبل از رنگ کاری صورت می‌گیرد. به عبارتی برای بتونه کاری ابتدا باید سطح کار را سنباده کاری کنید تا صاف و یک دست شود. در مرحله بعد با توجه به میزان خرابی‌ها و سوراخ‌های موجود روی چوب بتونه را بسازید.

 

مواد مورد استفاده در بتونه چوب چیست؟

برای ساخت بتونه شما نیاز به ترکیب پودر های مختلفی دارید که در ادامه هر یک از این پودر ها را به شما معرفی می کنیم. نکته مهم اینجاست که مل و سیریش مایه اصلی بتونه هستند و شما می توانید با اضافه کردن پودر های رنگی، رنگ بتونه را تغییر دهید.

پودر مل

ماده اصلی بتونه نیز هست که به آن گل بتونه هم می‌گویند. مل همان کربنات کلسیم Ca Co 3 است به رنگ سفید مایل به کرم مل ماده اصلی آن است و خمیر را تشکیل می‌دهد. مل شبیه به آرد است.

پودر اخرا

همان اکسید آهن است به رنگ قرمز که در آب و کلیه روغن‌ها حل می‌شود در رنگ کاری چوب برای همرنگی بتونه (تغییر رنگ) به کار می‌رود. خاک اخرا که یکی از رنگ‌ دانه های اکسید آهن محسوب می‌شود.

از زمان‌های قدیم جهت رنگ آمیزی استفاده می‌شده است و احتمالاً جزء اولین کانی‌هایی بوده که توسط بشر بکار برده شده است. اخراها ذخایر باقیمانده ناشی از هوازدگی هستند که به‌صورت پوسته یا قشرهای هوازده با ضخامت‌های متفاوت تشکل شده‌اند

پودر امرا

این گِل به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است.

.

گِل ماشی

به رنگ زرد می باشد و برای رنگ دهی استفاده می شود . رنگ گل ماشی را می‌توان هم گروه رنگ خردلی و یا قهوه‌ای بسیار روشن معرفی کرد. رنگ‌های استخوانی. کرم. زیتونی. بژ. گلبه ای. نسکافه‌ای. حنائی. آجری. شکلاتی و ده‌ها رنگ دیگر با ترکیب رنگ گل ماش با رنگ‌های دیگر ساخته می‌شوند.

دوده

به رنگ مشکی بوده و برای رنگ دهی استفاده می شود.

سریش

ماده‌ای است پودری (آرد مانند) به رنگ قهوه‌ای کمرنگ که هنگام ترکیب با آب چسبندگی پیدا می‌کند سریش به بتونه استحکام می‌بخشد اگر مقدار سریش را بیشتر از اندازه معمول بگیریم، بتونه خیلی سفت می‌شود برای ۱۰۰ گرم مل ۱۰ گرم سریش در ساخت آن استفاده شود.

تقریباً می‌توان گفت به ازای هر یک کاردک کل می‌توانید ۲ قاشق چای خوری مل استفاده کنید. در دست اول هم می‌توانید مقدار مل را بیشتر در نظر بگیرید و در دست دوم مل کمتری استفاده کنید که این بستگی به نوع کار شما دارد.

آب

از آب جهت مخلوط و ترکیب شدن و به حالت خمیری در آمدن در بتونه کاری استفاده می‌کنند.

سینکا

پودری است سنگین‌تر و سفیدتر از مل وزن مخصوص آن بیشتر از پودر مل بوده و در ساختن نوع روغنی به کار می‌رود. اگر به مقدار لازم مصرف شود رنگ‌ها و روغن‌ها را روان می‌کند، ولی مقدار بیش از حد آن از مقاومت رنگ و آن می‌کاهد.

 

پیشنهاد مطالعه بیشتر: آموزش بتونه‌گیری درز و ترک چوب با خاک MDF

 

انواع بتونه چوب

سیریشی دست اول: ترکیبی از (خاک اره، کمی مل، چسب چوب، آب)

سیریشی دست دوم: (مل، سیریش، آب)

روغنی: (مل، پودر سینکا، آب، روغن الیف، رنگ روغن

به طور کلی در انتخاب و مصرف بتونه باید موارد زیر را در نظر گرفت

محلی که باید با آن پر شود.

پیشنهاد مطالعه بیشتر: بتونه حرارتی چوب چیست و چه مزایایی دارد؟

ابزار مورد نیاز بتونه کاری چوب

• کاردک: کاردک به شکل مثلث متساوی الساقین است دسته چوبی در راْس مثلث توسط قطعه فلزی حلقوی وصل شده
• لیسه: نیز یک قطعه فلزی قابل خمش منتها به شکل مستطیل
• تخته: وسیله ای است جهت ساختن بتونه باید سطح تخته از فیبر یا تخته رنده شده و صاف باشد
• آب
• مل
• سیریش
• دوده
• اخرا
• گل ماش

روش ساخت بتونه چوب مل و سیریش

ابتدا باید بر اساس مقدار مورد نیاز بتونه، مل بر روی تخته بریزید و به آن سیریش اضافه کنید. مقدار سیریش با توجه به نوع کار و مقدار مقاومت مورد نیاز متفاوت است. اما در حالت عادی برای هر کاردک مل، یک قاشق چای خوری سیریش نیاز است.( برای یک کیلو مل، یک قاشق غذاخوری پُر)

سپس با توجه به رنگ چوب، یا رنگ آستری، پودر های اخرا، امرا، دوده ،سینکا و … را اضافه کنید. میزان پودر های رنگی به مِل با تجربه به دست می آید اما می توان گفت برای یک کاردک مل، می توان با حدود یک قاشق چای خوری از پودر های رنگی، به رنگ مورد نظر رسید.

پس از اضافه کردن پودر های مورد نظر، به خوبی پودر ها را با استفاده از کاردک و لیسه، مخلوط کنید و چاله ای در مرکز پودر ایجاد کنید. آب را به آرامی به پودر اضافه کنید تا حالت خمیری و شل به وجود آید.

سپس خمیر به دست آمده را بر روی سوراخ ها و درز های چوب به صورت با استفاده از کاردک، بکشید. (به همین سادگی)