اره دستی نجاری یکی از ابزارهای مورداستفاده در صنعت چوب و نجاری است. نجاری، صنعتی با قدمت چندهزارساله است که از دیرباز همراه بشر بوده و درگذر زمان نهتنها از بین نرفته است؛ بلکه روزبهروز کاملتر و پیشرفتهتر نیز شده است.
ابزار این صنعت نیز بهمرورزمان دستخوش تغییراتی در نوع، جنس و شکل ظاهری شدهاند و طبیعتاً به سمت تکامل رفتهاند و امروزه به مدد این ابزار مدرن و البته ذوق نجاران شاهد خلق سازههای چوبی زیبا هستیم که حس و حالی از گرما و زیبایی طبیعت را به محیط زندگی و کار انسان میبخشند.
اره دستی چوببری یکی از مهمترین و پرکاربردترین ابزار موجود در صنعت نجاری است. در کل به هر ابزاری که کار برش چوب را انجام میدهد اره نجاری میگویند. ارهها از یک تیغه، زنجیر یا سیمی با یک لبه تیز دندانهای ساخته میشوند.
ارههای نجاری به دودسته کلی ارههای دستی و ارههای برقی طبقهبندی میشوند. هرکدام از این طبقهبندیها نیز برای خود انواع مختلفی را دارند که در این نوشته با انواع اره دستی نجاری آشنا خواهید شد و بهاختصار کاربرد هرکدام از آنها را توضیح میدهیم.
با پیشرفت تکنولوژی تغییرات زیادی در اکثر زمینههای صنعتی و هنری دنیا پدیدآمده است، صنعت چوب و نجاری نیز از این قاعده مستثنا نیست و پیشرفت روزافزون تکنولوژی باعث بهوجودآمدن انواع جدید و کاربردیتر ابزارهای نجاری ازجمله ارههای دستی و برقی شده است.
انتخاب اره دستی نجاری مناسب
باتوجهبه جنس چوب و نوع کاری که قرار است انجام شود، نوع اره انتخابی فرق میکند و گاهی برای ساخت یک سازه چوبی نیاز به استفاده از چند نوع اره دستی چوب برای شرایط و مصارف مختلف است. یکی از شاخصههای انتخاب اره، تعداد دندانهها در هر اینچ و ریزودرشت بودن این دندانهها است.
هرچه دندانهها ریزتر باشد و در هر اینچ تعداد دندانه بیشتری روی اره باشد، برشی که ایجاد میشود منظمتر و دقیقتر خواهد بود.
از اره با دندانههای درشتتر برای سطوح نرمتر و از اره با دندانههای ریزتر برای سطوح سختتر استفاده میکنند. هرچه اندازه دندانهها درشتتر باشد برش چوب زمان کمتری خواهد برد؛ ولی دقت پایینتری خواهد داشت.
وجه تمایز دیگر ارهها این است که در بعضی از ارهها تیغهها یکطرفه هستند و در بعضی دیگر دوطرفه یا دو لبه. به بیان بهتر وقتیکه از یک اره با تیغههای دوطرفه استفاده میکنیم، هم در مسیر رفت و هم در مسیر برگشت عمل برش چوب انجام میشود.
دراینبین از شناخت کیفیت یک اره نباید غافل شد، یکی از شاخصههای انتخاب یک اره خوب یکدست بودن زاویه تمام دندهها است و شاخصه دیگر اینکه تیغهاره نباید انحنای خاصی داشته باشد. بهتر است تیغهاره به شکل مخروط باشد تا بهراحتی از درون چوب بیرون بیاید و کار با آن راحت باشد.
ارههای دستی میتوانند تیغههایی به شکل نوار باریک فلزی و کوتاه داشته باشند. جنس سیمی و مویی از دیگر انواع این تیغهها است. بهعنوانمثال از اره مویی برای برش چوب در هنر معرقکاری استفاده میشود.
ارههای ماشینی دارای سه نوع تیغه گرد مانند اره دیسکی، نواری با طول کوتاه مانند اره چکشی، و نواری بدون انتها مانند اره فلکه هستند که به دستگاه مخصوص خود بسته میشود.
جنس تیغهها در زمان مصریان از جنس مس بود؛ اما امروزه از فولاد است و دندانهها آبکاری میشود. هرچه تیغهاره و دندانهها تیزتر باشند به همان اندازه بریدن چوب آسانتر، سریعتر و با صرف انرژی کمتری انجام میشود و برش دقیقتری را برای ما به ارمغان میآورد.
پیشنهاد آیچوب: اره فلکه (نواری) چیست؟ کاربرد و انواع اره فلکه نجاری
تقسم بندی اره دستی نجاری بر اساس نوع برش
ارههای عرضیبُر
این ارهها برخلاف جهت الیاف چوب حرکت میکنند، بنابراین تیغههای این ارهها باید دو طرفه باشد و در دو جهت رفت و برگشت چوب را ببرد.
ارههای طولی بُر
این ارهها در جهت الیاف چوب یا همان طول چوب حرکت میکنند، بنابراین تیغههای این ارهها یکطرفه است و فقط در جهت برگشت چوب را میبرد.
انواع اره دستی نجاری مورد استفاده در صنعت چوب
اره نجاری دستی سنتی
این نوع اره از یک دسته D شکل و یک تیغه تشکیل میشود که دندانههای بزرگی دارد و در طول و ضخامتهای مختلف ساخته میشود. بعضیاوقات یک قطعه محافظ روی دسته این نوع ارهها نصب میکنند که به نجار این امکان را میدهد که با تسلط بیشتری به کار بریدن چوب مشغول شود.
اره نجاری دستی سنتی خود دارای سه نوع متفاوت است. نوع اول، حدود 60 سانتیمتر طول تیغه دارد و در هر اینچ آن حدود 5 دندانه قرار دارد و در کل، این اره دندانه درشت محسوب میشود. این اره برای برشهای طولی مناسبتر است.
نوع دوم، حدود 8 الی 12 دندانه در هر 25 میلیمتر دارد و به جهت برشهای عرضی مورداستفاده قرار میگیرد و بالاخره نوع سوم آن، دندانههایی در حد وسط نوع اول و دوم داشته و طول آن کمتر از 40 سانتیمتر است که بهراحتی درون جعبهابزار جا میشود و حمل آن آسان است.
اره دم روباهی
تیغهاره نجاری دستی دمروباهی شکل خاصی دارد و قسمت نوک آن باریکتر از قسمت انتهایی آن است. همین شکل خاص تیغه، علت نامگذاری این نوع اره به اره دمروباهی است. این تیغه این امکان را میدهد که در برشهای بزرگ، اره تاب برندارد.
طول این ارهها از 30 الی ۱۰۰ سانتیمتر متغیر است. نام دیگر اره دم روباهی، اره پنل است. این اره این امکان را دارد که چوب را هم به طور طولی، هم به طور عرضی برش دهد.
پیشنهاد آیچوب: بهترین اره میزی بازار کدام است؟ راهنمای خرید اره میزی کوچک
اره نجاری دو طرفه
اره دوطرفه دارای دو دسته در دو طرف خود است که برای کار با این اره به دو نفر نیاز است. در این حالت چون نیرو دوبرابر میشود، به طبع آن کار برش چوب سریعتر و راحتتر انجام خواهد گرفت و در وقت صرفهجویی خواهد شد.
درگذشته از این نوع اره برای بریدن درختان استفاده میشد؛ اما امروزه برای قطع درختان از ارههای زنجیری استفاده میشود.
اره نجاری پشت دار
اره پشت دارد از ارههای پرکاربرد در صنعت نجاری است. علت نامگذاری این اره این است که یک قطعه چوبی یا فلزی در تمام طول تیغه نازک این اره در قسمت بالایی تیغه قرار دارد.
همین امر سبب میشود که در هنگام عمل اره کردن، تیغه تاب برندارد و خم نشود. همینطور باعث افزایش هر چه بیشتر دقت برش و کنترل نجار میشود و بنابراین برای ساخت اتصالات سازههای چوبی گزینه بسیار مناسبی است.
از اره نجاری دستی پشتدار میتوان برای برش عمودی چوبها و همچنین برش دقیق در زوایای مختلف و قطعکردن استفاده کرد. نکته حائز اهمیت این است که این اره ایمنی بالایی نیز دارد؛ زیرا دندانههای روی تیغه آن روبهجلو است و عملیات برش را برخلاف جهت بدن نجار انجام میدهد و در راه برگشت هیچ خطری برای نجار ایجاد نمیکند.
در هر 25 میلیمتر از تیغه این اره معمولاً 13 تا 15 دندانه وجود دارد و طول تیغه معمولاً 20 تا 40 سانتیمتر است.
اره نجاری دستی ظریف بر
اره دستی ظریف بر نوعی از اره دستی پشتدار است ولی تیغه آن نازکتر و دندانههایش ریزتر است و برای برشهای ظریف مناسبتر است.
اره نجاری دستی نوکی
اره دستی نوکی با دندههای ضخیم و نوک تیزی که دارد قابلیت فوقالعادهای برای برشهای گرد و دارای انحنا دارد. نوک آن بهاینعلت تیز است که بتواند در میانه چوب نیز برش ایجاد کند.
این امر به این معنا است که نجاران در مرحله اول یک سوراخ وسط چوب ایجاد میکنند و سپس با استفاده از نوک تیز این اره، برش دلخواه را در قسمت وسط چوب ایجاد میکنند و بهراحتی میتوانند به چوب طرح دلخواه خود را بدهند.
ایجاد برش در وسط چوب میتواند هم جنبه زیبایی و ایجاد طرح دلخواه را داشته باشد و هم میتواند بهعنوان گذرگاهی برای عبور لولهها و دیگر ابزار موردنیاز استفاده شود.
اره نجاری دستی نوکی برای کار در فضاهایی باریک و تنگ مناسب است. طول این اره معمولاً 30 سانتیمتر است و اگر بیشتر باشد در هنگام عمل اره کردن نوک اره دچار پیچوتاب میشود. لازم به ذکر است تیغه آن قابلجابهجایی است و میتوان از تیغههای با سایز و کاربری متفاوت، برای آن استفاده کرد.
اره نجاری مویی
از اسم این نوع اره مشخص است که تیغه آن بسیار باریک بوده و بیشتر در برشهای ظریف، اتصالات و همینطور در انجام کارهای هنری مانند معرقکاری، منبتکاری و غیره کاربرد دارد.
اره دستی مویی؛ چون تیغه نازکی دارد، ضخامت چوب نباید خیلی بالا باشد و نهایتاً چوبی با چند میلیمتر ضخامت را میتواند برش بزند، مانند نئوپان، تخته فیبر و تختهسهلایی.
این اره دارای دو نوع تیغه است: تیغه صاف بر، و تیغه گردبر. اره نجاری دستی مویی از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه ارههای فلز بر است و امروزه نوع برقی آنهم کاربرد بیشتری پیدا کرده است.
اره مویی معرق کاری
اره معرقکاری و منبتکاری نیز از خانواده ارهمویی بوده؛ اما قسمت قوس آن عمیقتر است و عمق بیشتری از چوب را میتواند برش دهد.
پیشنهاد آیچوب: چگونه مشکل تیغ گیر اره مویی برقی را حل کنیم؟
اره روکش بر
از این اره برای بریدن روکشهایی با ضخامت یک الی دو میلیمتر استفاده میکنند. به علت شکل خاص اره نجاری دستی روکش بر، استفاده از آن نیازمند دقت بالایی است.
اره برش سطح
تیغه این نوع اره بسیار نازک است و دندانهها در طرفین آن قرار دارند و زاویه بیرونزده ندارند. زاویه بین دندانهها معمولاً 90 درجه است. کاربرد این نوع خاص از ارههای دستی برای بریدن اضافات روی سطح چوب است. این اضافات میتواند یک گره چوبی یا باقیمانده اتصالات و غیره باشد.
لازم به ذکر است؛ چون دندانههای اره نجاری دستی برش سطح زاویه بیرونی ندارند پس خیلی راحت روی چوب حرکت کرده و بههیچعنوان به سطح چوبی سازه ما صدمه وارد نمیکنند.
اره ژاپنی
همانطور که از اسم این ارهها پیداست ظاهری خاص و ژاپنی دارند. شکل خاص تیغه این ارهها این امکان را فراهم میکند که در جاهایی کاربرد داشته باشند که از دست ارههای معمولی کاری ساخته نیست.
نکته مهم این است که هم برای چوبهای نرم و هم برای چوبهای سخت کارایی دارند و دارای سه شکل و اندازه خاص هستند. بعضی از این ارهها تیغههایی دارند که در دو لبه آنها دندانه وجود دارد (در یکطرفه دندانههای ریز و طرف دیگر دندانههای درشت).
از بارزترین ویژگیهای ارههای نجاری دستی ژاپنی این است که تیغهها به سمت دسته اره هستند و این برخلاف سایر ارهها است و وقتی نجار اره را به سمت خود میکشد چوب برش داده میشود.
تیغه این اره موقع استفاده در حالت کشش قرار میگیرد و این امر باعث شده بتوان تیغه آنها را از فولاد و بهصورت نازک و سبک ساخت که این برخلاف دیگر ارهها است که سنگین هستند.
تمام این عوامل باعث میشود که تیغه این ارهها مدتزمان بیشتری را تیز و برنده باقی بماند و زمان و انرژی لازم برای برش بسیار کمتر از حالتهای دیگر است.
پیشنهاد آیچوب: معرفی ۸ دستگاه برش چوب صنعتی و خانگی | ویدئو فارسی
اره سرشاخه زن
از اره سرشاخه زن برای هرس و برش شاخههای بلند استفاده میشود و تیغه هلالی آن این امکان را فراهم میکند که شاخههای دورتر را که کنترل خاصی رویشان نداریم را بهراحتی هرس کنیم. جالبتوجه است که شکل این اره باعث میشود که بتوان با یک دست هم با آن کارکرد.
نام دیگر این اره، اره سامورایی است. تیغه این ارهها عرض کمتری دارند و خاصیت ارتجاعی بالاتری نسبت به سایر ارهها دارند و انعطافپذیر هستند. گاهی برای ایجاد امکان جابهجایی و حمل آسان، این ارهها تاشو هستند.
همانطور که اشاره شد، شاید بهظاهر تمام ارهها ازنظر کارایی شبیه هم باشند و فکر کنیم که به یک صورت چوب را میبرند، ولی شکل دندانهها، شکل تیغه، ضخامت تیغه، جنس تیغه، تعداد دندانهها در هر اینچ، و همچنین فاصلهٔ بین دندانهها در تیغه تعیینکننده کاربرد اره است.
اگر به نجاری علاقه دارید و میخواهید صنعت نجاری را شروع کنید، شاید مهمترین و اولین ابزار برای شما، اره نجاری باشد که باید دقت لازم را در انتخاب نوع مناسب آن، مطابق هدف و چیزی که میخواهید بسازید، مبذول دارید.
امیدواریم نوشته ما در مورد انواه اره دستی نجاری مورد توجه شما قرار گرفته باشد. لطفاً اگر شما هم تجربهای در استفاده از این ابزار دارید، با ما در قسمت دیدگاههای این نوشته در میان گذارید.
تهیه و تنظیم: آیچوب
سلام وقت بخیر
برای برش تمیز و راحت تر ام دی اف از کدوم اره دستی استفاده کنیم ؟ و اینکه امکان خرید تیغه مورد تایید شما بدون دسته هم وجود داره؟
درود بر شما
پیشنهاد می کنیم برای برش های دقیق و حرفه ای و حتی برای ساخت اتصال از اره دستی ژاپنی استفاده کنید.
در سایت آیچوب چند مورد معرفی کردیم
سلام
برای پیکرتراشی با چوب در اندازههای زیر 20 سانت و برای اینکه حجم اولیه مجسمه رو بتونم سریع برش بزنم و بعد با فرز مینیاتوری روش کار کنم، چه نوع اره ای مناسب هست.
با تشکر از شما
درود بر شما
از اره مویی برقی استفاده کنید.
مطلب عالی بود.
سپاس
ممنونم از شما
سلام من در خصوص احداث یک کارگاه کوچک چوب نیاز به مشاوره دارم مطلب مربوط به کارگاه که خیلی خوب بود را هم خواندم اما نیاط دارمبا یک متخصص در این زمینه مشورت کنم و البته از لحاظ تقدیم هزینه هم جسارتا مشکلی نیست با سپاس از مطالب خوبتون
سلام
هیچ مشاوره ای برای شما بدون اینکه خودتون دوره نجاری رو طی کرده باشید مفید نخواهد بود
پیشنهاد می کنم یک دوره نجاری را طی کنید.
سلام برای فارسی بر کردن از چه نوع اره دستی میتوان استفاده کرد ؟
درود بر شما
از اره ژاپنی و جیگ های مخصوص فارسی کردن برش
با سلام خدمت اساتید محترم
لطفا توضیح دهید نحوه رنگ آمیزی ورق های pvc رو.
ممنونم
داووداحمدی
درود بر شما داوود عزیز
باید در این مورد مطلب تهیه کنیم. در حال حاضر اطلاعات کاملی در این مورد نداریم.