خشک کردن چوب در فضای بازیکی از روش های قدیمی برای از بین بردن رطوبت داخل چوب است. روش خشک کردن چوب در فضای باز، ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش خشک کردن چوب است؛ اما رسیدن به نتیجه در این روش بسیار زمان بر هست.
زمان لازم برای خشک شدن تخته‌ها بستگی به گونه چوب، سطح رطوبت اولیه، ضخامت تخته‌ها، چگالی، شرایط محیط و تکنیک‌های پردازش چوب دارد.
قوانین سنتی برای خشک کردن چوب به ازای هر دو نیم سانتی متری متر ضخامت تخته یک سال زمان در نظر می‌گیرند. بدیهی ایست که این ادعا تنها تعدادی از متغیرهای ذکر شده در بالا را در نظر می‌گیرد.
خشک کردن در کوره دارای مزایایی مثل سرعت خشک کردن بالا، از بین بردن قارچ و باکتری است.
معایب خشک کردن کمتر هست ولی هزینه اولیه ساخت آن بالاست و هزینه انرژی نیز برای گرم کردن کوره وجود دارد.
برخی نجارها تلاش می‌کنند خودشان کوره‌های چوب خشک کنی را بسازند تا چوب را سریع خشک کنند.
به‌عنوان مثال با ساخت یک اتاقک و قرار دادن بخاری در داخل آن و تجهیز کردن آن با دماسنج و رطوبت سنج و تنظیم آن با توجه به تجربه یا استانداردهای رایج، سعی می‌کنند چوب خیس و تازه برده شده را خشک کنند.
ما نمونه‌ها زیادی از این دست اتاقک‌های خشک کن دیده‌ایم؛ اما درواقع این سبک از خشک کردن چوب اصولی و تضمینی نیست.
روش خشک کردن چوب در فضای باز
برش به‌موقع گرده بینه‌ها
اگر یک درخت به‌تازگی بریده شده یا بر اثر طوفان افتاده است. بهتر است سریعاً کنده درخت به تخته (الوار) تبدیل شود. این کار به باز شدن چوب و خشک شدن آن کمک می‌کند.
پوست چوب به‌عنوان یک حائل رطوبت طبیعی عمل می‌کند و مانع خروج رطوبت از چوب می‌شود، این رطوبت موجود در گرده بینه باعث رشد قارچ و پوسیدگی در چوب می‌شود.
پیشنهاد آیچوب: اهمیت چوب خشک چیست؟ چرا باید چوب را خشک کنیم؟
۲- چوبها را کمی بزرگ‌تر از سایز مورد نظر نهایی ببرید
به یاد داشته باشید چوب وقتی خشک می‌شود اندازه آن کوچک می‌شود. بخشی از چوب نیز تحت عملیات رنده کاری و سنباده و ساخت اتصالات از بین می‌رود. پس چوب را در ابتدا اندکی بزرگ‌تر ببرید و پس از خشک شدن عملیات رنده کاری و اتصالات را انجام دهید.
۳- پوشاندن (آب بندی) انتهای چوب
به یاد داشته باشید که رطوبت از انتهای چوب ۱۰ تا ۱۲ بار سریع‌تر از سطح آن خارج می‌شود؛ و این سرعت خروج رطوبت از انتهای چوب یکی از دلایل اصلی ترک خوردن انتهای چوب است.
برای جلوگیری از ترک خوردن انتهای چوب می‌توان انتهای آن را با موادی پوشاند که سرعت خروج رطوبت را کم کند و باعث شود چوب به‌طور یکنواخت خشک شود.
از مواد مختلفی می‌توان برای آب بندی انتهای چوب استفاده کرد: موم پارافین، رنگ پلی اورتان، لاک و الکل، رنگ لاتکس، یک لایه ضخیم از ماده را به انتهای چوب بزنید تا مانع فرار سریع رطوبت شود، بلافاصله پس از برش چوب باید انتهای آن را پوشاند، حتی چند ساعت بعد یا چند روز بعد دیر است.
۴- مکان مناسب برای خشک کردن چوب در فضای باز
یک مکان سرپوشیده که اطراف آن باز باشد را انتخاب کنید که رطوبت آن کم باشد و هوا به‌راحتی در آن جریان یابد، آفتاب نباید مستقیم به چوبها بخورد و از باران و برف نیز محافظت شود.
کف زمین بهتر است بتن باشد و علف‌های هرز یا لانه‌ی حشرات وجود نداشته باشد، می‌توانید قبل از بتن کردن سموم علف کش و حشره کش بریزید. سپس می‌توانید کف زمین یک پلاستیک پهن کنید تا مانع انتقال رطوبت از کف به چوبها شوید.
۵- چیدمان و دسته بندی چوبها
چند پایه به ارتفاع ۲۵ تا ۴۰ سانتی متری متر ترجیحاً از جنس بلوک سیمانی یا تیرآهن روی کف زمین قرار دهید تا مانع انتقال رطوبت از کف شود و جریان هوا به‌خوبی از کف برقرار باشد، فاصله این پایه‌ها از هم پنجاه سانتی متری متر باشد. یکی در ابتدای تخته‌ها یکی انتها و مابقی در وسط تقسیم شود.
روی این پایه‌ها چهار تراش‌های خشک چوبی قرار دهید. دقت کنید که این چوبها کاملاً خشک و بدون قارچ و باکتری باشند تا موجب آلوده شدن چوبهای خیس نشوند.
چوبها را از نظر نوع گونه جدا کنید، هر گونه چوب زمان و شرایط خشک شدن متفاوتی دارد مثلاً تخته‌های بلوط که دیر خشک است را با چوب صنوبر که زود خشک می‌شود نباید باهم در یک دسته باشند.
از نظر ضخامت نیز بهتر است چوب‌هایی که دارای ضخامت یکسان هستند در یک دسته قرار گیرند، چون دو برابر شدن ضخامت زمان خشک شدن را ۴ برابر می‌کند همچنین در چیدن و چوب دستک گذاری، چوبهای دارای ضخامت یکسان بهتر هستند، طول و عرض تخته‌ها تأثیری در فرایند خشک شدن ندارد، بین تخته‌ها ۲ سانتی متری متر فضا بگذارید و سعی کنید طول‌های برابر را روی هم قرار دهید تا چوب دستک گذاری بهتر انجام شود.
پیشنهاد آیچوب: آموزش ساخت محفظه خشک کن چوب خورشیدی در فضای باز
۶- چوب دستک گذاری
چوب دستک‌ها تکه چوب‌هایی با ابعاد ۲ سانتی متری متر در ۵ سانتی متر در طول متناسب با عرض دسته‌ها هستند که بین هر ردیف تخته قرار می‌دهیم تا جریان هوا بین هر ردیف به‌خوبی برقرار شود و از کپک زدن و رشد قارچ بین ردیف‌ها جلوگیری شود و جریان هوا به خشک شدن سرعت ببخشد.
دقت کنید که سالم بودن و سایز دقیق چوب دستک‌ها بسیار مهم است، ناهمسان بودن چوب دستک‌ها باعث کج و تاب برداشتن چوبها می‌شود و قارچ و باکتری موجود در آن می‌تواند به چوبهای خیس منتقل شود.
پس چوب‌هایی سالم و خشک را به‌اندازه‌ی بالا ببرید و به‌عنوان چوب دستک استفاده کنید. فاصله چوب دستک‌ها از هم به ضخامت تخته‌ها و گونه چوب بستگی دارد، ولی معمولاً فاصله‌ی ۴۰ تا ۸۰ یا حتی ۱۰۰ سانتی متری با توجه به ضخامت تخته‌ها مناسب است.
۷ – وزن (بار) روی دسته‌های چوب اضافه کنید
وقتی چوبها را به‌صورت مناسب در دسته‌ها چیده‌اید و چوب دستک گذاری کرده‌اید بسیار مفید است که روی آن‌ها بار یا وزنه‌های سنگین قرار دهید، این کار به طرز بسیار خوبی از معایبی نظیر پیچ و تاب و کج شدن جلوگیری می‌کند.
وزن چوبهای بالایی روی چوبهای پائینی قرار دارد ولی وزنه‌های اضافه شده برای تخته‌های بالای دسته بسیار مفیدند خصوصاً در مراحل اولیه خشک شدن.
و در آخر اینکه چوبها را در مکان مناسبی قرار دهید، انتهای آن‌ها را آب بندی کنید، آن‌ها را به طرز مناسبی بچینید، چوب دستک گذاری کنید و روی آن‌ها بار دهید، با انجام کارهای بالا تا حدود زیادی می‌توانید اطمینان حاصل کنید که چوبهای شما یکنواخت و بدون عیب خشک می‌شوند
تهیه و تنظیم: مهندس نوری (فروشگاه چوب نوری)
پیشنهاد آیچوب: آموزش نحوه استفاده از رطوبت سنج چوب | + خرید
منبع: آیچوب
سلام استاد
بنده شمال هستم و مقداری چوب برای کارهای تزیینی برش زده ام
میخواستم بدونم برای نگهداری چوب و حفظ ان در مقابل حشرات و قارچها از چه نوع سمی و به چه صورت استفاده کنم
ممنون
سلام محمد عزیز
اسم سم رو نمیدونم اما باید محیط رو سم پاشی کنید.
از سم فروشی ها می تونید تهیه کنید.
سلام من برا کار خراطی کنده لازم دارم ایا روش خشک کردنش با الوار مشابه و اینکه باید پوستش رو کند یا دور تراش مرد ویا با پوست خشک کرد با تشکر .
سلام دهمند عزیز
خیر فرقی نداره
فقط بهتره پوست دورش رو بکنید و آتیش بزنید تا لارو های بین پوست از بین بره… شرکت های بزرگ با فشار آب پوست درخت رو می کنند.
در مورد اینکه در مراحل خراطی چه باید بکنید، یک لایو با خانوم آزاده معصومی در پیج اینستاگرام آیچوب داریم.
سلاام بزرگوار.واقعیتش اینکه من یه تعداد تنه گردو خریداری کردم و اطلااعی دقیقی از زمان برشش ندارم.میخواام تنه رو بصورت کالباسی و اسلب برش بزنم.و یه کوره خشک کن برگ توتن هم دااریم ایا امکاانش هست از این کوره برای خشک کردن برش هام استفااده کنم.
سلام صادق عزیز
بله
هر جایی که بتونید دما رو افزایش بدید و رطوبت رو کاهش، می تونید چوب رو خشک کنید؛ اما مراقب باشید که خیلی سریع خشک نکنید و چوب رطوبت رو به آرامی از دست بده
یک سری نمودار هایی وجود داره که باید ((انگلیسی)) سرچ کنید که در هر روز باید چه مقدار دما افزایش پیدا کنه و رطوبت کاهش… (با توجه به گونه چوب)
با سلام خدمت شما من در حدود ده عدد کنده کامل ریشه گردو دارم که برای کار قنداق اسلحه می خوام خشکشون کنم با این روش امکان خشک کردنشون هست؟ و اینکه از قیمت چوب ریشه گردو اطلاعی دارید که آیا چوب با ارزشی هست یا خیر
سلام عباس عزیز
پیشنهاد می کنیم در محیط سرپوشیده و با هوای طبیعی خشک کنید.
حتما محیط دپو چوب رو هم سمپاشی کنید که موریانه نفوذ نکنه…
سلام.ببخشید یک سوال داشتم.
محل دپو باید فقط سمپاشی بشه یا هم محل هم خود چوب ها
سلام
هم روی چوب، هم محل دپو…
باسلام من برا خونمون در خریدم والان که خونه تازه ساخت وخالی وسایل گرمایشی نیس درها بسمت عقب تاب برداشتن وتغییر سایز دادن از چارچوب برای درست شدن درها چیکار کنم
سلام حامد عزیز
لطفا از یک نجار کمک بگیرید
شما نمی تونید کار خاصی انجام بدید
شاید بشه با رندیدن درب کمی مشکل رو برطرف کرد. در غیر این صورت راهکار خاصی سراغ ندارم.
سلام از رنگ روغن هم میشه برای ترک نخوردن در دو سر چوبها استفاده کرد
سلام حسن عزیز
بله، برخی اساتید استفاده می کنند.
سلام
ببخشید من یک تکه چوب بالسا با طول یک متر و عرض ده سانتی متر و ضخامت پنج میلی متر دارم ولی متاسفانه این چوب تاب برداشته چند بار هم با وزنه و فشار و اسپری آب هم برای رفع تابش اقدام کردم و چند ساعت (حدودا ده ساعت)هم رویش وزنه گذاشتم تا صاف خشک شود ولی بعد یک روز دوباره تاب خورده.
به نظرتون من باید چیکار کنم تا چوب صاف بشه؟؟؟
لطفاً راهنمایی کنید
با تشکر ????
سلام کوشان عزیز
از پرس گرم استفاده کنید.
تحت فشار و گرما و حداقل 10 ساعت زمان نگه دارید.
سلام
یک کنده بادام به قطر تقریبی 60 سانتی متر را دیروز بریده ام. قطر کنده 60 سانت و ارتفاع آن تقریبا یک متر است. در نظر دارم در نهایت به ان برشهای حلقوی بدهم و برای کارهای تزیینی استفاده کنم. با توجه به اینکه توضیحاتی که شما در بالا داده اید برای خشک کردن و نگهداری الوار است، چگونه باید این کنده را خشک کنم؟ آیا بهتر است نخست آن را به صورت حلقوی برش بزنم و سپس بگذارم خشک شود یا اینکه تمام کنده را در گوشه ای به دور از افتاب مستقیم رها کنم تا خشک شود؟لطفا در این خصوص بنده را راهنمایی کنید.
سلام دوست عزیز
اجازه بدید الوار کم کم رطوبتش رو از دست بده، بعد از یک ماه اسلایس کنید و دوباره اجازه بدید خشک بشه.
الان اگه برش بدید، احتمال اینکه ترک بخوره خیلی بالاست.
بسیار ممنون از راهنمایی تون و نیز سپاس ویژه از پاسخ زودهنگام شما. خدا پشت و پناه تان
سپاس از همراهی و حمایت شما
سلام و خسته نباشید
مدیر عزیز
من مقدار ۱۰ تن چوب صنوبر و سپیدار از قطر ۱۵ تا ۲۵سانت میخام اول بهار خرید کنم
و از برج یک تا برج نه ینی ۹ماه نگه داریم کنم
منطقه ما کاشان هست و هوا بسیار گرم و خشک ک تابستون به ۵۰ درجه هم گاهی می رسه منطقه کویری هست
میخاستم بدونم با چیدمان درست توی این ۹ ماه امکان داره چوب ها ۱۰۰ درصد خشک بشن؟؟؟
سلام
چوب صددرصد خشک که ممکن نیست
می تواند با رطوبت محیط در تعادل قرار گیرد
اگر استاندارد های خشک کردن چوب رعایت شود امکانش هست
سرو وته چوب را رنگ روغنی بزنید
در فضای سربسته به دور از آفتاب مستقیم و باران قرار دهید
با توجه به رطوبت حدود چهار درصدی در کرمان امکان خشک شدن هست
سلام وقت بخیر من از چوب ممرز بک تخته گوشت با قطر 4 سانت و عرض 40 و طول 60 درست کردم که در شمال بود و حدود بیش از دوماه در شمال در مکانی که جریان هوا و نور غیر مستقیم وجود داشت قرار دادم تا خشک بشه . این کار تا اواسط تابستان طول کشید و بعد آوردمش تهران ولی بعد از 20 روز در تهران شروع به خم شدن کرده و داره تاب میگیره . الان چکار میتونم بکنم که جلوی پیشروی این فرایند رو بگیرم؟
سلام مهدی عزیز
کاملا عادی هست
شمال کشور همیشه بین 60 تا 80 درصد رطوبت داره
تهران هم حدود 15 درصد رطوبت داره
چوب هم پس از از دست دادن رطوبت، تغییر حالت میده… در واقع یک شک رطوبتی ایجاد شده
سلام. برای تاسیس کارگاه خشک کردن و خرید و فروش چوب در جهت اموزش چه پیشنهادی دارید؟
سلام دوست عزیز
از مطلب زیر استفاده کنید:
نکته های مهم ورود به بازار صنعت چوب ایران چیست؟!
سلام وقت بخير ما نجارمون ميزي برامون ساخته كه كشوش تاب برداشته. ما ساكن تهران هستيم. قرار شد كشو رو مجدد بسازن . ١ ماهه منتظريم و هنوز مي گن چوب هيسه بايد صبر كنيد . چقدر زمان ميبره چوب خشك شه و سوال ديگه اينكه امكان داره باز وقتي ميرسه ديتمون چون ما تهرانيم و هوا خشكه مجدد كشو تاب برداره ؟
درود بر شما فریبا گرامی
اگر چوب واقعا خیس باشه، حدود دو ماه زمان میبره که خشک بشه
اگر چوب خشک نشه، ممکنه این مشکل پیش بیاد.
سلام
من کارم با چوب روس هست و اونهارو به طول ۷۰سانت و چهار پهلو در ابعاد ۱۲در۱۲میل برش میدم
بهم گفتن که یه بار خشک کن رفته قبل برش
میخواستم بدونم که چند روز طول میکشه تا خشک بشه و تاب بر نداره البته ۱۰تا۱۰تا به هم بستمشون که تاب بر نداره
لطفا راهنمایی کنید
سپاس
سلام میلاد عزیز
در فصل تابستان نهایتا یک ماهه خشک میشه
سلام من میخوام یک تنبک گردو رو که تراش دادم خشک کنم چطوری سریع این کار را بکنم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام
خشک کن بزنید اگر متراژ بالا هست
اگر نه راهی دیگری نیست برای عجله شما
سلام.خسته نباشید
بنده یه چوب گردو تهیه کردم به ضخامت ۷ که حدود ۲۰ روزی هست اسلب شده.ایا امکانش هست این چوب رو در عرض ۱۰ روز خشک کنم؟
سلام
فقط در شرایط کنترل شده و علمی و در کوره های مخصوص و با دستگاه های اتوماتیک می تونید این کار رو انجام بدید ترک نگیره
پیشنهاد می کنیم در مکان سایه و در جریان هوای آزاد قرار بدید تا شاید روند کار سریع تر انجام بشه…
سلام.وقتتون بخیر.من مقداری اسلب گردو خشک دارم ولی روی اونها،پروانه های ریز وجود داره،راه حلی هست که بتونم اون پروانه ها رو از بین ببرم بدون آسیب زدن به چوبها؟ ممنونتونم
سلام دوست گرامی
محل دپو چوب ها رو سم پاشی کنید.
چطوری چربی چوب زیتون رو از بین ببریم؟
درود بر شما محسن عزیز
اطلاعی ندارم.
سلام ایام بخیر
برای ساخت ظروف چوبی از چوب راش و قان که الوارهای به ضخامت ۷ سانتی هستن استفاده میکنم که بنظر خشک هستن. اونهارو برش و ورقه های ۳ یا ۴ سانتی میکنم چوب راش از فرداش شروع میکنه به تاب برداشتن و ناودونی میشه .چوب قان وقتی با cnc ظرف درست میشه خودشو میکشه .و بازم همون حالت میشه
شما چه پیشنهادی دارین که این اتفاق نیفته
سلام سهیل عزیز
یک مورد مربوط به رطوبت هست و مورد بعدی مربوط به نوع چوب قسمت برش شده هست. برش درست درخت برای به دست آوردن الوار هم نکته ای هست که یک چوب بر در زمان برش باید به اون توجه کنه…
به عنوان مثال شرکت های مدرن چوب بری، از فناوری اسکن برای تشخیص جهت درست برش استفاده می کنند.
البته در موردی که شما فرمودید اگر چوب به خوبی خشک شده باشه، احتمال تاب برداشتن بسیار کم هست.
عرض کار رو نفرمودید چند هست…
سلام مجدد
عرض کارها متغیر
گاها ۲۰ یا ۱۵
اگه الوارهارو ریز کنم و مجدد بهم بچسبونم باز هم احتمال تاب هست؟
سلام
اگر بتونید الوار ها رو برش کنید و دوباره به هم پرس کنید که بسیار عالی هست. به عنوان مثال برای ساخت ورق های فینگر جوینت از همین تکنیک استفاده میشه…
پیشنهاد می کنیم این آموزش رو مطالعه کنید:
ورق فینگر جوینت چیست و چگونه ساخته می شود؟! + ویدئو
سلام دوست عزیز
من میز عسلی جلو مبلی و تلویزیون به سبک روستیک میسازم و از اسلب یک تکه چوبهای مختلف استفاده میکنم که معمولا خشک هستن ،، میخاستم بدونم فروش اینا تو شمال مشکلی پیش نمیاره؟ من کارگاهم کرج هست از همینجام چوب میگیرم حالا میخام مقداری جنس ببرم نمایشگاه تو یکی از شهرای شمال ، نگرانم که بعد یه مدت کارا خراب بشه و دردسر بشه برام ممنون میشم راهنماییم کنی (من کارا رو با سیلر اشباع میکنم بعد از رزین سنگ برای پوشش استفاده میکنم که تا الان جواب داده و کار خیلی قشنگ میشه)
سلام امیر عزیز
فروش چوب خشک در شما مشکلی ایجاد نمی کنه؛ اما اگر از شمال به کرج ارسال کنید، احتمالا چوب دفرمه میشه و ترک می گیره
اگر کل چوب رو با رنگ (هر رنگی) پوشش بدید، احتمال جذب و دفع رطوبت رو کم می کنید.
حتی قسمت هایی که دیده نمیشه رو پوشش بدید که رطوبت به سادگی جذب و دفع نشه…
ما نمونه هایی داشتیم که باکس کابینت ام دی اف از تهران اومده شما و در حد یک یا دو میلی متر ورق سه میل پشت باکس افزایش حجم داشته و باعث ایجاد مشکل شد.
پیروز باشید.
ممنونم بزرگوار
سلام وقت بخیر. من با چوب روس شمعدان خراطی کردم ، بعد از ۲روز از چوب صدای ترک خوردن میاد(با اینکه باهاش کاری ندارم و گوشه ای از کارگاه هست تا رنگشون کنم) و گاهی بعد از رنگ کردن هم متوجه میشم به ترک ها اضافه شده. دلیل و راه حل لطف کنید خیلی ممنون میشم.
ممکنه بعد از چندین ماه یکدفعه کار شکسته بشه؟
سلام علی عزیز
شما وقتی چوب رو برش میدید، این امکان رو فراهم می کنید که سریع خشک بشه و لایه های داخلی که مرطوب هست، سریع رطوبت از دست بده و ترک بگیره
چوب خشک سرمایه نجار هست. باید چوب خشک خریداری کنید و چوب رو خشک نگه دارید.
اگر در شهر های شمالی زندگی می کنید، کارتون کمی سخت هست.
شما می تونید بعد از برش به چوب یک هفته اجازه بدید تا کامل خشک بشه و بعد استفاده کنید. در غیر این صورت همین مشکلات رو خواهید داشت.
اگر به چوب خیس کار کنید به محض اینکه وارد فضای خشک بشه، ترک میگیره حتی چند ماه بعد…
خیلی ممنونم از راهنماییتون.
من کرج هستم و چوب رو۹در۹ چهار متری میگیرم. بعد از اینکه قد چوب رو سایز کار برش زدم بذارم تو هوای آزاد ۱هفته بمونه ؟
از جایی که تهیه میکنم چوب ها
… از جایی که تهیه میکنم چوب ها تو هوای آزاد هستند اما ۴متری. من برش ۵۰ سانتی میدم برای خراطی (همون ۹در۹خراطی میکنم)
خواهش می کنم
چوب ها رو در فضایی مانند پارکینک یا هر جایی که مسقف هست قرار بدید. با تخته های چوبی بین چوب ها فضای خالی ایجاد کنید و حداقل ۱ هفته اجازه بدید هوا گردش داشته باشه.
هرچه زمان بیشتری به کار بدید، چوب بیشتر خشک میشه
فقط اینکه فضا حتما سایه باشه و نور آفتاب بهش نخوره
اگر بتونید ۵۰ سانت برش بدید و بعد بذارید خشک بشه، بهتر هست.
یا اینکه یک متری برش بدید… در این حالت چوب بهتر و سریع تر خشک میشه.
سپاس از لطف شما ????????????