خشک کردن چوب در فضای بازیکی از روش های قدیمی برای از بین بردن رطوبت داخل چوب است. روش خشک کردن چوب در فضای باز، سادهترین و ارزانترین روش خشک کردن چوب است؛ اما رسیدن به نتیجه در این روش بسیار زمان بر هست.
زمان لازم برای خشک شدن تختهها بستگی به گونه چوب، سطح رطوبت اولیه، ضخامت تختهها، چگالی، شرایط محیط و تکنیکهای پردازش چوب دارد.
قوانین سنتی برای خشک کردن چوب به ازای هر دو نیم سانتی متری متر ضخامت تخته یک سال زمان در نظر میگیرند. بدیهی ایست که این ادعا تنها تعدادی از متغیرهای ذکر شده در بالا را در نظر میگیرد.
خشک کردن در کوره دارای مزایایی مثل سرعت خشک کردن بالا، از بین بردن قارچ و باکتری است.
معایب خشک کردن کمتر هست ولی هزینه اولیه ساخت آن بالاست و هزینه انرژی نیز برای گرم کردن کوره وجود دارد.
برخی نجارها تلاش میکنند خودشان کورههای چوب خشک کنی را بسازند تا چوب را سریع خشک کنند.
بهعنوان مثال با ساخت یک اتاقک و قرار دادن بخاری در داخل آن و تجهیز کردن آن با دماسنج و رطوبت سنج و تنظیم آن با توجه به تجربه یا استانداردهای رایج، سعی میکنند چوب خیس و تازه برده شده را خشک کنند.
ما نمونهها زیادی از این دست اتاقکهای خشک کن دیدهایم؛ اما درواقع این سبک از خشک کردن چوب اصولی و تضمینی نیست.
روش خشک کردن چوب در فضای باز
برش بهموقع گرده بینهها
اگر یک درخت بهتازگی بریده شده یا بر اثر طوفان افتاده است. بهتر است سریعاً کنده درخت به تخته (الوار) تبدیل شود. این کار به باز شدن چوب و خشک شدن آن کمک میکند.
پوست چوب بهعنوان یک حائل رطوبت طبیعی عمل میکند و مانع خروج رطوبت از چوب میشود، این رطوبت موجود در گرده بینه باعث رشد قارچ و پوسیدگی در چوب میشود.
پیشنهاد آیچوب: اهمیت چوب خشک چیست؟ چرا باید چوب را خشک کنیم؟
۲- چوبها را کمی بزرگتر از سایز مورد نظر نهایی ببرید
به یاد داشته باشید چوب وقتی خشک میشود اندازه آن کوچک میشود. بخشی از چوب نیز تحت عملیات رنده کاری و سنباده و ساخت اتصالات از بین میرود. پس چوب را در ابتدا اندکی بزرگتر ببرید و پس از خشک شدن عملیات رنده کاری و اتصالات را انجام دهید.
۳- پوشاندن (آب بندی) انتهای چوب
به یاد داشته باشید که رطوبت از انتهای چوب ۱۰ تا ۱۲ بار سریعتر از سطح آن خارج میشود؛ و این سرعت خروج رطوبت از انتهای چوب یکی از دلایل اصلی ترک خوردن انتهای چوب است.
برای جلوگیری از ترک خوردن انتهای چوب میتوان انتهای آن را با موادی پوشاند که سرعت خروج رطوبت را کم کند و باعث شود چوب بهطور یکنواخت خشک شود.
از مواد مختلفی میتوان برای آب بندی انتهای چوب استفاده کرد: موم پارافین، رنگ پلی اورتان، لاک و الکل، رنگ لاتکس، یک لایه ضخیم از ماده را به انتهای چوب بزنید تا مانع فرار سریع رطوبت شود، بلافاصله پس از برش چوب باید انتهای آن را پوشاند، حتی چند ساعت بعد یا چند روز بعد دیر است.
۴- مکان مناسب برای خشک کردن چوب در فضای باز
یک مکان سرپوشیده که اطراف آن باز باشد را انتخاب کنید که رطوبت آن کم باشد و هوا بهراحتی در آن جریان یابد، آفتاب نباید مستقیم به چوبها بخورد و از باران و برف نیز محافظت شود.
کف زمین بهتر است بتن باشد و علفهای هرز یا لانهی حشرات وجود نداشته باشد، میتوانید قبل از بتن کردن سموم علف کش و حشره کش بریزید. سپس میتوانید کف زمین یک پلاستیک پهن کنید تا مانع انتقال رطوبت از کف به چوبها شوید.
۵- چیدمان و دسته بندی چوبها
چند پایه به ارتفاع ۲۵ تا ۴۰ سانتی متری متر ترجیحاً از جنس بلوک سیمانی یا تیرآهن روی کف زمین قرار دهید تا مانع انتقال رطوبت از کف شود و جریان هوا بهخوبی از کف برقرار باشد، فاصله این پایهها از هم پنجاه سانتی متری متر باشد. یکی در ابتدای تختهها یکی انتها و مابقی در وسط تقسیم شود.
روی این پایهها چهار تراشهای خشک چوبی قرار دهید. دقت کنید که این چوبها کاملاً خشک و بدون قارچ و باکتری باشند تا موجب آلوده شدن چوبهای خیس نشوند.
چوبها را از نظر نوع گونه جدا کنید، هر گونه چوب زمان و شرایط خشک شدن متفاوتی دارد مثلاً تختههای بلوط که دیر خشک است را با چوب صنوبر که زود خشک میشود نباید باهم در یک دسته باشند.
از نظر ضخامت نیز بهتر است چوبهایی که دارای ضخامت یکسان هستند در یک دسته قرار گیرند، چون دو برابر شدن ضخامت زمان خشک شدن را ۴ برابر میکند همچنین در چیدن و چوب دستک گذاری، چوبهای دارای ضخامت یکسان بهتر هستند، طول و عرض تختهها تأثیری در فرایند خشک شدن ندارد، بین تختهها ۲ سانتی متری متر فضا بگذارید و سعی کنید طولهای برابر را روی هم قرار دهید تا چوب دستک گذاری بهتر انجام شود.
پیشنهاد آیچوب: آموزش ساخت محفظه خشک کن چوب خورشیدی در فضای باز
۶- چوب دستک گذاری
چوب دستکها تکه چوبهایی با ابعاد ۲ سانتی متری متر در ۵ سانتی متر در طول متناسب با عرض دستهها هستند که بین هر ردیف تخته قرار میدهیم تا جریان هوا بین هر ردیف بهخوبی برقرار شود و از کپک زدن و رشد قارچ بین ردیفها جلوگیری شود و جریان هوا به خشک شدن سرعت ببخشد.
دقت کنید که سالم بودن و سایز دقیق چوب دستکها بسیار مهم است، ناهمسان بودن چوب دستکها باعث کج و تاب برداشتن چوبها میشود و قارچ و باکتری موجود در آن میتواند به چوبهای خیس منتقل شود.
پس چوبهایی سالم و خشک را بهاندازهی بالا ببرید و بهعنوان چوب دستک استفاده کنید. فاصله چوب دستکها از هم به ضخامت تختهها و گونه چوب بستگی دارد، ولی معمولاً فاصلهی ۴۰ تا ۸۰ یا حتی ۱۰۰ سانتی متری با توجه به ضخامت تختهها مناسب است.
۷ – وزن (بار) روی دستههای چوب اضافه کنید
وقتی چوبها را بهصورت مناسب در دستهها چیدهاید و چوب دستک گذاری کردهاید بسیار مفید است که روی آنها بار یا وزنههای سنگین قرار دهید، این کار به طرز بسیار خوبی از معایبی نظیر پیچ و تاب و کج شدن جلوگیری میکند.
وزن چوبهای بالایی روی چوبهای پائینی قرار دارد ولی وزنههای اضافه شده برای تختههای بالای دسته بسیار مفیدند خصوصاً در مراحل اولیه خشک شدن.
و در آخر اینکه چوبها را در مکان مناسبی قرار دهید، انتهای آنها را آب بندی کنید، آنها را به طرز مناسبی بچینید، چوب دستک گذاری کنید و روی آنها بار دهید، با انجام کارهای بالا تا حدود زیادی میتوانید اطمینان حاصل کنید که چوبهای شما یکنواخت و بدون عیب خشک میشوند
تهیه و تنظیم: مهندس نوری (فروشگاه چوب نوری)
پیشنهاد آیچوب: آموزش نحوه استفاده از رطوبت سنج چوب | + خرید
منبع: آیچوب
با سلام خدمت شما عزیزان
من یه چوب ملچ گرفتم وبه اندازه ۶۰ سانتی متر عرض۱۵ سانتی متر وارتفاع ۶ سانتی متر برش زدم چوب خیسه و من خیلی میترسم که این چوب بتابه وبه روش سنتی گذاشتم خشک بشه چه کاری میتونم انجام بدم که خیلی خراب نشه چوبم.
چسب چوب هم زدم به محل های برش
سلام آرش عزیز
همینکه چوب رو خیلی سریع خشک نکنید و اجازه بدید خودش خشک بشه، عالیه.
گرمای زیاد می تونه باعث ایجاد ترک بشه.
البته کلا در روند خشک شدن چوب، احتمال ایجاد ترک خیلی زیاد هست.
سلام خسته نباشید.
خواستم بپرسم چطور میشه پوست چوبها رو جدا کرد، ممنون میشم راهنمایی کنید. ممنون
سلام امیر
گردبینه اگر خشک باشد به راحتی پوست آن با مغار جدا می شود. ابزار خاصی برای این کار وجود ندارد.
مرسی که جواب دادید یه سوال دیگه اینکه اگر چوب ها رو الوار کنم بنظرتون زودتر خشک نمیشن و برای جلوگیری از کج شدن آنها چه کاری باید انجام بدم و از کجا بفهمم چوب ها خشک شدن ممنونم
سلامت باشید
بله؛ اگر الوار کنید به مراتب بهتر هست و چوب زودتر خشک میشه
چوب زمانی کج میشه که رطوبتش رو سریع از دست بده
برای فهمیدن مقدار رطوبت چوب باید تجربه داشته باشید و یا اینکه از رطوبت سنج استفاده کنید.
پیشنهاد آیچوب:
هر آنچه باید قبل از خرید رطوبت سنج چوب باید بدانید!
چه چوبی را نخریم؟! ویژگیهای چوب نامرغوب چیست؟!
بنظرتون اگه چوب رو الوار کنم زودتر خشک میشه و اینکه چقدر زمان میبره
سلام مجتبی
بله.زودتر خشک می شود.اما استاندارد های خشک کردن چوب که در این نوشته به آن ها اشاره شده است را رعایت کنید.
ممنونم
یک سوال دیگه اینکه در بازار الوارهایی هست که به اسم تراورس که ظاهرا مال زیر ریل قطار بوده
سالیان سال در معرض فشار و آفتاب و … و ظاهرا خشک هستند
می خواستم ببینم نظرتون راجع به این چوب ها چیه و آیا قابل استفاده هستند ؟ سپاس
سلام مهدی.
همه چوب های تراورس فراوری شده هستند.معمولا با موادی و تحت فشار اشباع می شوند تا در برابر آفات و رطوبت مقاوم
شوند. علاوه بر فیزیک چوب به سلامت آن هم توجه داشته باشید.
با درود و تشکر از مطلب عالیتون
چند تا سوال داشتم از خدمتتون
1- وقتی درخت بریده می شه شما می فرمایید همون موقع بدیم الوارش کنند ؟ یا بهتره به صورت گرده چند ماه یا سال بمونه بعد الوار بشه
2- آیا خرید تنه درخت گردو که یک سال مونده به صلاحه یا تازه باید باشه ، لطفا در مورد درخت توت ، چنار و بادام و … هم بفرمایید
3- اگر نیاز به چوب چهار تراش به ابعاد مثلا 10*2 سانتیمتر به طول آزاد داشته باشیم ، به نظرتون بهتره تنه درخت را در چه ضخامتی الوار کنیم ضخامت 11 سانتیمتری ؟ یا ضخامت 3 سانتمتری
4- برای سفارش برش دادن چوب به چوب بری ها ، بهتره ابتدا فقط اسلب بشه و بعد از خشک شدن برش های عرضی هم داده باشه ، یا همان موقع اسلب کردن به ابعاد حدودی عرضی مورد نظر هم برش داده بشه و خشک بشن
سپاس بسیار فراوان
درود بر شما مهدی عزیز
معمولا درخت در زمستان برش داده میشه و تا بخواد به کارخونه برای برش برسه، حدود دو یا سه ماه زمان میبره.. در این مدت مقداری از رطوبت خارج میشه
بعد گرد بینه رو به الوار تبدیل می کنند که مقدار بیشتری از رطوبت تخلیه میشه
بعد الوار رو به تخته تبدیل می کنند که باز هم رطوبت تخلیه میشه
1- اگر عجله ندارید و تنه ترک نمیگیره، اجازه بدید مقداری از رطوبت تخلیه بشه و بعد برش رو انجام بدید.
2- به نظرم یک سال زمان خوبی برای خشک شدن چوب هست.
3- بله، یک سانتی متر حاشیه امن خوبی هست.
4- اگر خودتون میتونید اسلب رو در آینده برش بدید، بهتره اسلب برش بدن و بعدا با اره نواری به تخته تبدیل کنید.
پیروز باشید.
سلام، کندن پوست چوب، کمکی به سریعتر خشک شدن چوب، و عدم نفوذ حشرات به داخل چوب و ترک نخوردنش میکنه؟
بله
بیشتر هدف از کندن پوست درخت حذف آلودگی هایی مانند تخم حشرات هست. کنده شدن یک لایه به خشک شدن سریع تر درخت هم کمک می کنه.
سلام خسته نباشین
من یک کنده درخت گردو را در قطر ۳ سانتی متر برش دادم لطفا راهنمایی کنین جحوری سریع خشکش کنم؟
سلام
هیچ راه سریعی جز استفاه از خشک کن صنعتی وجود نداره.
سلام . مرسی بابت توضیحاتتون . ببخشید . من یک چوب دستی گردو گرفتم . برش هم دادم و حالا می خوام خشک کنم . وقت کافی هم برای خسک کردن د افتاب هم ندارم . روش دیگه ای هست که بشه اینو خشک کنم . ؟؟؟ ممنون میشم زود تر جواب بدین .
درود بر شما امیر رضا عزیز
پیشنهاد می کنم مطلب زیر رو مطالعه کنید:
آموزش خشک کردن چوب در خانه و ترفندهایی که باید بدانید!
آموزش ساخت محفظه خشک کن چوب ( خورشیدی )
در پایان پیشنهاد ما نگه داری از چوب در شوفاژ خانه است
سلام ممنون از زحماتی که میکشید
تو روستامون یه تنه کاج فنلاندی باد وبارون اون رو انداخت بریدمش و پس از یک هفته الوارش کردم سر و ته الوار رو هم چسب چوب رقیق زدم در ایوان خانه زیر سایه و باد قرار دادم ومیان تخته ها دستک هم گذاشتم.باتجربه ای که دارید میتوانید بگویید چندماه زمان برای خشک شدن چوب نیاز است .میخواهم از آن صفحه شطرنگ و تخته بسازم.ممنون از تلاش شما و تارنمای خوبتان.
سلام دوست گرامی
در بهترین شرایط بین ۴ تا ۶ ماه زمان نیاز هست.
نوشته پیشنهادی:
آموزش خشک کردن چوب در خانه و ترفندهایی که باید بدانید!
سلام و عرض ادب
وقت شما به خیر
همانطور که اطلاع دارید خشک کردن چوب بلوط (ایرانی) مشکل هست و احتمال ترک خوردن بالاست، به نظر شما راهکار یا بهترین روش خشک کردن جوب بلوط در حجم بالا و با ضخامت مختلف چی هست؟
سلام احسان عزیز
بله
بلوط بسیار سخت خشک می شود. روش استاندارد، بهره گیری از تجهیزات به روز و هوشمند برای کنترل دما و رطوبت اتاق خشک کن هست تا بتوان سریع و بدون مشکل بلوط را خشک نمود. برخی اساتید با ساخت یک اتاقک ایزوله و استفاده از سیستم گرمایش متصل به کنترلر های مخصوص و فن برای خارج نمودن رطوبت، چوب ها را خشک می نمایند که چگونگی تنظیم دما و رطوبت، با توجه به مباحث علمی و چگالی چوب انجام می پذیرد.
التبه در صورت تمایل می توان با کمی جستجو، روش دقیق این کار را پیدا کرد.
با سلام و عرض خسته نباشید،بنده یک ورق چوب گردو به ضخامت ۵ سانتی متر دارم،چوب خشک نیست و مرطوبه،خیلی واسم مهمه که چوب ترک نداشته باشه،توصیه شما برای خشک کردنش چیه،از چه روشی و چه مدت طول میکشه تا خشک بشه؟(در کوتاه ترین بازه زمانی)
سلام رضا عزیز
مهم نکته برای جلوگیری ایجاد ترک روی چوب، این هست که چوب را سریع خشک نکنید. چوب را در سایه نگه دارید و اجازه دهید با هوای محیط خشک شود. درخت باید در فصل زمستان برش داده شود تا کمترین آب را در خود ذخیره کرده باشد. در هنگام خشک شدن، سر و ته الوار یا تخته را با چسب چوب آغشته کنید تا آرام تر رطوبت از دست دهد.
مدت زمان خشک شدن بستگی به میزان رطوبت موجود در هوا و شرایط آب و هوایی دارد.
سلام و درود بر شما
ممنون از زحماتتون بابت تهیه مطالب مفید و پاسخگویی بسیار عالی به سوالات کاربران.
من چند تا تنه درخت توت و سنجد و عرعر دارم که یکی از آشنایان در حیاط خونش ، درخت هاشو هرس کرده و چوب هاشو نگه داشته. خیلی دوست دارم که بتونم اونا رو خشک کنم . ولی تا الان اینکارو انجام ندادم و از طرفی از آفت های چوب خیلی میترسم. سال های پیش ، بعد از مدتی که چوب ها کنار حیاط بود، صدای کمی از داخل چوب ها شنیده میشد و پودر چوب هم زیر تنه ها میریخت.
از یک فروشگاه پرسیدم، گفت خشک کردن و آفت زدایی چوب کار شما نیست و نمیتونی و ….!
به چه روشی میتونم اونا رو خشک و آفت زدایی کنم که خیالم راحت باشه که آفت به کارگاه چوبم منتقل نمیشه؟
یا بعد از عید شهرداری کلی درخت چنار رو هرس میکنه و درخت های خشک شده رو قطع میکنه. آیا استفاده از این چوب ها کار درستیه ؟ یا ریسک ورود آفت به کارگاهمون رو همراه داره؟
من حیفم میاد این همه چوب هر ساله سوزونده میشن.
سلام محمد عزیز
یک سری حشرات در داخل درخت هستند و اگر درخت در زمان مناسب برش نشده باشه راهی ندارید برای از بین بردنشون جز اینکه چوب رو به صورت صنعتی اشباع کنید و …
یک سری حشرات از بیرون نفوذ می کنند و می تونید با سم پاشی محیط این مشکل رو حل کنید. کلا حشرات با رطوبت میانه خوبی دارند. خشک نگه داشتن فضا، راهکار خوبی هست.
مطلب پیشنهادی:
شناخت انواع موریانه چوب ، حشرات چوب خوار و راه های مبارزه با موریانه
سلام وقتتون بخیر
میز چوبی رو که کامل خیس شده رو چطور خشک کنیم
اگه بلافاصله در معرض نور خورشید بذاریم کلمل خشک میشه؟
چقد احتمال داره باد کنه؟آیا ممکنه موریانه بزنه؟لطفا راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز
میز رنگ شده یا اینکه خام هست؟
سعی نکنید چوب رو با قرار دادن در معرض آفتاب خشک کنید. چوب اگر با گرمای ملایم و در فضای اتاق یا در سایه خشک بشه به مراتب بهتره هست.
سلام وقت بخیر
من یه ورق اسلب چوب ون گرفتم ولی تاب برداشته قطرش هم حدود ۷ سانته
میشه صافش کرد؟
سلام کیوان عزیز
شما به سریع و ساده نمی تونید چوب رو به حالت اول برگردونید، جز اینکه در شرایط خاص و با فشار زیاد بتونید چوب رو به حالت اول برگردونید که این پروسه پر هزینه و زمان بر و مستلزم وجود تجهیزات مناسب هست.
همچنین میتونید با استفاده از رندیدن یک طرف و گندگی کردن طرف دیگر، اسلب رو صاف در بیارید که ممکنه تا ۲ سانتی متر (بستگی به مقدار انحنا) از ضخامت کار کم بشه.
در روش دیگه می تونید با استفاده از شابلون + اور فرز یا دستگاه CNC چوب رو کفتراش کنید.
پیروز باشید
سلام
من چند تا ورق روکش گردو رو روی هم با دستگاه پرس و حرارت ۸۵ درجه روی ههم چسبونمدم ولی بعد از ۲۴ ساعت شروع کردن تاب برداشتن چطور صاف و چلو گیری از تاب اون بشم
سلام جناب مخصوص پور
متاسفانه این مشکل پیش میاد. شما باید روکش رو روی یک تخته چوبی دیگر که استقامت کافی داشته باشه پرس کنید. به عنوان مثال ما تخته ها رو به صورت تار و پود پرس می کنیم تا این مشکل ایجاد نشه.
برای صاف شدنش هم راهکار خاصی سراغ ندارم.
سلام ممنون از پاسختون.ببخشید روش خشک کردن با گوگرد چی؟شما این روش رو توصیه میکنید؟؟
سلام
خواهش می کنم
اطلاعاتی در مورد این روش ندارم.
سلام.ممنون از سایت عالیتون.من چند تا تنه درخت گردو دارم و میخوام برای مجسمه کوچیک چوبی خشکشون کنم.خودم میتونم جوری خشکشون کنم که بعدا دچار ترک خوردگی و عیب و ایراد نشه چوبها؟؟
سلا میثم عزیز
بله امکانش هست.
اگر عجله ندارید، به همین روش در فضای باز چوب رو خشک کنید. اگر عجله دارید می تونید در فضای بسته از گرما کمک بگیرید. التبه باید مرقب باشید که گرما زیاد نیاشه، چون باعث ایجاد ترک روی چوب میشه…
با سلام. من کوره زغال دارم و چوب را که داخل کوره می گذارم دمای کوره از ۵۰ درجه به مدت ۳ ساعت شروع م
ی شود و ۷۰ درجه ۳ ساعت و ۹۰ درجه ۳ ساعت و ۱۰۰ درجه ۳ ساعت همینطور به بالا تا به ۴۰۰ برسد ولی چوبم ترک برمی دارد . سوالم اینست که چطور دما را بالا ببرم تا چوب ترک برندارد.
سلام حسین عزیز
۴۰۰ درجه خیلی بالاست!
برخی دوستان با یک بخاری معمولی چوب را خشک می کنند و مشکلی ایجاد نمی شود. اینکه به روش کوره ای چوب باید به چه صورت خشک شود، نیاز به تخقیق دارد. بسیاری از موارد را باید در نظر داشت تا به نتیجه دلخواه رسید. به عنوان مثال روش تبدیل چوب به ترمو را در نوشته ای توضیح دادیم.
ترموود چیست؟ بررسی روند تولید، معایب و مزایا چوب ترمو
سلام اگر چوب کپک بزنه باید کپکش رو پاک کنیم یا باچیزی تمیزش
کنیم؟
سلام امین گرامی
بله میتونید با فرچه سیمی یا پلاستیکی کپک ها رو پاک کنید.
ممنون از سایت خوبتون من یه مقدار چوب گردو گرفتم برای ساخت میز و از اونجایی که اطلاع نداشتم برای خشک کردن چوب به صورت طبیعی زمان زیادی نیازه الان نمی دونم چیکار کنم چوب ها الان دو ماهه به صورت تنه و در شرایط خوب نگه داری شدن خواستم بپرسم چطور میتونم چوب ها رو سریع تر خشک کنم و کجا و اینکه کمترین زمان برای خشک کردنش چقدره ممنونم
درود برشما مجتبی عزیز
دو طرف تنه رو به چسب چوب آغشته کنید و در یک محلی که چند درجه گرم تر هست، انتقال بدید… هر یک هفته، ۱۰ درصد دمای هوا رو بالا تر ببرید تا چوب زودتر خشک بشه.
البته دوستانی هستند که اتاقک مخصوص برای خودشون ساختند و با تنظیم اتوماتیک دما و رطوبت و خارج کردن هوا، به نتیجه دلخواه می رسند و چوب رو یک هفته ای کامل خشک می کنند. البته ما اطلاعی از فرمول کار نداریم.
در نظر داشته باشید که گرم شدن بیش از حد چوب موجب ایجاد ترک می شه…