گیرکردن چوب در گندگی و یا حرکت کند قطعه کار در هنگام تراشیدن چوب با گندگی یکی از مشکلات پیش روی اساتید نجار است. همانطور که میدانید گندگی با یک سرعت مشخص (تنظیم شده از سوی اپراتور) قطعه کار را با استفاده از دو غلتک به سمت تیغه و بیرون دستگاه حرکت میدهد.
اگر قطعه کار در مسیر خود درست حرکت نکند و یا اینکه این حرکت با اختلال انجام شود، مشکلاتی از قبیل گیرکردن قطعه کار در گندگی، ایجاد لکه سیاه و فرورفتگی در چوب ایجاد خواهد شد.
مشکل گیرکردن قطعه کار اتفاقی رایج و معمول در صنعت چوب هست و معمولاً اساتید نجار باتجربه شخصی خود اقدام به حل این مشکل میکنند. در این نوشته به بررسی دلایل گیر کردن قطعه کار در گندگی و راهکارهای حل این مشکل خواهیم پرداخت. با ما در ادامه همراه باشید.
دلایل گیر کردن چوب در گندگی چیست؟
تماشای آنلاین ویدئو
تماشا این ویدئو در برخی اپراتور ها با ترافیک نیم بها محاسبه می شود!
کثیف بودن صفحه میز گندگی
همانطور که میدانید صفحه میز کار همه دستگاههای نجاری مانند اره فلکهای، گندگی، رنده میزی، فارسی بر، اره میزی و… باید تمیز و روان باشد. حرکت قطعه کار باید روان و راحت بر روی میز انجام شود و به عبارتی چوب روی صفحه بهراحتی سُر بخورد!
اگر صفحه گندگی کثیف، رنگی، زنگزده و خشن است، میتوان با سنبادهکاری صفحه و صیقلی نمودن آن، شرایط را برای حرکت آسان قطعه کار روی آن فراهم کنید.
بهعنوان اگر صفحه گندگی زنگزده یا کثیف است، با استفاده از اسپری WD40 و سنبادهکاری و گازوئیل، بهخوبی صفحه را تمیز کنید. در کشورهای پیشرفته واکسهایی مخصوص صفحههای دستگاههای نجاری مانند گندگی وجود دارد؛ اما شما میتوانید با هزینهای بهمراتب کمتر، با مالش صابون زرد! (هر صابون دیگر) روی صفحه، سطحی نرم و روان ایجاد کنید.
شما میتوانید از این صابون بهدفعات زیاد بهره بگیرید تا قطعه کار راحت روی صفحه بلغزد. فقط مراقب باشید که در زمان روشن بودن دستگاه این کار را انجام ندهید.
وجود صمغ چوب روی صفحه گندگی چوب
برخی چوبها مانند چوب درخت کاج (نراد، یولکا، ساسنا / معروف به چوب روسی) دارای حفرههای رزینی هستند. این حفرهها پس از عملیات برش کاری یا در اثر گرمای زیاد به بیرون میریزند و شروع به خرابکاری در هر نقطهای میکنند!
اگر مقداری از این صمغ روی صفحه میز گندگی آغشته شود، مانند ترمز عمل کرده و از حرکت قطعه کار جلوگیری میکنند. در بهترین حالت این ترمزها سرعت حرکت قطعه را بسیار کم میکنند.
شما برای حل این مشکل میتوانید مقداری گازوئیل را در ظرف کوچک آب معدنی یا مایع ظرفشویی بریزید و یک سوراخ ریز روی درپوش آن ایجاد کنید. در صورت مشاهده چنین مشکلاتی گازوئیل را روی قسمت آغشته به صمغ بریزید و چند ثانیه اجازه دهید گازوئیل در صمغ نفوذ کند.
نیاز به پاک کردن صمغ با دست نیست. فقط کافی است قطعه بعدی را روی صفحه قرار دهید تا با حرکت در زمان اجرای گندگی، صمغ آغشته به گازوئیل هم بهراحتی پاک میشود.
تیز نبودن تیغه گندگی نجاری
اگر تیغه گندگی تیز نباشد، ممکن است قطعه چوبی بهراحتی حرکت نکند. تیغههای کند بهجای تراشیدن چوب، به آن ضربه وارد میکنند و همین ضربههای مداوم مانع از حرکت درست قطعه کار در مسیر خود میشود. تیز بودن تیغه مزایای بسیار زیاد دیگری هم دارد که در نوشتههای پیشین به آن اشاره شد.
تراز نبودن دستگاه و غلتک و صفحه
گندگی هم مانند دیگر دستگاههای نجاری باید تراز، کالیبره، بدون حرکت و دقیق باشد. نمیتوان انتظار داشت یک دستگاه ناتراز و با نصب و چیدمان شلخته بهدرستی کار کند. شما باید همهٔ دستگاههای نجاری بهخصوص گندگی را در حالت تراز به زمین نصب کنید.
این تازه شروع کار است. قدم بعدی تراز بودن صفحه میز نسبت به توپی و تیغه و غلتک است. اینجاست که کیفیت ساخت گندگی اهمیت خود را نشان میدهد. تیغه باید هم از قسمت چپ و هم از قسمت راست صفحه دقیقاً به یک اندازه فاصله داشته باشد. روشهایی برای پیبردن به این مشکلات وجود دارد که در آینده به آن اشاره خواهیم کرد.
بهعنوانمثال به استفاده از متر یا کولیس میتوانید به مقدار خطای میز کار یا توپی یا دستگاه پی ببرید.
بالا کشیده شدن غلتک به خاطر مشکل در طراحی!
متأسفانه برخی دستگاههای گندگی نجاری به حدی بد طراحی شدهاند که پوشال را بهخوبی از دستگاه خارج نمیکنند. پوشال در داخل محفظه دستگاه و اطراف تیغه باقی میماند. اگر نجار مدام با استفاده از بادپاش پوشال را خارج نکند، پس از ورود قطعه کار با داخل دستگاه و بالارفتن چندمیلیمتری غلتکهای گندگی، فضایی خالی در قسمت فنر گندگی ایجاد میشود که این پوشالهای ریز در قسمت زیر فنر غلتک جا خوش میکنند (در تصویر قسمت پایه غلتک مشخص است).
بهمرورزمان در اثر انباشت پوشال، غلتک حدود ۴ میلیمتر بالاتر میرود و قدرت چسبیدن و حرکت قطعه کار را ندارد.
اگر با این مشکل مواجه هستید، میتوانید درپوش بالای گندگی نجاری را باز کنید، با استفاده از بادپاش داخل محفظه را تمیز کنید. با یک پروفیل چوبی غلتک جلویی را به بالا بکشید و با استفاده از بادپاش فضای زیر پایه غلتک را باد بگیرید تا کاملاً تمیز شود.
این ترفند باتوجهبه وجود یک مشکل بنیادی در دستگاه شما بهصورت موقتی تأثیرگذار خواهد بود؛ اما جالب اینجاست که بیشتر دستگاهها این مشکل را دارند و کسی اطلاعی از دلیل آن ندارد!
برای جلوگیری از بروز این مشکل در زمان رندیدن چوب با استفاده از گندگی همیشه با فشار هوای زیاد (بادپاش) فضای اطراف تیغه را تمیز کنید.
ارتفاع بهدرستی تنظیم نشده است!
تنظیم ارتفاع درست گندگی هم مهم است. در گندگی صنعتی بین ۱ تا ۲ میلیمتر باربرداری در هر بار خوراکدهی به دستگاه، عددی معقول و منطقی است. کمتر از این عدد ممکن است به غلتکها اجازه ندهد فشار لازم را برای حرکتدادن چوب ایجاد کند.
البته در دستگاههای گندگی مدرن و بهخصوص گندگی رومیزی با تیغههای ژیلتی، امکان اجرای گندگی در ضخامت کمتر از ۱ میلیمتر را هم خواهید داشت.
اگر حجم باربرداری هم زیاد باشد، ممکن است بهخاطر ایجاد فشار بسیار زیاد روی تیغه و موتور، غلتکها توانایی کافی برای جلو بردن قطعه کار را نداشته باشند. کمبودن مقدار باربرداری به دستگاه آسیبی وارد نمیکند؛ اما زیاد بودن باربرداری فشار زیادی بهتمامی قطعات گندگی از جمله موتور و گیربکس ایجاد میکند.
نکتههای پایانی در مورد گیر کردن چوب در گندگی
* بههیچعنوان چوب خیس را گندگی نکنید.
* با استفاده از موادی مانند صابون و گازوئیل و واکسهای چرب، لغزش بیشتری بین چوب و صفحه ایجاد کنید.
* اصطکاک بین صفحه و چوب را به حداقل برسانید، اصطکاک بین غلتک و چوب را به حداکثر برسانید.
* در صورت بزرگ و سنگین بودن چوب، با حفظ موارد ایمنی از یک فرد دیگر برای دریافت قطعه کار در قسمت خروجی کمک بگیرید.
* همیشه با استفاده از دستگاه بادپاش یا مکنده هوا، محفظه داخل و اطراف گندگی را تمیز کنید.
لطفاً شما هم تجربیات خود را از گیر کردن چوب در گندگی با ما در میان گذارید
منبع: آیچوب
پیشنهاد مطالعه بیشتر: تفاوت دستگاه کف رنده و گندگی نجاری چیست؟
سلام وقت بخیر
بنده دستگاه گندگی رومیزی محک دارم
قلتک یا توپی عقب دستگاه به هنگام روشن کردن دستگاه بالا و پایین میشود و این نقص در حرکت باعث کنده شدن یا شکسته شدن چوب میشود.
علت این نقص در حرکت توپی یا قلتک چیست؟!
لطفا راهنمایی بفرمایید.
تشکر
سلام وقت بخیر
گندگی رو میزی 31سانت محک دارم، هنگام روشن کردن دستگاه توپی عقب دستگاه(از سمت راست توپی) بالا و پایین میشود و باعث میشود چوب به صورت یکدست و یکنواخت رنده نشود و چوب دچار آسیب شود
علت این مشکل چیست؟!
لطفا راهنمایی بفرمایید
خیلی ممنونم.
به نظرم تیغه گندگی منم کند هستش ، چون های با عرض کم رو راحت رد میکنه ولی چوب های عرض زیاد ( بالای 25 سانت ) معمولا با چک و لگد بیرون میان ، نهایتا مجبور میشم عمق رنده کاری 2 دهم میل 2 دهم میل زیاد کنم که گیر نکنه وگرنه اگه بذارمش روی نیم یا 1 میل که دیگه اصلا بیرون نمیاد چوب.
البته تا حالا از صابون و گازوئیل استفاده نکردم شاید با اینا کارم راه بیوفته
مدل گندگی من دیوالت dw733 هستش.
سپاس از شما بابت به اشتراک گذاری این تجربه…
حتما گندگی رو با فشار باد هم تمیز کنید.
ممنون.
بله بعد از هر بار استفاده با باد تمیز میکنم
با سلام و تشکر از راهنمایی و توضیحات
کثیف بودن غلطک کار پیش بر در اثر چسبیدن صمغ چوب به شیارهای آن هم میتواند مشکل ساز باشد.