اصول و استانداردهای نجاری ژاپنی چیست؟ از ژاپنی‌ها یاد بگیریم!

 نجاری ژاپنی را با تکنیک‌ها و اتصالات و ابزارهای خاصش می‌شناسیم. نجاری ژاپنی همیشه متفاوت از سایر سبک‌های نجاری از سنتی تا مدرن بوده است که هنوز هم بسیاری از نجارها عاشق نجاری به سبک ژاپنی هستند. درواقع بسیاری از اساتید با اجرای اتصالات ژاپنی و نجاری به سبک ژاپنی، خود را وارد چالش جدید می‌کنند.

 نجاری ژاپن قدمتی بیش از 1000 سال دارد. اگرچه در ساخت و ساز به سبک غربی‌ها تمایل داریم معمار یا طراح را از سازنده جدا کنیم، اما در ژاپن نجار نیز معمار است. نجاری ژاپنی به دلیل توانایی ایجاد همه چیز از معابد و خانه‌ها و مبلمان گرفته تا انواع جعبه و لوازم چوبی بدون استفاده از هر نوع میخ، پیچ یا ابزار قدرت شناخته شده است.

 در این نوشته به توضیح در مورد نجاری ژاپنی و ویژگی‌های آن می‌پردازیم. شاید برای شما جالب باشد بدانید چرا نجاری ژاپنی به این اندازه جذاب و دوست داشتی و خاص است. با ما در ادامه همراه باشید.

عوامل مؤثر بر نجاری ژاپنی چیست؟

 نکته‌هایی در شکل‌گیری نجاری ژاپنی نقش داشته است که دانستن آن‌ها می‌تواند دیدگاه شما را نسبت به این نوع از نجاری تغییر دهد. شاید با خواندن این نوشته شما هم به اجرای اتصالات ژاپنی علاقه‌مند باشید.

 در ادامه به توضیح در مورد این عوامل می‌پردازیم. راستی در تحقیقاتی که ما داشتیم به نکته‌های جالبی پی بردیم. به‌عنوان‌مثال برخی اساتید اروپایی و امریکایی می‌گویند که نجارهای ژاپنی علاقه و تمایلی به نشان‌دادن روش کارشان ندارند.

 هرچند که در برخی اساتید ژاپنی دوره‌های آموزشی دارند؛ اما عموم آن‌ها علاقه‌ای به حضور شما در کارگاه نجاری شان ندارند.

تأثیر شرایط طبیعی بر نجاری ژاپنی

 اول‌ازهمه، آب‌وهوا و شرایط محیطی بر شکل‌گیری سنت نجاری تأثیر گذاشت. درگذشته اروپا از منابع جنگلی کافی برخوردار بود و این امر باعث شد از چوب در ساخت بسیاری از لوازم خانه و حتی خانه چوبی استفاده کنند. در واقع چوب در شکل‌گیری تمدن در کشورهای اروپایی و امریکایی نقش بسزایی داشته است.

 در اروپای غربی، با توسعه مهندسی و ابزارآلات، در قرون‌وسطی فناوری‌های ساخت مسکن با استفاده از چوب ظاهر شد.

 در روسیه هم منابع جنگلی همیشه به از حد کافی وجود داشته است، به‌این‌ترتیب، از زمان‌های قدیم تا به امروز، خانه‌های چوبی یکی از سیستم‌های رایج برای ساخت سرپناهی برای انسان‌ها بوده است. داستان ژاپن متفاوت از این کشورها بود و منابع محدودی در اختیار اساتید نجار ژاپنی قرار داشت.

 همان‌طور که می‌دانید به دلیل آتش‌فشانی بودن جزیره‌های ژاپن، منابع درختی این کشور کمتر از دیگر کشورها بوده است. شرایط آب‌وهوایی مرطوب و محدودیت، موجب شد نجارهای ژاپنی مجبور باشند از حداقل امکانات، حداکثر بهره را ببرند.

 مردم عادی و فقرا سهم چندانی از چوب ژاپن نداشتند. حتی در صورت وجود منابع، بهترین چوب‌ها برای ساخت معابد و خانه‌های اشراف‌زاده‌ها استفاده می‌شد. در این سیکل، افراد متوسط و ضعیف جامعه از چوب‌های بسیار بی‌کیفیت و ضعیف استفاده می‌کردند.

 چالش دیگر پیش روی اساتید نجار، رطوبت بالای ژاپن است. فراموش نکنید که جنوب شرق آسیا به‌طورکلی و به طور خاص در ژاپن آب‌وهوا بسیار مرطوب است که به‌ناچار تأثیر منفی بر وضعیت ساختمان‌ها و محصولات چوبی خواهد گذاشت.

 درگذشته از چسب برنج به‌عنوان چسب چوب و برای اتصال بین دو قطعه چوبی استفاده می‌شد که استحکام زیادی نداشت؛ البته باوجود رطوبت بسیار زیاد انتظاری بیشتر از چسب برنج نمی‌توانستند داشته باشند. این شرایط نجارهای ژاپنی را به سمت تحولی بزرگ پیش برد و آن‌هم ساخت سازه‌های نجاری با اتصالات پیچیده بود.

 در این اتصالات دیگر به چسب چوب نیازی نبود و با حداقل امکانات نجارها می‌توانستند سازه‌ای مستحکم بسازند.

علاقه ژاپنی‌ها به صنایع دستی

 نکته دیگری که باید به آن توجه داشت ذهنیت خاص ژاپنی‌ها نسبت به سنت‌ها و صنایع‌دستی است. همه ما می‌دانیم که ژاپنی‌ها تمایل دارند هر محصولی را در ایدئال‌ترین حالت ممکن طراحی و تولید کنند و همچنین به سرسخت بودن و پشتکار زیاد مشهور هستند.

 در ژاپن سازه‌های دست‌ساز از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و این فرهنگ در میان مردم این کشور است. به همین دلیل نجارهای ژاپنی تلاش می‌کنند دانش و خلاقیت خود را در کارشان به‌حداعلا برسانند و به همین دلیل زبان زد هستند.

 حتی اکنون در ژاپن، صنعتگران تخصص‌های مختلف می‌توانند درآمد بیشتری نسبت به کارمندان دفاتر داشته باشند. در سنت اروپایی، این رویکرد تا حدودی متفاوت بود – نجار قادر به تولید محصولات مختلف بود: از خانه تا وسایل آشپزخانه کوچک.

 دشوار است تصور کنید که یک صنعتگر که می‌تواند یک میز درست کند، قادر به ایجاد صندلی نیست. مطمئن، این مقایسه مبالغه‌آمیز است، اما اساساً منعکس‌کننده واقعیت ژاپن است.

انواع اتصالات ژاپنی

 یکی از رایج‌ترین اتصالات مورداستفاده در نجاری ژاپنی، اتصال Dovetail است. درواقع اتصالات ژاپنی امکان تحمل وزن بیشتر را فراهم می‌کند. البته جالب اینجاست که حتی بدون استفاده از میخ و پیچ و چسب می‌توانید یک خانه چوبی بزرگ را برپا کنید. این هنر و خاصیت نجاری ژاپنی است.

 البته عیب بزرگ نجاری ژاپنی این هست که نیاز به زمان و نیروی انسانی حرفه‌ای دارید. اساساً نجارهای ژاپنی اعتقادی به کمیت ندارند و تعداد تولید برایشان مهم نیست؛ بلکه کار باید باکیفیت زیاد انجام شود. مهارت دیگری که استادکار نجار باید داشته باشد، انتخاب چوب مناسب و آگاهی از کیفیت آن است.

 ژاپنی‌ها برای ساخت پروژه‌های چوبی‌شان از چوب‌های قدیمی (قدمت زمانی و تراکم بالا) و سخت و باکیفیت عالی استفاده می‌کنند. یکی از معروف‌ترین چوب‌های مورداستفاده در میان نجارهای ژاپن، سرو ژاپنی است که به آن Hinoki گفته می‌شود.

 این چوب به دلیل مقاومت زیاد در برابر پوسیدگی، استحکام زیاد و… چوب مناسبی برای ساخت سازه‌های چوبی است.

 سرو ژاپنی بیش از 1000 سال است که در ژاپن کشت می‌شود.

دسته‌بندی نجاری ژاپنی

 به‌طورکلی نجاری ژاپنی به چهار بخش تقسیم می‌شود. دسته اول Miyadaiku یا متخصصان ساخت معابد و زیارتگاه‌ها یا سایر پروژه‌های بزرگ هست. دسته دوم سوکیا دایوکو هستند که ساخت رستوران‌ها و چایخانه‌ها پروژه‌هایی از این دست را بر عهده دارند که این پروژه‌ها دارای ظرافت زیاد و جزئیات تاریخی است.

 دسته سوم نجارهای ژاپنی ساشیمونوشی ها هستند که در درجه اول در ساخت مبلمان و لوازم چوبی از این دست کار می‌کنند. در آخر، tateguya ها وظیفه انجام کارهای داخلی نجاری و نصب و تعمیر و… را بر عهده دارند.

 معابد و زیارتگاه‌های ژاپنی زیبایی کوه‌ها را در شکل سقف‌هایشان منعکس می‌کنند. روش‌های ساخت انحنای منحصر به فرد آن‌ها برای نسل‌ها دست به دست شده و معماری متمایز هیدا به پایه‌های سبک معماری سنتی ژاپن تبدیل شده است.

 از ویژگی‌های خاص این سقف‌ها استفاده از طیف گسترده‌ای از درختان، شامل درختان جودوی ژاپنی، گردو و کاج است که نشان دهنده دانش عمیق نجاران از انواع مختلف چوب است.

 از ویژگی‌های خاص این سقف‌ها استفاده از طیف گسترده‌ای از درختان، شامل درختان جودو ژاپنی، گردو و کاج است که نشان دهنده دانش عمیق نجاران از انواع مختلف چوب است.

امیدواریم با مطالعه این نوشته دید کلی نسبت به نجاری ژاپنی و استاندارد های ژاپنی ها پیدا کرده باشید. حالا سوال اینجاست که آیا حاضرید نجاری به سبک ژاپنی ها انجام دهید؟

گردآوری و تنظیم: آیچوب