آیا برای ورود ماشین CNC به کارگاه نجاری خود آمادگی دارید؟!

چندی پیش در پیچ اینستاگرام یکی از همراهان آیچوب، چالش استفاده از سی ان سی در نجاری و هنرهای چوبی و تقابل آن با دوستانی که مخالف استفاده از CNC بودند خیلی داغ شده بود.

گروهی موافق گسترش استفاده از سی ان سی در نجاری و صنایع چوب و عده‌ای هم مخالف حضور بیش از اندازه سی ان سی در هنر چوب و جایگزین شدن آن با هنرهای دستی چوبی بودند. به عقیده‌ی گروه دوم سی ان سی نهایتاً ماشین است و نمی‌تواند لطافت روح و دست انسان را منتقل کند.

گروه اول اما در رد این نقد عقیده داشتند ماشین به ذات تصمیم گیر و خلاق نیست و نهایتاً این انسان است که با فرمان به ماشین کار را به سرانجام می‌رساند. از نظر این گروه سی ان سی تنها یک ابزار است در کنار بی‌شمار ابزار کوچک و بزرگ دیگر برای رسیدن به هدف…

در ادامه مقاله‌ای از ” WOODCRAFT MAGAZINE ” را برای شما انتخاب کرده‌ایم که به ورود سی ان سی به کارگاه‌های نجاری پرداخته است. در این مقاله گزارش گونه، چالش‌هایی که یک نجار در مواجه با این دستگاه مواجه شود بررسی شده است.

در این مقاله آقای “Ken Burton” تجربه سه نجار که از CNC در کارگاه خود استفاده می‌کنند را با ما شریک شده است. در انتهای نوشته هم پای حرف‌های یکی از نجاران زبردست و همگام با تکنولوژی ایران استاد محسن رضایی خواهیم نشست تا از دیدگاه ایشان به این چالش بنگریم. لطفاً تا انتها با آیچوب باشید

تلخیص از WOODCRAFT MAGAZIN شماره ۹۱ منتشر شده در October / November 2019

 

آیا برای ورود CNC به کارگاه نجاری آماده‌اید؟!

سه نجار تجربه خود از ورود ابزار کنترل عددی (CNC) به کارگاهشان را با ما شریک می‌شوند.

من (کن بورتن) استفاده از سی ان سی را حدود ۱۲ سال پیش با نمونه‌ای اولیه و ساده وقتی در دبیرستان تدریس می‌کردم شروع کردم. طولی نپایید که پی بردم چگونه می‌توانم از مزیت‌های این فن‌آوری در کارگاه خودم استفاده کنم؛ و اکنون از این انتخابم پشیمان نیستم.

امروزه شروع کار با سی ان سی بسیار آسان‌تر و ارزان‌تر از همیشه است. می‌توانید یک کیت سی ان سی کوچک را با کمتر از ۸۰۰ دلار بخرید و سر هم کنید یا اینکه با کمتر از دو برابر این مقدار یک سی ان سی آماده خرید کنید.

 

در این قسمت کن بورتن از مدل‌های مختلف سی ان سی کمپانی “Shopbot” با اندازه‌ها و قیمت‌های مختلف نام برده است.

---

با این مبلغ سی ان سی خواهید داشت که قابلیت برش و منبت قطعه‌ای با سطح ۱۲ اینچ مربع را دارد. برای سطح کار ۱۲ در ۲۴ اینچ مربع (۳۰ * ۶۰ سانتی متر) قیمت به سمت ۲۴۰۰ دلار افزایش پیدا می‌کند و برای سطح ۲۴ در ۴۸ اینچی (۶۰ * ۱۲۰ سانتی متر) می‌توانید از ورژن ۶۰۰۰ دلاری سی ان سی استفاده کنید.

---

اگر علاقه‌مند به صنعت مبلمان و سازه‌های مشابه هستید همین اندازه برای شما کافی است اما اگر به دنبال یک سی ان سی با قابلیت کار بر روی صفحات کامل (سه لایی، پلای وود و…) با اندازه ۴ در ۸ فوت (۱۲۰ * ۲۴۰ سانتی متر) هستید می‌توانید با هزینه ۱۲۰۰۰ دلاری شروع کنید.

---

روتر و نرم‌افزارهای مخصوص طراحی و برنامه‌دهی به سی ان سی هم ممکن است جزو هزینه‌های اولیه خرید باشد. معمولاً این نرم‌افزارها که برای طراحی و اجرای طرح‌ها توسط سی ان سی به کار برده می‌شوند همراه CNC وجود دارد. همچنین باید گفت همه سی ان سی‌ها قابلیت پذیرش برنامه‌های طراحی شده توسط نرم‌افزارهای طراحی (CAD) مانند اتوکد (Autocad) و اسکچ آپ (SketchUp) را دارند.

 

برای اینکه بدانید ماشین سی ان سی به‌عنوان یک ابزار چه کاربرد هایی دارد، من با سه نجار که مدت‌هاست از سی ان سی در کارگاه خود استفاده می‌کنند مصاحبه کردم. فکر می‌کنم تجربیات و توصیه‌های آن‌ها می‌تواند به پرسش بالا به‌خوبی پاسخ دهد.

ابتدا ملاقاتی داشتم با “Justin Strasser”. جاستین یک کابینت ساز ماهر است و از سی ان سی ۴*۸ فوت شرکت shopbot استفاده می‌کند. جاستین از نرم‌افزار مخصوص shopbot که نوعی از نرم‌افزار Aspire است استفاده می‌کند. مته موردعلاقه جاستین ” ۳⁄۴”-dia. × ۴۵° V bit” هست.

 

– چطور کار با CNC را شروع کردید؟

در آن زمان من چهار یا پنج سال با اتوکد در رایانه طراحی می‌کردم؛ بنابراین اتفاق عجیبی نبود که بتوانم از دستگاهی استفاده کنم که درواقع خطوطی که طراحی می‌کنم را برش کند به‌جای اینکه به‌صورت مرسوم پرینت بگیرم.

– از دستگاه خود برای چه‌کارهایی استفاده می‌کنید؟

فکر می‌کنم این پرسش می‌تواند بهتر هم بیان شود! باید پرسید از این دستگاه در چه‌کارهایی استفاده نمی‌کنم!

داشتن سی ان سی مانند این است که یک دستیار دیگر در کارگاه خود دارم. هر وقت یک برش منحنی و غیر مستقیم می‌خواهم به این فکر می‌کنم که چطور می‌توانم از سی ان سی برای این برش استفاده کنم. سی ان سی برش‌های منحنی باور نکردنی را می‌تواند ایجاد کند که ساخت و برش منحنی را بسیار با صرفه‌تر می‌کند.

به علاوه ما از سی ان سی در کارهای منبت گل و تاج و کتیبه هم استفاده می‌کنیم که نمی‌دانیم بدون آن چطور می‌توانستیم آن‌ها را بسازیم.

– برای کسانی که می‌خواهند کار با سی ان سی را شروع کنند چه توصیه‌ای دارید؟

در کار با نرم‌افزار حرفه‌ای شوید. به‌خصوص در قسمت طراحی. اگر در طراحی با کامپیوتر خوب و حرفه‌ای هستید استفاده شما از سی ان سی بسیار راحت و لذت‌بخش خواهد بود.

هر از چند گاهی دقت دستگاه و تنظیمات آن را کنترل کنید تا مطمئن شوید همه‌چیز سر جای خودش است. برای این کار چند وقت یک‌بار چند مربع با سی ان سی برش بزنید و سپس مربع‌ها را اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید که همان مربع‌هایی هستند که طراحی کردید.

– چالش‌های شما در یادگیری کار با CNC چه بوده است؟

قبل از هر چیزی باید بیاموزید که این ابزار توانایی چه‌کارهایی دارد. نقاط ضعف عموماً زیاد نیست؛ اما نیاز به آموختن دارید. احتمالاً قبل از اینکه یاد بگیرید چه فشاری و چه سرعتی برای متریال ها و برش‌های مختلف نیاز است چندین مته را بشکنید. برای من مدتی طول کشید که به آن پی ببرم.

و یا فراگیری ترتیب برش‌ها. کمی طول کشید تا بیاموزم ترتیب برش در یک پروژه چطور می‌تواند باشد. مثلاً اگر چندین برش داخلی روی یک تخته دارید ابتدا آن‌ها را انجام دهید و سپس برش‌های بیرونی را انجام دهید.

در ملاقات بعدی به سراغ نورمن پیز (Norman Pease) رفتم. نورمن صاحب استودیوی حکاکی Three Gryphons و از سی ان سی Shop Sabre 48 × ۹۶” و نرم‌افزار Aspire و Enroute استفاده می‌کند.

 

– چه چیزی باعث شد که تصمیم به خرید دستگاه CNC بگیرید؟

من ۱۴ سال به‌عنوان کابینت ساز مشغول کار بودم. بعد به منبت روی آوردم. پس از دو سال متوجه شدم نمی‌توانم فقط با کار دستی پاسخگوی تقاضای مشتریان خودم باشم. برای پایدار ماندن شغلم مجبور شدم روش کارآمدتری پیدا کنم. به نظرم رسید که تنها CNC بلیت برنده من هست.

 

– هنگام راه اندازی و ادامه کار با ماشین CNC با چه چالش‌هایی روبرو شدید؟

کار با سی ان سی واقعاً آسان بود. چیزی که سخت به نظر می‌رسید بخش طراحی فایل‌های سه‌بعدی بود. امروزه این قسمت سخت هم وجود ندارد! در اینترنت می‌توان تعداد زیادی طرح سه‌بعدی را دانلود کرد یا خرید. همچنین سایت‌ها و طراحان زیادی وجود دارند که مطابق با دستگاه شما هر طرحی که بخواهید را با قیمتی مناسب طراحی می‌کنند.

 

– فکر می‌کنید کار با کامپیوتر شما را از کارهای دستی دور می‌کند؟

من نظر خود در این مورد را تغییر داده‌ام و فکر نمی‌کنم استفاده از ماشین فاصله گرفتن از کار دستی باشد. هنوز هم هنر و استعداد هست که به کار برده می‌شود. شما هنوز هم باید تجسم کنید و طرح بزنید. با استفاده از دستگاه شما تنها می‌توانید با بهره‌گیری از مجموعه‌ای از مهارت‌ها به قابلیت‌های خود بی افزاید.

حتی اگر کسی منبت دستی از من بخواهد من حجم سازی اولیه و خشن کاری را با دستگاه انجام می‌دهم و در مراحل بعدی ظریف‌کاری را با دست انجام خواهم داد.

از آن دسته از نجارها یا منبت کارهایی که این کار را تقلب می‌نامند می‌پرسم: آیا شما تمام چوب‌ها و تخته‌ها را با دست رنده می‌کنید یا سعی می‌کنید با دستگاه‌هایی مانند کف رند و گندگی کارتان را آسان‌تر و خستگی خود را کمتر کنید؟! استفاده از سی ان سی هم دقیقاً مانند همین است.

 

– برای شروع کار با CNC چه توصیه‌ای برای دیگران دارید؟

اول اینکه با تحقیق و آگاهی انتظارات خود از دستگاه CNC را واقع‌بینانه کنید. این دستگاه بی‌نقص نیست و برای پی بردن به کارایی آن نیازمند آموزش و تجربه‌اندوزی دارید.

گاهی برای انجام یک کار ممکن است بارها اشتباه کنید. مطمئن باشید خیلی‌ها مانند شما بودند و بسیاری از مشکلات شما را قبلاً تجربه کردند؛ بنابراین توصیه می‌کنم از جوامع آنلاین و شبکه‌های اجتماعی برای استفاده از تجربه دیگران استفاده کنید.

دیدار سومم را با تایرون هالی (Tyrone Hollie) داشتم که یک نجار آماتور و خویش ساز است. تایرون از یک سی ان سی کوچک ۲۴*۳۶ اینچ مدل Laguna IQ HHC استفاده می‌کند. نرم‌افزار مورد استفاده تایرون در این سی ان سی Aspire است.

 

– چه چیز شما را به خرید CNC وا‌داشت؟

من کار با چوب را با ساخت قلم توسط یک دستگاه خراطی کوچک شروع کردم. کارم که توسعه یافت به این فکر افتادم که اگر بتوانم روی قلم متن یا اشکالی را حکاکی کنم خیلی جذاب می‌شود؛ از این رو در قدم اول یک دستگاه حکاکی لیزر کوچک خریدم و پس از آن قدم بزرگ‌تر من خرید CNC منبت بود. حالا دو سال است که دستگاه CNC چوب دارم.

 

– کار با دستگاه CNC را چگونه یاد گرفتید؟

من شخص خودآموزی هستم. منابع آنلاین زیادی وجود دارد که من از آن‌ها استفاده کردم. از جمله این منابع کلیپ‌های آموزشی یوتیوب است که استفاده زیادی از آن بردم.

من همچنین عضو یک باشگاه آنلاین دارندگان سی ان سی هستم که اطلاعات زیادی را از اعضای آنجا دریافت می‌کنم. چیزی که من در مورد این انجمن‌ها خیلی دوست دارم این است که همه اعضا تلاش می‌کنند تا مشکلات را برطرف کنند و به همدیگر کمک کنند.

 

– از قابلیت‌های دستگاه خود راضی هستید؟

من تقریباً بلافاصله پس از خرید دستگاه آن را به‌روز کردم. روتر هوا خنک را با آب‌خنک جایگزین کردم. من اسپیندل جدید را واقعاً دوست دارم. هم با صدای کمتری کار می‌کند و مدت‌زمان بیشتری می‌توانم آن را استفاده کنم. بعضی از فایل‌های منبت من که من اجرا کردم می‌تواند بیش از ۱۲ ساعت طول بکشد.

 

– دوست دارید چه چیزهایی بسازید؟

پلاک‌های چوبی، جعبه‌های چوبی، کادوهای عروسی و… چیزهایی هست که من می‌سازم. وقتی در خیابان و ویترین مغازه‌ها چیزی را می‌بینم به آن خیره می‌شوم و سعی می‌کنم دریابم که چطور ساخته شده است. از هر ده چیزی که می‌سازم نه تا از آن‌ها را هدیه می‌کنم.

 

– برای شروع کار با CNC چه توصیه‌ای دارید؟

به خاطر داشته باشد دستگاه سی ان سی فقط کاری را انجام می‌دهد که شما به آن گفته‌اید. وقت بگذارید و در مورد فرایند کارها فکر کنید. این‌گونه معمولاً به اشتباهات خود پی خواهید برد و می‌توانید بفهمید که اشتباه شما در کجا بوده است.

در ادامه مقاله به کارگاه استاد محسن رضایی از نجاران و صنعت گران خوش ذوق ایران رفتیم و شونده صحبت‌های ایشان با این موضوع بودیم.

 

آیچوب: دیدگاه شما در استفاده از ماشین آلات در هنر چیست؟ این چالش را چگونه تعریف می‌کنید؟

محسن رضایی: ابزار آلات روز به‌روز پیشرفت کرده است برای بهتر و راحت‌تر کار کردن. تعریف ما از هنر چیست؟ هنر را صرفاً ساختن با دست می‌بینیم یا هنر را در فکر و تفکر ساختن می‌دانیم؟ این تعریف در ایران کمی گنگ است و دوستان زیادی در این مورد جبهه می‌گیرند.

مثلاً قبلاً یک هنرمند خاتم کار یا منبت کار همه چوب‌ها را با اره‌های دستی برش و با رنده‌های دستی پرداخت می‌کرده است؛ اما اکنون کمتر استادکاری این سختی‌ها را به جان می‌خرد و در هر کارگاه کوچک و بزرگی انواع اره‌های برقی و رنده و … را می‌بینیم. آیا می‌توان گفت که کار امروز این اساتید هنر دستی نیست؟! واقعاً نمی‌دانم این‌همه تعصب از چه منطقی سرچشمه می‌گیرد!

 

آیچوب: در مورد ماشین آلات پیشرفته مانند سی ان سی دیدگاه شما چیست؟

محسن رضایی: در مورد ماشین CNC درست است که این ماشین خود اقدام به تراش و برش روی چوب می‌کند؛ اما پشت این ماشین CNC چیست؟! پشت این ماشین بی‌جان یک هنرمند نقشی را که در ذهن داشته با مهارت خود به طرحی سه‌بعدی و قابل‌فهم برای ماشین تبدیل کرده است.

این دقیقاً تعریف هنر است. مگر یک هنرمند ابتدا هنر را ذهن خود نمی‌سازد و سپس با کمک ابزارها آن را خلق نمی‌کند؟ سی ان سی هم یک ابزار است اما پیشرفته‌تر؛ بنابراین استفاده از ماشین CNC دلیل بر عدم استفاده از هنر نیست. استفاده از ابزاری مانند سی ان سی می‌تواند با مدیریت زمان و کاهش هزینه‌ها به نفع مشتری باشد.

 

آیچوب: فکر می‌کنید دلیل این مقاومت و تعصب چیست؟

محسن رضایی: پاسخ این پرسش را از زبان دو دوست بیان می‌کنم؛ نخست احساس خطر هست. واقعیت این هست که تمایلی به پیشرفت ندارند و نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از سطحی که هستند بالاتر روند. این افراد از ورود این تکنولوژی‌ها به کار احساس خطر می‌کنند. حس می‌کنند این تکنولوژی باعث بی‌کاری آن‌ها می‌شود.

آیچوب: تفاوت قیمت اجرای یک اثر با دست و ماشین را چطور تعریف می‌کنید؟

محسن رضایی: برخلاف تصویر بسیاری که گمان می‌کنند دستگاه سی ان سی همه کارها را ارزان‌تر می‌کند باید گفت که درواقع این‌طور نیست! مزیت بزرگ سی ان سی سرعت بالا در اجرا و تولید محصولات باکیفیت و بسیار دقیق است.

بسیاری از هزینه‌ها در یک پروژه سی ان سی مربوط به طراحی اولیه است. در این میان استهلاک دستگاه نیز باید محاسبه شود. درنتیجه می‌توان گفت در زمان صرفه‌جویی خیلی خوبی می‌شود و می‌توان مدیریت زمانی خوبی در استفاده از سی ان سی داشت.

البته این روند محاسبه در مورد کارهای خاص و یکه صادق است و در بسیاری از کارهای روتین و با تیراژ قطعاً سی ان سی خروجی دقیق‌تر و ارزان‌تری خواهد داشت. در بسیاری از این کارها حتی طراحی هم انجام نمی‌شود و از الگوهای آماده اقدام به ساخت می‌کنند.

 

آیچوب: در رابطه با این چالش چه‌کار باید کرد؟

محسن رضایی: به نظر من باید به آموزش به‌صورت جدی نگاه کرد. از مجموعه‌های بزرگ و شناخته شده می‌توان خواهش کرد که در کنار مباحث مالی و تجاری گوشه چشمی هم به مقوله آموزش و فرهنگ‌سازی داشته باشند.

 

آیچوب: سخن پایانی شما را هم می‌شنویم استاد رضایی عزیز

محسن رضایی: فقط یک آروز دارم؛ همیشه و از کودکی به ما گفته شده که هنر نزد ایرانیان است و بس. ولی این هنر را به دلیل اخلاق بدی که داریم در حال نابودی آن هستیم. کمی فکر کنیم و هنرمان را احیاء کنیم به‌جای گشتن دنبال حاشیه‌ها.

وقتی در فضای مجازی به هشتگی مانند ” wood ” ورود می‌کنم و می‌بینم که بیش از ۲۶ میلیون پست دارد و یک ایرانی جزو ۱۰ نتیجه برتر هست، این باعث خوشحالی و افتخار من هست. یک خواهش هم دارم که این‌قدر نسبت به ابزار تعصب نداشته باشیم و به آن تنها به‌عنوان یک وسیله برای بهتر شدن و ایمن‌تر شدن کارمان نگاه کنیم.

 

آیچوب با احترام به تمامی دیدگاه ها و سلایق معتقد هست که هنر منشا درونی دارد و به قدری سیال است که می توان آن را در هر ظرف و قالبی جای داد. استفاده از ابزار تنها امکان بیشتری به هنرمند برای خلق آثارش می دهد. پر واضح هست که هر چه ابزار در دسترس قوی تر و هوشمند تر باشد؛ حصار محدودیت های فیزیکی و فنی هنرمند فراخ تر شده و جایگاه وسیع تری را برای خلاقیت و نوآوری در دسترس وی قرار خواهد داد.

---

لطفا شما هم نظرات خود را با آیچوب در قسمت دیدگاه های همین نوشته در میان بگذارید.