خشک کردن چوب در خانه یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هر نجار یا فعال در صنعت چوب باید نسبت به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد. در صنعت چوب نمی‌توان از تنه‌های تازه بریده شده و خیس برای ساخت سازه‌های چوبی استاندارد استفاده کرد. چوب باید طی فرایند کنترل شده طبیعی یا کنترل شده صنعتی خشک شود.
در شرایط صنعتی، شرکت‌ها باتوجه‌به استانداردهای موجود، دستگاه‌های پیشرفته و با زمان‌بندی دقیق رطوبت چوب را کاهش می‌دهند تا کمترین آسیب به چوب وارد شود. برخی علاقه‌مندان و اساتید امکان استفاده از روش‌های صنعتی را ندارند.
همچنین در ایران کمتری مکانی را می‌توان یافت که خدمات خشک کردن چوب را به فعالان این صنعت ارائه دهند. در این نوشته به روش‌های خشک کردن چوب در خانه اشاره خواهیم کرد.
چوب ماده‌ای زنده است و همیشه به تغییرات دمایی و رطوبت واکنش نشان می‌دهد. یکی از رایج‌ترین این تغییرات، ایجاد ترک و پیچش و اعوجاج (کج‌شدن، خمیدگی) در چوب است. البته همان‌طوری که چوب با ازدست‌دادن رطوبت تغییر شکل می‌دهد، با جذب رطوبت هم تغییر اندازه می‌دهد (کمی بزرگ‌تر می‌شود).
باور کنید یا نکنید، گاهی رطوبت چوب بیشتر از ۱۰۰ درصد است! چون این عدد باتوجه‌به نسبت وزن آب به چوب خشک شده سنجیده می‌شد و در برخی گونه‌ها وزن آب موجود در درخت بیشتر از وزن چوب آن است.
به‌عنوان‌مثال اگر وزن یک قطعه چوب خیس ۱۰۰ کیلوگرم باشد و پس از خشک‌شدن وزن آن به ۴۰ کیلوگرم برسد، به این معناست که رطوبت چوب ۱۵۰% بوده است. به‌عنوان‌مثال درخت بید یکی از مرطوب‌ترین درخت‌ها است که رطوبت آن به ۱۸۰ درصد می‌رسد درحالی‌که رطوبت چوب زیان گنجشک (ون) حدود ۶۰ درصد است.
تماشا ویدئو آموزش روش ساده برای خشک کردن چوب در خانه
تماشا این ویدئو در برخی اپراتور ها با ترافیک نیم بها محاسبه می شود!
در روش‌های صنعتی رطوبت چوب معمولاً ۲۵ درصد کاهش می‌یابد و برای کاهش رطوبت تا ۷ یا ۸ درصد از کوره‌های مخصوص استفاده می‌شود. در سیستم‌های هوا خشک، رطوبت چوب بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.
البته روش چینش چوبها، مکان ذخیره سازی و… در انجام درست این کار تأثیرگذار هستند. در نوشته‌های پیشین به معرفی روش‌های خشک کردن چوب اشاره کرده بودیم.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش و استانداردهای خشک کردن چوب در فضای باز
چوب را به اندازه مورد نیاز برش کنید
اگر از اندازه‌های موردنیاز برای ساخت سازه آگاه هستید، الوار یا تنه را کمی بزرگ‌تر از اندازه مورد نیازتان برش کنید. هر چه ابعاد طولی چوب کوتاه‌تر باشد، روند خشک‌شدن چوب سریع‌تر انجام خواهد شد.
پس از برش‌کاری از قسمت مقطع (عرض الوار) قسمت برش خورده چوب را با استفاده از چسب چوب یا رنگ بپوشانید. مقطع برش خورده چوب ۱۰ برابر سریع‌تر از سایر قسمت‌ها خشک می‌شود به همین دلیل است که در این قسمت‌ها معمولاً شاهد ایجاد ترک هستیم.
سرعت مناسب خشک کردن چوب
نکته‌ای که در خشک کردن چوب در خانه بسیار مهم هست، زمان بندی مناسب برای خشک شدن چوب است. اجازه ندهید چوب سریع خشک شود. افزایش سرعت در خشک شدن چوب موجب ایجاد ترک و کشیدگی می‌شود.
یک چوب در حالت استاندارد بین دو ماه تا ۶ ماه زمان نیاز دارد تا خشک شود. ۲ ماه در کوره چوب خشک کنی و شش ماه در فضای خشک یا انبار…
چگونه چوب را خشک کنیم که ترک نخورد؟
یکی از بهترین کارها برای جلوگیری از چوب آن است که سر و ته چوب را با استفاده از چسب چوب یا رنگ (روغنی) بپوشانید تا رطوبت با سرعت کمتری از چوب خارج شود. در این حالت از تنش بیش از حد چوب جلوگیری می شود و چوب ترک نمی گیرد. جلوگیری از ترک خوردن چوب گردو و سایر چوب ها هم به همین صورت است و تفاوت چندانی ندارد.
محل نگه داری چوب برای خشک شدن
پس از برش چوب، باید آن‌ها را در محلی مسقف و بدون رطوبت قرار دهید. چندین پروفیل چوبی با ضخامت و عرض یکسان تهیه کنید (حدود ۲ سانتیمتر) و بین الوارها قرار دهید تا گردش هوا انجام پذیرد.
اگر هوایی آفتابی پیش رو داشته باشید، در شهرهای خشک پس از گذشت ۶۰ روز رطوبت چوب به ۱۵ تا ۲۰ درصد خواهد رسید. اگر همین شرایط در یک شهر مرطوب وجود داشته باشد، حدود ۳ تا ۴ ماه برای رسیدن به این میزان از رطوبت زمان نیاز خواهید داشت.
پارکینگ فضای مناسبی برای خشک شدن چوب در خانه است. از تابش مستقیم نور خورشید به چوب خودداری کنید. اجازه دهید هوای آزاد در میان چوبها به گردش درآید. شما می‌توانید با برش چوب در اندازه‌های یکسان، روند خشک شدن چوب را آسان‌تر و سریع‌تر کنید. توجه داشته باشید که جریان هوا در همه قسمتهای الوارهای چوبی گردش داشته باشد.
یکی از ترفندهای رایج بری جلوگیری از کج شدن و انحراف در چوب، استفاده از وزنه‌های سنگین بر روی چوبها است.
بعد از اینکه چوب رطوبت زیادی از دست داد، شما می‌توانید با انتقال آن به محلی گرم‌تر مانند شوفاژ خانه، آن را کامل خشک نمایید. شوفاژ خانه محلی فوق‌العاده برای خشک شدن چوب است.
پس از خشک شدن اولیه چوب می‌توانید از موتورخانه استفاده کنید. البته مراقب گرمای زیاد و خطر آتش‌سوزی چوب باشید.
پیشنهاد آیچوب:
اهمیت چوب خشک چیست؟ چرا باید چوب را خشک کنیم؟
سمپاشی انبار چوب برای موریانه
یکی از مشکلات رایجی که در محل دپو چوب به وجود می‌آید، جمع شدن حشرات و حیوانات موذی در زیر و اطراف چوب هست. همین حشرات در داخل شیار و ترک چوب تخم‌گذاری می‌کنند و لاروها به داخل چوب نفوذ می‌کنند.
برای موش‌ها جداگانه و برای حشرات از سم متفاوت استفاده کنید تا این موجودات به چوب‌های ارزشمند شما آسیب وارد نکنند.
مراقب آتش‌سوزی باشید
چوب به راحتی آتش می‌گیرد. برای اینکه چوب را زودتر خشک کنید، از قرار دادن بخاری و هرگونه شعله آتش در نزدیکی محل دپو الوارها پرهیز کنید. بدون شک جریان هوای گرم بهترین گزینه برای خشک کردن چوب است. حتماً در نزدیکی محل دپو چوب در خانه یک کپسول آتش نشانی نگه دارید تا در صورت آتش‌سوزی هرچه سریع‌تر آتش را خاموش کنید.
برخی اساتید گرما را از راه فن به میان چوبها هدایت می‌کنند.
ایمنی محل دپو چوب
محل نگه داری از چوب در خانه، باید با محل بازی کودکان فاصله داشته باشد. الوارهای چوب بسیار سنگین هستند. به واسطه هم سطح نبودن و تغییر حالت الوار و تنه درخت در زمان خشک شدن، ممکن هست پس از مدت زمانی چوبها به صورت لغزان روی یکدیگر تکان بخورند و ایستایی لازم را نداشته باشند. در صورت امکان با استفاده از قوطی‌های فلزی، فضای دپو چوب را ایمن کنید.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش ساخت محفظه خشک کن چوب خورشیدی در فضای باز
بین چوب و زمین فاصله ایجاد کنید
نکته مهم دیگری که برای نگه داری چوب در خانه باید رعایت کنید، حفظ فاصله الوارها از زمین است. فاصله مناسب چوب از زمین موجب گردش مناسب هوا می‌شود. همچنین حیواناتی مانند موش هم فضا برای زندگی در میان چوبها را پیدا نمی‌کنند. حشرات هم تمایلی به سکونت در این فضا را ندارند.
مزیت دیگر فاصله چوب از زمین جلوگیری از نفوذ آب‌های سطحی به چوب هست. گاهی در اثر بارندگی یا شستن اتاق و پارکینگ و… آب در کف زمین جاری می‌شود و ایجاد فاصله مناسب می‌توان از نفوذ آب به چوبها جلوگیری کرد.
منبع: آیچوب
مقداری شاخه درخت خشک و تر به قطر ۳ تا ۷ سانتی متر دارم برای کندن پوست شاخه درخت به منظور کار کردن و ساخت دکور با شاخه چه روشی را پیشنهاد میکنید که به مغز شاخه اسیبی وارد نشود ؟ سپاسگزارم
با توجه به نوع درخت پوست متفاوت هست
سلام
من یه تنه درخت بید دارم که قطرش حدوا ۵۰ سانته و ارتفاع ۴۰ سانت میخوام ازش به عنوان پایه برای میز استفاده کنم فقط رطوبط خیلی بالایی داره و یه قسمتهایی ازش به صورت چوب پنبه در اومده
طوری که یه سوراخ وسط تنه ایجاد شده
میخواستم ببینم ممکنه این قسمتهای چوبپنبه ای شده بیشتر بشه یا اگر در محیط خشک بزارم در همین حد باقی میمونه
ممنون میشم راهنمایی کنین
سلام
سریال خشک کردن چوب را در یوتیوب آیچوب ببینید
سلام
برای خشک کردن تنه حدودا با قطر ۸ سانت آلبالو که بعدا بشه خراطی کرد و ازش چوب دستی به طول ۱.۲ متر دراورد . چه روشی پیشنهاد می کنید که تاب برنداره؟
ممنون از پاسخگویی شما
سلام
سریال خشک کردن چوب را در یوتیوب آیچوب ببینید
سلام خداقوت
ممنون از راهنمایی های بی منتتون
برای ساخت ظروف سرو چوبی سی ان سی راهنمایی میفرمایید
از تخته الوار میخام استفاده کنم از کجا بخرم ک خشک باشه؟ چجوری آماده اش کنم ؟ همین مراحل خشک کردن رو باید انجام بدم؟ هر چوب گران قیمتی برای اینکار مناسبه؟
سلام خداقوت
ممنون از راهنمایی های بی منتتون
برای ساخت ظروف سرو چوبی سی ان سی راهنمایی میفرمایید
سلام علی عزیز
مشاوره برای پلن شما به صورت کامنت امکان پذیر نیست.
نیاز به گفتگوهای طولانی مدت داره
این قسمتش جا موند:
از تخته الوار میخام استفاده کنم از کجا بخرم ک خشک باشه؟ همین مراحل خشک کردن رو باید انجام بدم؟ هر چوب گران قیمتی برای اینکار مناسبه؟
ممنون میشم تا حدودی راهنمایی بفرمایید ☺️❤️
سلام
سریال سه قسمتی خشک کردن چوب رو که تهیه کردیم در یوتیوب ببینید
سلام ازیه درخت سپیدار به قطر 40سانت یه برش به ضخامت 5سانت زدم ولی هنوز رطوبت داره میخام باهاش یه سینی درست کنم چکار باید بکنم که هم خشک بشه هم محکن بشه که بعدهاهم نشکنه ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام
همین مطلب را بخوانید
سلام محسن عزیز
این کار کمی ریسک داره
می تونید چوب رو در موتورخانه ساختمان نگهداری کنید؛ البته نباید خیلی گرم باشه چوب گرمای زیاد موجب ترک میشه
مابقی توضیحات همین مواردی هست که در مطلب گفتیم
عرض سلام خدمت شما
من از چندتا کنده درخت به عنوان صندلی در حیاط خانه‌ای در شمال میخوام استفاده کنم. میخواستم ببینم بعد از خشک شدن تنه‌ها، با توجه به رطوبت شمال برای اینکه قارچ نزنن و دچار آفت نشن و حشرات توش لونه نکنن و زیر باد و بارون عمر بیشتری داشته باشن چطور ازشون نگهداری کنم؟ مثلا سمپاشی کنم؟ سیلر و کیلر و روغن جلا بزنم؟ رنگ کنم؟ یا چی؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام محمد رضا عزیز
اگر میخواید در حیاط خانه از این کنده ها استفاده کنید، پیشنهاد می کنیم از روغن گیاهی مخصوص چوب استفاده کنید
سلام استاد لطفا راهنماییم بفرمایید برای اینکه از شاخه درختان برای کارهای هنری مثل دیوارکوب مکرومه استفاده کنم باید چه اصولیو رعایت کنم
سلام.
چوی خشک بدون پوست
سلام شما چه رطوبت سنجی رو برای اندازه گیری میزان رطوبت چوب معرفی میکنید؟
سلام
برند خاصی رو نمی تونیم معرفی کنیم
انواع سوزنی ارزان تر هست
سلام، خسته نباشید.
چوبی که از مراکز فروش چوب تهیه می شود و به ادعای فروشنده تقریبا خشکه اما خودش میگه که کامل خشک نیست و ابعاد الوار چهارمتر در 28 سانت در 6 سانتی متر، باید چطوری کامل خشکش کرد تا موقع ساخت قفسه کتابخانه تاب برنداره؟
الوارهای فروشنده در فضای باز هست و زیر نور آفتاب، موقع خرید از ردیف های پایین که افتاب مستقیم نخوردن به مشتری میده
رطوبت نهایی چوب چقدر باید باشه برای شهری مثل سبزوار که گرم و کویری هستش؟
ممنون از راهنمایی تون
سلام
چوب خشک یعنی چوب هم رطوبت با محیط
گوگل کنید که رطوبت شهرستان چقدر هست چوب همان رطوبت را داشته باشد ایده آل هست اما کمی بیشتر از آن هم مشکلی ایجاد نمی کند
باید برای اطمینان از دستگاه رطوبت سنج چوب استفاده کنید
سلام و خیلی ممنون که جواب دادین.
فقط نفرمودین که برای اینکه اون چوب رو کامل خشک کنم چکارش کنم؟ عمودی بزارم یا اینکه به صورت افقی رو هم قرارشون بدم و اینکه چه مدت زمانی تقریبا؟
ممنون
سلام احمد عزیز
اگر افقی قرار بدید، حدود دو یا سه ماه در فصل گرما زمان میبره (بازم بستگی به دمای هوا داره)
ُلام.
ممنون از راهنمایی تون.
فقط نفرمودید چطوری چوب رو بیشتر خشک کنم، افقی روی هم بزارم با فاصله یا اینکه جدا به صورت عمودی قرارشون بدم و چه مدتی این کار رو انجام بدم؟
خیلی ممنون از راهنمایی تون
افقی همانطور که در مطلب آموزش داده شد
سلام من چند تکه تخته ۶۰ سانتی باعرض ۱۸و ضخامت ۱.۷ میل رو کنارهم چسبوندم که با اورفرز دایره درست کنم و بعد از باز کردن گیره هم مشکلی نداشت اما فرداش کار قوس برداشت ،هم فروشنده و هم جایی هم که دادم رندید گفتن چوبش خشکه،ممکنه از فشار در حین چسب زدن بوده یا علتی دیگه؟
سلام مصطفی عزیز
باید چوب رو به صورت سه لایه و تار و پودی پرس کنید تا این مشکل ایجاد نشه
مثلا 3 تا 6 میل رو روی هم پرس کنید.
سلام،خسته نباشید
شما درمورد اینکه آیا کوره های خشک کن چوب در انداره های تقریبی 10-20مترمکعب تو بازار وجود داره اطلاعی دارین؟
واینکه آیا انجام این کار تو خونه با چند تا کوره ،میتونه سود داشته باشه؟
سلام
در خانه خیر
کوره در بازار موجود هست به صورت سفارشی ساخته میشه
سلام. من چندتا کنده درخت گلابی به ارتفاع ۷۰ سانتیمتر دارم و میخوام از اون ها به عنوان زیرگلدانی استفاده کنم. لطفا راهنمایی بفرمایید که چه کارهایی باید روی آن ها انجام دهم.
متشکر از لطفتون.
سلام
کالباسی برش کنید با ضخامت 5 سانتی
متشکر از اینکه جواب دادید.
ولی میخوام با همین ارتفاع باشند و گلدان روی آن قرار گیرد. چگونه باید خشکشان کنم؟
باید چوب خشک استفاده کنید
خشک کردن کالباسی کار دشواری هست در بساری از چوب ها
آموزش خشک کردن در همین نوشته توضیح داده شده
با سلام و تشکر ممنون میشم پاسخ بدهید .
من اول بهمن از پل چوبی دوتا الوار چوب روسی اندازه ۲۰*۳۰۰*۲۵ خرید کردم و دادم به قد ۷۵ خرد کرد و روهم گذاشته بستم و آوردم خانه چوب ها تاب نداشت بعد گذشت یک هفته که تو حیات خلوت دور از نور مستقیم بود از هم باز کردم برای نصب رو فریمی که داشتم درست میکردم حدوداً ۵ساعت طول کشید تا به نصب الوار برسم موقع نصب دیدم الوار چوب بصورت طولی و عرضی تاب برداشته و کنار هم چفت نمیشه آیا کاری میشه کرد تا تاب چوب درست بشه یا نه ، راهنمایی بفرمایید چه کار کنم
سلام دوست عزیز
احتمالا رطوبت از دست داده که تاب برداشته
باید با رنده میزی (رندیدن چوب) مشکل رو حل کرد.
نجار باید این کار رو انجام بده
سلام
یک درخت توسکا رو الوار کردیم به قطر ۵ سانت الان برای خشک کردن با فاصله از زمین روی هم گذاشتیم بینشون هم چوب، همین کافیه برای تاب برنداشتن و ترک نخوردنشون؟
سلام
دو طرف قسمت ((نر)) الوار رو با چسب چوب و روزنامه پوشش بدید تا رطوبت سریع خارج نشه.
سلام و خسته نباشید من بازار چوب خاوران یک بسته ده تائی چوب روس خریدم سه متر طول و ده میل ضخامت فروشنده گفت این جوب ها دو نم هست و خودش خشک میشه بنظرتون کار خاصی لازمه انجام بدم؟من خوابوندمشون رو زمین کف پارکینگ بهم چسبیده نه روی هم یعنی نر کار رو زمین چسبیده ممنون میشم اگه راهنمایی کنید
برای این طول و ضخامت احتمال تاب برداشتن بسیار زیاد هست
چوب ها را به هم ببندید با کش محکم کنید تا زمانی که خشک شود
سلام
لطف می کنید بگید که آیا چوب درخت بید مناسب تهیه ی کاسه و تخته سرو و … هست یا نه؟
ممنون از راهنمایی هاتون
سلام باران
پیشنهاد نمی کنیم.
سلام
وقت تون بخیر
میله گرد چوبی از جنس گردو درست میکنم به طول ۴۲ سانت و قطر ۱۵ میل
با اینکه همه چوبها از یک درخت بریده شده ولی تفاوت وزنی تا ۱۵ گرم بین شون هست و درکل همه چوبها سبک تر از استاندارد جهانی میشن..یعنی باید به ۵۰ گرم برسند ولی بین ۳۰ تا ۴۵ میان برای بالابردن وزن چوب چکار باید انجام بدم؟
سلام
اول اینکه چوب باید کاملا خشک باشد
گردو بسته به اینکه چه جنسی باشد و از کجای بدنه درخت برداشت شده باشد و در چه محیطی رشد کند چگالی متفاوتی خواهد داشت
گردوی مناطق کویری و خشک چوب سنگین تری دارد تا مناطق پر آب و مرطوب
سلام ببخشید میخواستم بپرسم شاخه های درخت رو چجوری خشک کنم برای کار هنری‌میخوام که پوک نشه بعدا؟
سلام
پوست رو بکنید و در ظرف آب جوش بپزید
شیره کشی میشه و پس از مدتی خشک خواهد شد
سلام من چند تا تکه چوب خریداری کردم که برش خورده و سیلر و کیلر روش اجرا شده
بعد از این که چند روز تو خونه بودن متوجه شدم دارن ترک برمیدارن
جاشمعی هستن چکار کنم ترک برنداره و نشکنه
سلام
کاری نمیشه کرد
چوب خشک نبوده و در حال خشک شدن هست
سلام،خیلی ممنون که خیلی سریع جواب دادید،فرموده اید مدت زمان زیادی طول میکشد که بدون فشار وارد کردن از بیرون آب به داخل تخته چوب نفوذ کند،میخواهم بدانم همین مقدار زیاد،یعنی چند ساعت یا چندروز،یا چند هفته یا چندماه ،یاچند سال است؟، اگر برآوردی دارید بفرمایید ممنون میشوم.
فرمولی برای این مورد سراغ ندارم
باید تست کنید