معرفی انواع موریانه چوب + راهکار نابودی موریانه جوب خوار

 موریانه چوب و حشره‌های چوب‌خوار یکی از عواملی هستند که چوب و لوازم چوبی را تهدید می‌کنند. این حشرات از زمان وجود یک درخت تا زمانی که درخت تبدیل به الوارهای چوبی و الوارهای چوبی تبدیل به سازه‌های چوبی می‌شوند، ممکن است چوب را مورد حمله قرار دهند.

 از گذشته تا به امروز اساتید و نجارها سازه‌هایشان مورد هجوم این حشرات موذی قرار می‌گرفت و آن‌ها هم راهکارهای متفاوتی را برای ازبین‌بردن این حشرات موذی مورداستفاده قرار داده‌اند تا مانع از نابودی لوازم چوبی شوند.

در این نوشته در نظر داریم انواع موریانه چوب و حشرات چوب‌خوار را به شما معرفی کنیم همچنین راه‌هایی را برای ازبین‌بردن این حشرات موذی به شما معرفی کنیم با ما در ادامه این مطلب همراه باشید…

موریانه چوب

 موریانه‌ها از لحاظ مشخصات بیولوژیکی و شکل ظاهری شبیه به هم هستند و در رنگ‌های سفید قهوه‌ای روشن و سیاه دیده می‌شوند. موریانه‌ها از نور فراری هستند و در هوای آزاد زندگی و رفت‌وآمد نمی‌کند. موریانه‌ها به‌صورت دسته‌جمعی و اغلب در سوراخ‌ها و تونل‌هایی که در چوب یا خاک ایجاد می‌کند سکونت دارند.

 موریانه‌ها حشراتی ریز، آرام و بسیار خطرناک هستند؛ چون به‌آرامی و بدون جلب‌توجه انسان ممکن است پایه‌های یک خانه چوبی را به‌کلی ویران کنند و خسارت‌های زیادی به بار آورند.

موریانه‌ها به سه گروه تقسیم می‌شوند

 موریانه‌هایی که در زیر خاک زندگی می‌کنند

 موریانه‌هایی که در چوب خشک زندگی می‌کنند

 موریانه‌هایی که در چوب تر زندگی می‌کنند

 موریانه‌هایی که در زیر خاک زندگی می‌کنند نسبت به دو گروه دیگر بسیار خطرناک‌تر هستند. غذای اصلی این موریانه‌ها عمدتاً چوب است که به‌وسیله موریانه‌های کارگر تأمین می‌شود.

 این گروه از موریانه‌ها تقریباً به انواع درختان سوزنی‌برگ و پهن‌برگ حمله می‌کنند؛ اما چوب‌هایی مانند سرخ‌دار، سرو تالاب و برخی از کاج‌ها مانند نراد دوام نسبتاً بالایی نسبت به این حشرات دارند.

 این موریانه‌ها از طریق مجاری بسیاری که در داخل زمین ایجاد می‌کند به پایه‌های ساختمان‌های چوبی نفوذ می‌کنند و به عبارتی اصلی‌ترین بخش ساختمان که پایه‌های آن است را به نابودی می‌کشاند.

 به‌طورکلی بیش از ۲۰۰۰ گونه موریانه وجود دارد که حدود ۸۰۰ گونهٔ آن‌ها چوب‌خوار هستند در ایران نیز دو گونه موریانه شناخته شده است. یکی در منطقه شمال به نام هودوترمس Hodotermes و دیگری در جنوب به نام آناکانتوترمس Anacanthotermes است.

راه‌های مبارزه با موریانه‌های چوب‌خوار

 *بهترین روش برای حفاظت از چوب ساختمان‌های چوبی بستن راه‌های مخفی ورود آن‌ها به داخل ساختمان است. به عبارتی باید ساختمان را به‌گونه‌ای بسازید که هیچ منفذی برای ورود حشره به داخل ساختمان وجود نداشته باشد.

 فونداسیون اصلی ساختمان باید از بتن یا مصالحی مانند آجر سنگ یا بلوک‌های سیمانی ساخته شود و این مصالح باید برای موریانه‌ها نفوذناپذیر ساخته شود. درصورتی‌که ساختمان دارای زیر زمین است باید کف آن را با بتن پوشش دهید. پایه‌های چوبی که در زیر ساختمان نصب می‌شود باید داخل بتن و چندسانتی متر بالاتر از کف کار گذاشته شود.

 فاصله بین تخته‌ها باید به نحوی رعایت شود که هوا به‌راحتی در بین آن تهیه شود و از جمع‌شدن رطوبت جلوگیری شود. با این کار از رشد قارچ‌ها و موریانه‌ها جلوگیری خواهید کرد.

 * شما می‌توانید پس از ساختن اسکلت خاک را با محلول‌های شیمیایی مانند کلر دین ضدعفونی کنید. این کار زمانی تأثیر خواهد داشت که عملیات ضدعفونی‌کردن بعد از ساخته‌شدن فونداسیون انجام شود.

 *روش دیگر برای جلوگیری از نفوذ موریانه‌ها اشباع کردن چوب است. اشباع کردن چوب‌ها با استفاده از محلول‌های شیمیایی ضدقارچ و ضد حشره یکی از بهترین روش‌ها برای ضد موریانه کردن چوب است

 *چوب‌های اضافه و خاک چوب را بهتر است از اطراف ساختمان دور کنید انبارکردن این‌گونه مواد به مدت طولانی در اطراف خانه باعث تشکیل کلونی‌های بزرگ موریانه خواهد شد.

 *درصورتی‌که در مبلمان سوراخی از موریانه پیدا کردید، مقدار زیاد نمک را با آب ترکیب کنید و با سرنگ (آمپول) آب نمک را به داخل سوراخ تزریق کنید تا لارو داخل سوراخ از بین برود. البته احتمالاً این لارو، یکی از چندین لارو موجود در سازه است.

موریانه از کجا میاد؟

 موریانه‌ها به دو حالت وارد چوب می‌شوند.

 ۱. عموماً موریانه‌ها در تنه درخت وجود دارند و بعد از برش درخت و ساخت سازه چوبی توسط نجار همچنان داخل چوب هستند. این موریانه‌ها معمولاً یک سال بعد از ساخت سازه از آن بیرون می‌آیند.

 ۲. برخی موریانه‌ها از بیرون به چوب نفوذ پیدا می‌کنند. معمولاً این موریانه‌ها به قسمت رنگ نشده چوب حمله می‌کنند. برای همین همیشه پیشنهاد می‌کنیم برای حفاظت از سازه چوبی حتماً آن را رنگ کنید.

 قسمت‌های داخلی مبلمان چوبی پارچه‌ای و پشت کمد که رنگ نشده‌اند فضای خوبی برای حمله موریانه از بیرون هستند.

موریانه ام دی اف

 این موریانه‌ها نسل عجیب‌وغریب موریانه‌ها هستند که متأسفانه به ورق ام‌دی‌اف هم رحم نمی‌کنند. این موریانه‌ها از بیرون به سازه حمله می‌کنند و ورق ام‌دی‌اف به‌هیچ‌عنوان آلوده نیست. تلاش کنید با سم‌پاشی قسمت زیر و پشت سازه چوبی از رشد بیشتر آن‌ها جلوگیری کنید.

 در آیچوب گزارش‌های زیادی از حمله موریانه به کابینت ام‌دی‌اف داده شده است.

سوسک‌های چوب‌خوار

 سوسک‌های چوب‌خوار هم به چوب‌های تازه قطع شده و هم به چوب‌های خشک سوزنی‌برگان و پهن‌برگان حمله می‌کند. سوسک‌های شاخ دراز و سوسک‌های آمبروزیا Ambrosia از جمله حشراتی هستند که علاقه شدید به چوب دارند.

سوسک‌های آمبروزیا معمولاً چوب را سوراخ‌سوراخ می‌کنند و این سوراخ‌ها مکان مناسبی برای رشد قارچ است این حشرات را ((حشرات چوب‌های تازه)) نیز می‌نامند. یکی از روش‌های مبارزه با این سوسک سم‌پاشی گرده‌بینه‌های تازه قطع شده برای جلوگیری از حمله قارچ‌ها و حشرات است.

 زمانی که گرده‌بینه‌ها کمی خشک شدند شرایط برای تغذیه حشراتی مانند لیکتوس ها و بوسترکیدها مناسب می‌شود. این حشرات درون آوندهای درشت پهن‌برگان تخم‌ریزی می‌کنند.

لارو این حشرات دالان‌هایی به قطر یک و نیم تا دو میلی‌متر ایجاد می‌کنند و بافاصله‌های مشخص دالان را با پودر نرم‌چوب پر می‌کند. شفیره این سوسک‌ها در پایان تابستان به حشره کامل تبدیل می‌شود از چوب خارج می‌گردد.

 مهم‌ترین حشرات چوب‌خوار که خسارت‌های زیادی را به چوب وارد می‌کنند عبارت‌اند از:

سوسک‌های معمولی مبلمان یا آنوبیوم

 سوسک‌های آنوبیوم معمولاً در مبلمان پله‌های چوبی و دیگر لوازم تزئینی چوبی و در شرایط آب‌وهوایی سرد و مرطوب زندگی می‌کنند. سوسک ماده بر روی سطح ناصاف و ناهموار چوب ۴۰ تخم می‌گذارد و تخم‌ها بعد از ۵ هفته تبدیل به لارو می‌شوند.

 لاروها ۳ تا ۵ سال در درون چوب زندگی می‌کنند و پس از گذشت این زمان در نزدیکی سطح چوب به شفیره تبدیل می‌گردند. شفیره‌ها هم بعد از ۶ تا ۸ هفته به حشره کامل تبدیل می‌شود و با ایجاد سوراخ بر روی سطح چوب از آن خارج می‌گردند. این سوسک بیشتر بومی مناطق کشورهای حاشیه دریای مازندران است.

سوسک‌های پودر کننده چوب

 

 این سوسک معمولاً در مناطق گرمسیر به بیرون چوب حمله می‌کنند و باتوجه‌به ارزش غذایی چوب و نوع آب‌وهوا آن از چند ماه تا دو سال زنده می‌ماند. این سوسک‌های چوب‌خوار معمولاً فقط به چوب پهن‌برگان حمله‌ور می‌شوند.

 این سوسک‌ها فقط یک سال زنده هستند و سوسک ماده در درون آوندهای چوب حدود ۵ تخم می‌گذارد و لاروها پس از سه هفته از تخم خارج می‌شوند. آن‌ها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۱ ماه زنده می‌ماند و فقط از نشاسته چوب تغذیه می‌کنند و با سلولز کاری ندارند.

 مرحله شفیرگی این سوسک‌ها ۲ تا ۴ هفته زمان می‌برد و سوسک کامل از اواخر اردیبهشت تا مهرماه از چوب خارج می‌شود.

سوسک شاخ‌دار خانگی

 

 سوسک شاخ‌دار خانگی به مهمان موذی خانه معروف هستند و بیشتر در کشورهای اروپایی و آفریقای جنوبی و آمریکا فعالیت دارند. خسارت و صدماتی که این سوسک به نسبت دو نوع قبلی وارد می‌کند به‌مراتب بیشتر است.

 حشره ماده در هر چرخه زندگی حدود ۲۰۰ تخم در درزها و شکاف‌های چوب می‌گذرد سوسک شاخ‌دار خانگی به نسبت دیگر سوسک‌ها بزرگ‌تر است و لارو آن حدود ۳ سانتی‌متر طول دارد. این نوع سوسک بین ۳ تا ۶ سال زنده می‌ماند و به زندگی خود در چوب ادامه می‌دهند.

زنبور چوب‌خوار

 

 این حشره ((سیرکس)) نام دارد. نه‌تنها لارو زنبور چوب‌خوار چوب را نابود می‌کند، بلکه خود حشره هم می‌تواند به‌راحتی پوشش یا پولیش روی چوب را از بین ببرد و به داخل چوب نفوذ کند.

 برای مبارزه با این زنبور چوب‌خوار چوب‌های حساس به این زنبور را باید بلافاصله بعد از قطع‌کردن با محلول‌های شیمیایی مخصوص سم‌پاشی کنید. سم‌پاشی حتی پس از خشک‌شدن چوب‌ها هم ممکن است تأثیرگذار باشد.

 یکی دیگر از روش‌های مبارزه با این زنبور استریل یا ضدعفونی‌کردن چوب‌های تازه قطع شده با بخار آب در ۱۳۰ درجه فارنهایت تحت شرایط رطوبت نسبی قابل‌کنترل برای مدت ۲ ساعت است. همچنین قراردادن چوب باضخامت کم در محلول‌های نفتی حاوی ماده حشره‌کش برای مدت ۳ دقیقه هم در جلوگیری از آلودگی مؤثر خواهد بود.

 این زنبورها حدود دو سال یا بیشتر زندگی می‌کنند و برای زنده‌ماندن به حدود ۱۵ درصد رطوبت نیاز دارد. در ساختمان‌های مدرن و امروزی که رطوبت چوب کمتر از ۱۵ درصد است، شرایط زندگی برای این نوع از حشرات مناسب نخواهد.

موریانه چند روز زیر آب زنده می ماند؟

 موریانه‌ها یا همان لارو حشرات تا دو روز در زیر آب زنده می‌مانند و پس از آن در اثر کمبود اکسیژن و غذا، از بین می‌روند.

 در این نوشته تلاش کردیم تعدادی از حشراتی که به چوب آسیب می‌رساند را به شما معرفی کنیم. نکته بسیار مهمی که در زمان خرید چوب‌های جنگلی و بومی باید در نظر داشته باشید این است که بهتر است بدانید درخت یا تنه‌ای که خریداری می‌کنید در چه فصلی برش داده شده است.

 معمولاً درختانی که در اوایل زمستان برش می‌شوند امکان وجود حشره و نار در داخل آن‌ها کمتر است؛ اما درختانی که در بهار یا تابستان بریده می‌شوند به‌احتمال زیاد به یکی از این حشرات آلوده هستند.

 یکی از درختانی که در مقابل این حشرات بسیار مقاوم است، چوب نراد یا سفید روسی است این چوب از گونه درختان کاج است و به‌واسطه مقاومت بالایی در مقابل حملات حشرات و موریانه‌ها در شمال کشور بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد.

 از روش‌های مبارزه با موریانه یا حشرات در داخل چوب می‌توان به روش‌های قدیمی و معمول که در بین نجارها متداول است اشاره کرد. یکی از این روش‌ها واردکردن گازوئیل یا نفت به داخل دالان‌های ایجاد شده توسط لارو است. اگر بتوانید مواد نفتی مانند گازوئیل را از طریق این سوراخ‌ها به لارو حشره برسانید مطمئن باشید که این موجود به‌راحتی از بین خواهد رفت.

شما هم اگر تجربه یا راهکاری برای از بین بردن این حشرات دارید لطفاً در قسمت دیدگاه‌های همین نوشته با ما و دیگر بازدیدکنندگان در میان بگذارید.

منبع: آیچوب