معرفی انواع ورق چوبی و تخته چوبی مورد استفاده در صنایع چوب و نجاری

 تخته چوبی یکی از پرمصرف‌ترین متریال مورداستفاده در صنایع چوب است. چنانچه شما در حرفه نجاری مشغول به فعالیت باشید و یا علاقه‌مند به حضور در صنعت چوب هستید، نیاز است تا با جدیدترین مواد و تجهیزاتی که وارد این صنعت می‌شود آشنایی کامل داشته باشید.

 در این نوشته ما تلاش می‌کنیم تخته چوبی مورداستفاده در صنعت چوب برای ساخت سازه‌های چوبی را به شما معرفی کنیم. مطمئناً بخش‌های جذاب و جالبی از ورق‌هایی که هر روز از آن استفاده می‌کردید وجود داشته باشد که تابه‌حال از آن اطلاع نداشتید.

در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا شما را با ورق‌های چوبی آشنا کنیم که در بازار ایران موجود هستند.

تخته یا ورق OSB چیست؟

 کلمه OSB مخفف Oriented Stand Board است. همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید OSB از ورقه‌های چیپس شده چوب تشکیل شده است که در کنار هم و بر روی‌هم در زوایای مختلف چیده شده‌اند. اندازه این چیپس‌ها بین ۲ تا ۱۰ سانتیمتر است و ضخامت آن‌ها کمتر از یک میلی‌متر هست.

 برای ساخت تخته‌های OSB معمولاً از چوب درختان صنوبر و کاج استفاده می‌شود. چوب این درختان به نسبت سایر همنوعان خود ارزان‌تر است و به‌خاطر خاصیت فیزیکی آن چسب پذیری بهتری دارند.

 معمولاً قسمت‌های میانی و سالم چوب با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته به چیپس‌های چوبی تبدیل می‌شود و این تکه‌ها پس از خشک‌شدن و در کنار هم قرارگرفتن، با رزین و چسب‌های ضد آب اسپری می‌شوند و سپس جهت پرس‌کاری به دستگاه‌های پرس انتقال داده می‌شوند.

 ابعاد تخته چوبی OSB معمولاً ۲۴۴ * ۱۲۲ سانتیمتر است و باضخامت‌های ۶ تا ۲۵ میلی‌متر تولید می‌شوند. شاید شما فکر کنید از چوب‌های خراب و ضعیف برای ساخت این ورق‌ها استفاده می‌شود؛ اما لازم است بدانید طبق استانداردهای بین‌المللی استفاده از چوب‌های معیوب، کرم‌خورده و یا چوب‌هایی که باختگی دارند برای ساخت این ورق‌ها استفاده نمی‌شود.

 تخته OSB در چهار گرید OSB-1؛ OSB-2؛ OSB-3 و OSB-4 به بازار عرضه می‌شود و هر چه شماره گرید ورق بالاتر باشد که از کیفیت بالاتری برخوردار است. در واقع تفاوت گرید ها در انتخاب نوع چسب یا رزینی است که در روند ساخت مورداستفاده قرار می‌گیرد به‌عنوان‌مثال:

 OSB-1

 از این ورق‌ها می‌توانید برای ساخت لوازم چوبی در داخل ساختمان استفاده کنید

 OSB-2

 از این تخته‌ها می‌توانید برای ساخت دیوارهای موقت، قفسه‌بندی، کابینت و دکوراسیون داخلی استفاده کنید.

 OSB-3

 امکان استفاده از این گرید در مناطق مرطوب و جاهایی که نیاز به حمل بار با ظرفیت بالا را دارید.

 OSB-4

 امکان استفاده از تخته چوبی در هر نوع شرایط آب‌وهوایی را دارید. گرید ۴ دارای تحمل بار بسیار بالایی بوده و مخصوص کارهای سنگین طراحی شده است.

از مزایای استفاده از ورق او اس بی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

 ساخت مبلمان و درب

 جعبه‌های بسته‌بندی ماشین‌آلات

 زیرسازی سقف ساختمان

 ساخت بیلبوردهای تبلیغاتی

 ساخت کانتینرهای حمل

 قفسه‌سازی و پارتیشن‌بندی

تخته یا ورق پلای وود (plywood)

 Plywood تخته چوبی است که از صفحه‌های چوبی نازک که به‌هم‌چسبیده شده‌اند، تشکیل شده است. از این تخته برای ساخت انواع لوازم چوبی، باکس کابینت کفی زیر کار پارکت چوب و…. استفاده می‌شود.

 این ورق کاربردهایی متنوع با طیف گسترده‌ای از کاربرد دارد. می‌توان از این ورق‌ها برای قالب‌گیری سازه‌های بتنی، ساخت مبلمان، کابینت، سازه‌های چوبی، دیوارهای چوبی و بسته‌بندی لوازم استفاده کرد.

 این تخته به طور قابل‌توجهی از ورق‌های MDF لترون و … قوی‌تر است. این قدرت به‌خاطر نحوه قرارگیری لایه‌های چوب بر روی یکدیگر و کیفیت چوب مصرفی در آن است.

 در ایران از ورق پلای وود برای ساخت بدنه کابینت استفاده می‌شود چوب مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت دارند. همچنین برای ساخت کف پله هم از این ورق استفاده می‌شود و برای زیباتر شدن آن، با اجرای روکش چوب روی ورق پلای وود می‌توان به زیبایی آن افزود.

 شاید بهتر است بگوییم از پلای وود در هر شرایطی می‌توانید استفاده کنید؛ اما قیمتش به نسبت ام‌دی‌اف بالاتر است.

مزایای تخته چند لایه plywood

 تخته‌های چندلایی به‌خاطر ساختار آن و چندلایه بودن ورق‌ها، به‌سختی دچار واکشیدگی و هم کشیدگی می‌شوند.

 به دلیل استفاده از چسب‌های پلی‌اورتان در زمان پرس تخته، رطوبت کمتری جذب چوب می‌شود و به‌سادگی با رطوبت خراب نخواهد شد. حتی برخی فروشنده‌ها، تضمین مقاومت تخته چندلایی در مقابل حرارت و رطوبت بالای آب جوش هم خواهند داد.

 اندازه بزرگ این ورق‌ها به شما این امکان را می‌دهد که سازه‌های بزرگ‌تری بسازید و سطوح بیشتری را پوشش دهید.

 با استفاده از این ورق‌ها پروسه تولید کوتاه‌تر خواهد شد و در پایان محصول ارزان‌تری ساخته می‌شود.

 ما در آیچوب مطلب کاملی در مورد پلای وود منتشر کرده بود که پیشنهاد می‌کنیم از این مطلب دیدن کنید.

تخته MDF

 MDF برای اولین با در سال ۱۹۶۵ در امریکا تولید شد. ام‌دی‌اف MDF مخفف واژه Medium-density fibreboard به معنی تخته چوبی با چگالی متوسط است که یکی از فرآورده‌های چوبی است.

 ام‌دی‌اف تخته فیبری است که به روش خشک تهیه شده و چگالی بین ۰/۵ تا ۰/۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب دارد. (چگالی همان وزن مخصوص است) پس از تولید MDF می‌توان آن را با استفاده از ورق ملامین و چسب روکش نمود تا در کنار ایجاد طرح‌های زیبا بر روی آن به دوام ورق هم کمک کند.

 در صنایع چوب چند سالی است که از MDF به‌وفور استفاده می‌شود و این ورق جایگاه ویژه‌ای در میان طراحان و معماران دارد هرچند که MDF به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند جایگزین چوب باشد، اما باتوجه‌به شرایط فرهنگی حال حاضر سهم زیادی از بازار را به خود تخصیص داده است.

 از ام‌دی‌اف برای ساخت کابینت آشپزخانه، کمددیواری، درب، شلف و قفسه‌های دیواری و غیره استفاده می‌شود.

مزایای MDF نسبت به تخته خرده چوب نئوپان

دانسیته ام دی اف نسبت تخته خرده چوبی، یکنواخت تر و همگن است.

مقاومت خمشی و الاستیسیته MDF نسبت به نئوپان به مراتب بیشتر است.

MDF سطوحی صاف با ساختاری همگن و لبه های فشرده و متراکم دارد و در نتیچه ابزار خوری و قابلیت ماشین کاری را در کار فراهم می کند.

قدرت نگه داری پیچ و میخ در MDF بیشتر است.

در مقابل رطوبت پایداری و مقاومت بیشتری دارد.

تخته فشرده (نئوپان)

 برای ساخت نئوپان از خرده‌های چوب و ضایعات حاصل از برش درختان استفاده می‌شود برای ساخت این تخته خرده چوب را با چسب چوب مخلوط می‌کنند و تحت‌فشار استاندارد به تخته‌های چوبی تبدیل می‌کند.

 این تخته‌ها به نسبت دیگر تخته‌ها ارزان‌تر است و از استقامت کمتری برخوردار هستند همچنین در مقایسه با دیگر تخته چوبی هم اندازه خود، سبک‌تر است.

 تخته فشرده (نئوپان) تحمل بالایی در مقابل فشار سنگین ندارد باتوجه‌به شرایط ساخت و موادی که در تولید ورق نئوپان مورداستفاده قرار می‌گیرد این محصول سازگار با محیط‌زیست نیست.

 نئوپان شدیداً به رطوبت حساس هست و با کمترین برخورد آب با آن متورم می‌شود و از هم می‌پاشد.

روش های ساخت تخته فشرده چوب

تخته های حاصل از پرس تخت یا همان پرس صفحه ای

در این روش جهت طولی خرده‌های چوب موازی با دورویه تخته قرار می‌گیرد. در واقع فشار عمودی به لایه‌های تخته وارد می‌شود و خرده‌های چوب در طول تخته به دنبال هم قرار می‌گیرند.

تخته های ساخته شده با پرس غلتکی (پرس بی انتها)

در این روش ساخت، غلتک‌های پرس به چرخش در می‌آیند و کیک خرد شده چوب از بین غلتک‌ها عبور می‌کند تا تخته به ضخامت موردنظر برسد. از این روش برای ساخته تخته با ضخامت کم استفاده می‌شود.

ساخت تخته خرده چوبی به روش قالبی

در این شیوه، قالب‌هایی بر اساس ابعاد موردنیاز تهیه می‌شود و خرده چوب‌ها و چسب با یکدیگر ترکیب می‌شوند و در داخل قالب ریخته می‌شوند. مواد داخل قالب بر اثر گرما و فشار پرس صفحه‌ای، به‌اندازه موردنظر تشکیل تخته می‌دهند.

تولید کنندگان برای زیبایی روکش ملامینه بر روی آن پرس می‌کنند که در بازار این ورق‌ها به‌عنوان لترون شناخته می‌شوند.

متورم شدن ورق نئوپان در اثر جذب آب

تخته چوبی لترون از نظر ظاهری شبیه به ورق‌های ام‌دی‌اف است؛ اما همان‌طور که اشاره شد مغز آن از کیفیت و استحکام کمتری برخوردار است.

تخته سه لایی (۳ میلی‌متری)

 برای ساخت تخته سلایی بعد از اینکه الوارهای تنه درختان را به لایه‌های نازک چوبی تبدیل شد، تحت‌فشار و دمای بالا با چسب‌های مخصوص به‌هم‌چسبیده می‌شوند تا یک ورق مسطح سه میلی‌متری در سه‌لایه تشکیل شود.

 این تخته چوبی به دلیل خواص و مزایایی همچون ورق‌های بزرگ مقاومت بالا و صرفه اقتصادی و مصرف گسترده‌ای دارد.

روکش چوب چیست؟

 روکش چوب در واقع لایه‌نازک از چوب است که ضخامت آن از سه دهم میلی‌متر تا ۳ میلی‌متر هست. یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از روکش چوب، روکش کردن تخته‌های سلایی است.

 به‌عنوان‌مثال زمانی که نجارها سازه‌های چوبی را با استفاده از تخته‌سه‌لایی، پلای وود، ام‌دی‌اف خام و… می‌سازند، سازه نمای زیبایی ندارد و برای اینکه بتوانند پوشش مناسبی برای بهتر کردن نمای سه‌لایی داشته باشند از روکش چوب استفاده می‌کنند.

معمولاً روکش با استفاده از پرس گرم به تخته‌سه‌لایی پرس می‌شود. روکش‌ها در بازار به‌صورت مترمربعی به فروش می‌رسند. تقریباً محدودیتی در انتخاب روکش چوب موردنظرتان ندارید؛ چون روکش‌های طبیعی بسیاری از درختان جنگلی ناب در بازار موجود است و شما با پرداخت هزینه مناسبی امکان تهیه این روکش‌ها را دارید.

ورق PVC چیست؟

 پی‌وی‌سی فومیزه یا فوم پلی وینیل کلراید سخت یا همان ورق PVC چند سالی است به بازار صنایع چوب هم راه پیدا کرده و نجارها برای ساخت باکس‌هایی که دائماً با رطوبت ارتباط دارند، از این ورق استفاده می‌کنند.

 همچنین بیشتر باکس‌های روشویی که در بازار موجود هستند، با ورق PVC ساخته می‌شوند. این باکس‌ها ابتدا با ورق PVC ساخته می‌شوند و با فن رنگ‌کاری، هر رنگ و بافتی که دوست دارند بر روی آن اجرا می‌کنند.

 پی‌وی‌سی فوم سخت دارای ساختاری بوده که می‌توان بر روی آن بدون آنکه ترک و یا شکافی در آن ایجاد گردد عملیات سوراخ‌کاری، اره‌کاری و پیچ‌کردن را انجام داد.

 مزایای این ورق PVC

 مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی

 قابلیت رنگ‌شدن و پرینت شدن

 ماشین‌کاری ساده

 خواص عایق پذیری بالا

 مقاومت در برابر حشرات و حیوانات موذی

تخته فیبر با دانسیته بالا یا HDF

 اچ‌دی‌اف حروف اختصار شده کلمات High Density Fiberboard است. HDF تحت حرارت و فشار بیشتری با استفاده از پرس گرم و با چگالی ۰/۸ تا ۱/۲۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب تولید می‌شود.

 در زمان ساخت برای ایجاد خاصیت‌هایی مانند قابلیت ماشین‌کاری، مقاومت در برابر رطوبت و آب و مقاومت در برابر کشش پیچ، از مواد شیمایی مخصوصی استفاده می‌شود. این تخته‌ها به دلیل سنگینی در ضخامت کم تولید می‌شوند.

 ضخامت تخته‌های اچ‌دی‌اف بین ۲.۵ تا ۸ میلیمتر است و به‌خاطر مقاومت بیشتر و وزن بالاتر آن نسبت به MDF گران‌تر است. از این تخته‌ها به‌عنوان روکش درب، کف‌پوش‌های طرح چوب، کابینت آشپزخانه، دیوارپوش‌ها و… استفاده می‌شود.

 شما حتماً درب‌های ساخته شده با HDF را چندین بار دیده‌اید.

منبع: آیچوب