سیلر چیست؟ بررسی ۰ تا ۱۰۰ سیلر و روش اجرای آن در رنگ چوب

 سیلر یکی از پرکاربردترین مواد برای استفاده در رنگ چوب است. چوب دارای منافذ و خلل و فرجی است که باید اشباع شود تا رنگ را به خود جذب نکنند. سیلر کاری یکی از بخش‌های بسیار مهم در رنگ‌کاری چوب است که برای پوشش خلل‌وفرج یا همان منافذ چوب مورداستفاده قرار می‌گیرد.

 همچنین ازبین‌بردن پرزها و الیاف بسیار ریز سطح چوب هم با استفاده از سیلر و سنباده‌کاری بعد از آن صورت می‌پذیرد.

 در این نوشته به معرفی سیلر و کارکرد آن در رنگ‌کاری چوب می‌پردازیم. با ما در ادامه همراه باشید.

سیلر سلولزی چیست؟

 سلولز جزء اصلی دیواره سلولی همه گیاهان و عمده‌ترین پلیمر موجود در طبیعت است. منبع اصلی سلولز صنعتی چوب و الیاف کتان است. سلولز ماده‌ای است نامحلول ولی بسیار از مشتقات آن محلول‌اند و در صنایع رنگ مانند لاک‌های سلولزی به کار برده می‌شوند.

 نیترات سلولز یا به عبارتی همان نیتروسلولز از واکنش اسید نیتریک و سولفوریک با سلولز و آبکافت (هیدرولیز) در حرارت و فشار بالا تهیه می‌شود. این محصول از واکنش تحت‌فشار با اتانول آبگیری می‌شود تا ماده‌ای تولید کند که دارای یازده تا دوازده درصد نیتروژن و پنج درصد آب و سی درصد الکل است.

تصویری از ساختمان مولکولی نیترو سلولز را می‌توانید در عکس زیر مشاهده کنید

 حال باتوجه‌به تعریف نیتروسلولز و شناخت ساختار مولکولی آن به تعریف سیلر می‌پردازیم: این پوشش در واقع یک نوع بتونه مایع بی‌رنگ جهت پر کردن خلل‌وفرج و منافذ بسیار ریز چوب هست که با چشم غیرمسلح قابل دید نیست و تقریباً رنگ کهربایی یا عسلی شکلی دارد که در ظرف‌های یک و چهار و بیست کیلویی به بازار عرضه می‌شود.

 شرکت‌های تولیدکننده زیادی در زمینه تولید و عرضه سیلر به بازار فعالیت دارند.

مواد تشکیل دهنده سیلر چیست؟

 ساختار شیمی و مواد اولیه ساخت سیلر عبارت است از: زینک استئارات روی، رزین سویدا ویل سویا، رزین نیتروسلولز یا همان لاک نیتروسلولز، حلال وایلن بوتیل استات…

 البته گاهی از اوقات به علت بالابودن قیمت زینک استئارات روی، بعضی از شرکت‌ها مبادرت به استفاده از کربنات کلسیم می‌کنند. استفاده از کربنات کلسیم هم موجب افت کیفیت سیلر شده و نهایتاً پس از استفاده و اجرا باعث شده تا پس از مدت کوتاهی این محصول دچار ترک‌خوردگی و پوسته‌شدن شود.

 پس از آشنایی با ساختار شیمی و ریز مولکولی سیلر به روش‌های استفاده و اجرای آن می‌پردازیم که مهم‌ترین بخش مطلب آموزشی ما هست.

تماشا آنلاین ویدئو سیلر چیست؟

تماشا این ویدئو با ترافیک نیم بها محاسبه می شود

تینر مناسب سیلر چیست؟

 تینر مناسب برای مخلوط‌کردن با سیلر، تینر ۱۵٫۰۰۰ است. البته این بستگی به نوع تینر و یا نوع سیلر هم دارد. برخی اساتید در فصل زمستان باتوجه‌به سرد بودن هوا از تینر ۲۰.۰۰۰ استفاده می‌کنند. برخی شرکت‌های تولیدکننده هم تینرهای بی‌کیفیت تولید می کننده که در نهایت نتیجه خوبی را برای شما در برنخواهد داشت.

 پیشنهاد می‌کنیم از برای حل‌کردن سیلر از تینر همان شرکت استفاده کنید.

 در حالت عادی و در فصل گرم سال، از تینر ۱۵۰۰۰ استفاده کنید. تینر ۱۲۰۰۰ و ۱۰۰۰۰ مناسب سیلر نیست و از کیفیت کار شما کم خواهد شد.

نسبت ترکیب سیلر با تینر چقدر است؟

 همان‌طور که در بالا توضیح دادیم، شما باید باتوجه‌به نوع کاربرد و روش اجرا، نسبت ترکیب سیلر و تینر را مشخص کنید. سیلر معمولاً با استفاده پیستوله اجرا می‌شود. همان‌طور که می‌دانید غلظت رنگ و هر نوع مایع دیگری برای اجرا با پیستوله باید درست و اصولی باشد.

 اگر غلظت سیلر بیش از حد زیاد باشد از پیستوله به‌سادگی خارج نمی‌شود و به اصلاح تف پاش می‌شود. همچنین اگر سیلر با غلظت کمی ساخته شود و به‌اصطلاح آبکی شود، بعد از اجرا به‌راحتی شره می‌کند.

 معمولاً سیلر نسبت به کیلر یا نیم پلی‌استر غلظت بیشتری دارد و باید تینر بیشتری برای حل‌کردن آن استفاده کنید. برای پاشش سیلر با پیستوله معمولاً نسبت ترکیب، یک‌به‌دو هست. یعنی یک کیلو سیلر را با دو لیتر تینر باید ترکیب کنید.

 البته مقدار استاندارد معمولاً توسط شرکت تولیدکننده بر روی قوطی درج می‌شود.

 نسبت ترکیب سیلر با تینر برای اجرا با قلم‌مو کمی متفاوت است. معمولاً برای قلم‌مو کمی سیلر را غلیظ‌تر می‌سازند.

بهترین روش برای اجرای سیلر چیست؟

 سیلر با کاردک، قلم‌مو، غلتک و پیستوله قابل‌اجرا هست؛ اما شما نمی‌توانید از این ابزارها در هر جایی استفاده کنید. به همین دلیل به نظر ما بهترین روش برای اجرای اصولی سیلر سلولوزی، پیستوله بادی است. اگر روی چوب آستری شاپان یا جوهر استفاده کرده باشید، اجرای سیلر با قلم‌مو با غلتک موجب جداشدن رنگ آستری از چوب خواهد شد.

 سیلر باتوجه‌به خاصیت برندگی بسیار بالای تینر ۱۵۰۰۰، رنگ زیرین را از بین می‌برد و به عبارتی می‌توان گفت بخش زیادی از رنگ آستری را پاک می‌کند. اگر قرار است چوب را به‌صورت خودرنگ، رنگ کنید و یا اینکه از آستری استفاده نمی‌کنید، امکان اجرای سیلر سلولوزی با قلم‌مو را خواهید داشت.

زمان خشک شدن سیلر چند ساعت است؟

  سیلر پس از اجرا حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه برای خشک‌شدن سطحی زمان نیاز دارد که این زمان بستگی به دمای هوای کارگاه دارد. باتوجه‌به تجربه ما، باید به سیلر بین ۴ تا ۸ ساعت زمان دهید که بخارهای آن تخلیه شود و چوب در بهترین حالت برای سنباده‌کاری قرار گیرد.

عجله در سیلر کاری عواقبی مانند ایجاد بخار در سیلر دست‌دوم خواهید داشت. چون بخار سیلر دست‌اول فرصتی برای خروج نداشته است.

آیا سیلر را با کیلر ترکیب کنیم؟

 همان‌طور که قبلاً ذکر شد سیلر باخاصیت نفوذکنندگی در خلل‌وفرج ریز چوب و حالت پرکنندگی عمل می‌کند. برخی معتقدند مخلوط‌کردن کیلر با سیلر علاوه بر آنکه هیچ خاصیت مفیدی ندارد، فقط باعث می‌شود تا اصلی‌ترین ماده سازنده سیلر همان زینک استئارات روی به حالت دی‌اکتیو یا غیرفعال تبدیل شود.

 ریتارد اصلی‌ترین ماده سازنده کیلر است که درصورتی‌که با سیلر مخلوط شود سبب می‌شود تا زینک استئارات روی، حالت الاستیکی خود را ازدست‌داده و به یک‌لایه شیشه‌ای خشک تبدیل شود به زبان ساده‌تر مخلوط‌کردن کیلر با سیلر سبب می‌شود تا حالت تلورانس سیلر از بین برود و عمر مفید آن از بین برود پس به‌خاطر داشته باشید که از مخلوط‌کردن سیلر با کیلر پرهیز نموده که انجام این کار هیچ سودی برای شما نخواهد داشت.

سیلر را به مقدار مورد نیازتان بسازید!

 نکتهٔ مهمی که در مورد سیلر باید بدانید این است که هیچگاه سیلر را بیشتر از نیاز خود با تینر حل نکنید. ماده اصلی سیلر اگر بیشتر از دو روز در ظرف باقی بماند، در زیر ظرف به‌صورت گچ ته‌نشین خواهد شد و در این زمان این مایع هیچ خاصیتی ندارد. برخی اساتید فکر می‌کنند با ترکیب دوباره این ماده گچی با مایع مانده در ظرف، دوباره محلول قابل‌استفاده است؛ اما در واقع این مایع، خاصیت سیلر تازه حل شده را ندارد.

 همچنین به‌عنوان یک‌رنگ کار همیشه باید مراقب تاریخ انقضا رنگ باشید. بیشتر رنگ‌های سلولزی دارای یک سال تاریخ انقضا هستند.

 در ادامه مبحث اشتباه مخلوط‌کردن سیلر با کیلر اگر بخواهیم دنبال علت‌های آن باشیم شاید اصلی‌ترین دلیل انجام این کار اشتباه افت کیفیت سیلر در سال‌های گذشته بوده در سال‌های قبل سیلرهایی با مارک‌های AW انگلیس، هاویلوکس آمریکا، اکزونوبل هلند، بریتی ایتالیا و… وارد می‌شد که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بودند و به‌مرور با شروع تحریم‌ها این محصولات تقریباً کاملاً نایاب شدند و محصولات تولید داخل روانه بازار شدند.

 در همان ابتدای شروع تحریم‌ها تا سه یا چهار سال بعد هم ماده اولیه سیلر همان زینک (استوارات) روی از شرکت ویانووا (vianova) اتریش وارد می‌شد که آن هم به‌مرور شامل تحریم‌ها شد و شرکت‌های رنگ‌سازی برای ساخت آن به‌شدت دچار مشکل شدت به‌نحوی‌که حتی سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ سیلر سلولوزی به‌صورت سهمیه‌بندی بین رنگ‌کاران تقسیم می‌شد و پیداکردن آن کار بسیار شاقی بود.

 به‌مرور و باگذشت زمان محققین باتکیه‌بر خودباوری و دانش بومی موفق به تولید زینک استئارات روی شدند که با انجام تحقیقات چند ساله و ارزشیابی‌های متعدد خوشبختانه از ابتدای سال جاری رسماً واحد تولید زینک استئارات روی در پتروشیمی شیراز افتتاح گردید و چند ماهی است که این ماده اولیه در اختیار شرکت‌های رنگ‌سازی قرار گرفته که امیدواریم به‌زودی شاهد افزایش کیفیت در این محصول خواهیم بود.

 نکته قابل‌توجه بعد آن است که به‌خاطر داشته باشیم مصرف سیلر با هر وسیله‌ای به‌صورت غلیظ کار اشتباهی است و اینکه در میان عده‌ای این فرضیه اشتباه جاافتاده به‌شدت کار اشتباهی است سیلر هر چه رقیق‌تر باشد خاصیت نفوذپذیری بیشتری داشته و نهایتاً سبب استحکام بیشتر کار می‌شود.

 امیدواریم این اطلاعات مورد توجه شما قرار گرفته باشد. لطفاً هرگونه پرسشی در مورد سیلر و مشکلات کار با سیلر در رنگ چوب را با ما در میان گذارید. البته امیدواریم قبل از طرح پرسش، کل متن را مطالعه کرده باشید.

منبع: آیچوب