در این آموزش در مورد سافت استارت دستگاه و انواع موجود در بازار ایران و روش نصب انواع سافت استارت یاد میگیرید و در انتها هم یک مدار ساده ساخت سافت استارت را برای ساختن بررسی میکنیم.
روزبه هستم و امیدوارم تا انتهای این آموزش با من باشید و اگر هم میانه خوبی با خواندن ندارید ویدئویی که با همین موضوع ساختیم رو می تونید در زیر ببینید:
ویدئو آموزش نصب سافت استارت (soft start) روی ابزار
بزودی
تماشا این ویدئو در برخی اپراتور ها با ترافیک نیم بها محاسبه می شود!
سافت استارت دستگاه چیست و چه کار میکند؟
سافت استارت (Soft start) به معنی راهاندازی نرم هست که در چند سال گذشته جزو آپشن بسیاری از ابزارهای برقی شده است.
نمی خوام پیچیده کنم ولی همین قدر بدونیم که وقتی یک ابزار برقی موتوری را راهاندازی میکنیم به دلیل حالت سکون اولیه محور موتور، جریان راهاندازی اولیه بین 3 تا 15 برابر جریانی هست که موتور در حالت کار کردن مصرف میکند.
این ضربه هم الکتریکی هست و هم یک ضربه مکانیکی که در روشن و خاموش شدنهای متوالی میتواند عمر دستگاه شما را به شدت کم کند.
مثال میزنم:
فرض کنید یک مینی فرز دارید با جریان مصرفی 3 آمپر (که روی پلاک دستگاه نوشته میشه) این یعنی این دستگاه وقتی روشن میشود در کمتر از یک ثانیه اول راهاندازی یک جریان حدود 10 آمپری (که در برق به اون جریان هجومی گفته میشه) از سیم پیچهای موتور و استاتور و کل مدار برقی دستگاه عبور می کنه که یک شوک الکتریکی و مکانیکی به دستگاه وارد میشه.
پیشنهاد آیچوب: آموزش طراحی و ساخت اسباب بازی چوبی با CNC | دانلود طرح
کار سافت استارت (soft start) ابزار چیست؟
سافت استارت همانطور که از اسمش مشخص هست میاد این جریان هجومی رو کم می کنه و به جای اینکه دستگاه در یک یا دو ثانیه به دور برسه در زمان بیشتری و با جریان کمتری به این دور (دور محور موتور) می رسه و پس از اون سافت استارت از مدار خارج میشه.
سافت استارت چه مزیتی دارد؟
سلامت الکتریکی دستگاه، جلوگیری از شوک مکانیکی به اجزای متحرک و صد البته ایمنی کار با دستگاه سه مزیت بزرگ داشتن سافت استارت هست.
اگر با دستگاههای بدون سافت استارت کار کرده باشید متوجه شدید که به محض زدن کلید دستگاه، حتی اگر دستگاه را محکم گرفته باشید باز هم دستگاه یک ضربه اولیه و حرکتی فرار مانند ایجاد میکند.
سافت استارت به لحاظ ایمنی این نقص را هم برطرف میکند و خبری از ضربه اولیه ابزار نیست.
این مورد مخصوصاً در ابزارهایی مانند اورفرز، مینی فرز و فرز سنگ بری و تمام ابزارهای برقی تیغه دار قابل حمل با دست بسیار ضروری هست.
پیشنهاد آیچوب: قبل استفاده از مینی فرز این کارها را انجام دهید! آموزش سنگ فرز
انواع سافت استارت موجود در بازار ایران
سافت استارت یا درون پوسته دستگاه نصب میشود یا خارج از پوسته دستگاه که برای ابزارهای برقی فعلاً 2 مدل برای نصب درون پوسته ابزار وجود دارد و نیازی نیست به سافت استارتهای خارج از پوسته ابزار که عموماً صنعتی و بسیار گرانتر هستند فکر کنید.
نقشه سیم بندی سافت استارت (soft start) ابزار
به لحاظ سیم بندی سافت استارت های بازار یا دو سیم هستند یا سه سیم که در تصویر زیر مشخص کردیم.
مدل دو سیم بسیار ساده هست و یک سیم ورودی و سیم دیگر خروجی هست. در مدل سه سیم باز هم یک سیم ورودی یک سیم خروجی و یک سیم دیگر به نول وصل میشود.
آموزش نصب سافت استارت (soft start) روی ابزار
همه ابزار برقی یک کابل ورودی دارند که معمولاً دو سیم هست و از این دو سیم یک سیم فاز و یک سیم نول هست و اگر یه سیم بود سیم سوم سیم اتصال بدنه هست که باز توجه به عایق دوبل بودن اکثر ابزارها معمولاً سیم اتصال بدنه وجود ندارد و کابل ورودی از دو شاخه به دستگاه تک زوج یا دو تایی هست.
رنگ این سیمها معمولاً برای سیم فاز مشکی یا قهوهای و برای سیم نول معمولاً آبی رنگ هست و اگر سیم اتصال زمین داشته باشد این سیم به رنگ ترکیبی سبز و زرد هست.
پس تا حالا ما یک جفت سیم داریم که وارد پوسته دستگاه شده.
این جفت سیم بلافاصله پس از ورود به پوسته دستگاه وارد سوئیچ یا کلید دستگاه میشود که با توجه به نوع دستگاه این سوئیچ میتواند متفاوت باشد.
مثلاً اگر دستگاه مثل دریل چپ گرد راست گرد باشد در خروجی حداقل 4 سیم داریم و اگر ترمز داشته باشد خروجی سیمها از کلید دستگاه بیشتر میشود.
سافت استارتها سری با مدار اصلی وصل میشوند و برای نصب باید پس از کلید اصلی دستگاه قرار بگیرد.
برای نصب سافت استارت روی اره میزی و سنگ فرز و اره دیسکی سه مورد زیر بسیار مهم هست.
سه نکته مهم نصب سافت استارت (soft start) ابزار
سه نکته مهم در مورد محل قرار گیری سافت استارت را باید بدانیم که:
اول: سافت استارت میتواند در مدارهایی که دیمر دارند باعث اخلال در کار دیمر شود که البته با توجه به تجربه من این احتمال کم هست چون سافت استارت کمتر از 2 ثانیه در مدار قرار میگیرد و بعد یکسره میشود.
دوم: سافت استارت را بعد از کلید اصلی دستگاه قرار دهید.
سوم: سافت استارت برای ابزارهایی مانند دریل یا بتن کن که حالت چپ گرد راست گرد الکتریکی دارند معمولاً توصیه نمیشود مگر اینکه سیم بندی کلید طوری باشد که امکان نصب سافت استارت در خروجی کلید روی هر دو مسیر چپ گرد و راست گرد وجود داشته باشد.
البته در عمل هم به ندرت ابزاری که تغییر جهت دور الکتریکی دارند مانند دریل و پیچ بند نیاز به سافت استارت دارند و به صورت ذاتی به دلیل وجود گیربکس و کلید گازی جریان راهاندازی کمی دارند.
پیشنهاد آیچوب: ۰ تا ۱۰۰ نحوه کار با دریل شارژی و پیچ بند شارژی + ویدئو
اگر سافت استارت سه سیم باشد به روش زیر عمل میکنیم:
سیمها در سه سیمه ها معمولاً به رنگهای آبی، قرمز و مشکی هستند که آبی نول و قرمز و قهوهای به ترتیب ورودی برق و خروجی برق هستند.
در این مدلها رنگ قرمز که با حرف A روی سافت استارت نشان داده میشود به فاز ورودی وصل میشود. سیم مشکی که با B نشان داده میشود خروجی از سافت استارت به ورودی کلید هست و سیم آبی که با C نشان داده میشود به نول دستگاه وصل میشود.
اینجا دقت کنید که سه سیمه دقیقاً مانند دو سیمه هست با این تفاوت که یک انشعاب از نول دستگاه به دیگر داده میشود.
توجه به ولتاژ و جریان مجاز سافت استارت
بابت ولتاژ مشکلی ایجاد نمیشود چون تمام کیت های سافت استارت بازار ایران در بازه 250 ولتی هستند اما در رابطه با جریان باید با توجه به توان دستگاه جریان مجاز را محاسبه کنید و سپس اقدام به تهیه سافت استارت کنید.
در تصویر زیر نمونه اطلاعات روی پلاک سافت استارت را نشان دادم که اگر دقت کنید برای ولتاژ 250 ولت جریان را 16 آمپر و برای ولتاژ 125 ولت (ولتاژ شبکه برق بعضی کشورها از جمله آمریکا و کانادا 110 ولت هست) مقدار جریان 25 آمپر را نشان میدهد.
در بازار ایران سافت استارت ها معمولاً 16 یا 20 یا 25 آمپر هستند که هر چه دستگاه شما توان بیشتری داشته باشد باید آمپر بالاتری را انتخاب کنید.
اگر مقدار آمپر روی ابزار نوشته نشده باشد با تقسیم عدد توان به 220 به عدد آمپر میرسید (مثلاً اره میزی 2200 وات یعنی این اره میزی 10 آمپر مصرف میکند که البته در عمل این عدد کمتر هست)
مدار ساخت سافت استارت ابزار برقی
قیمت سافت استارت در بازار ایران حدود 300 هزار تومان هست اما اگر کمی سررشته داشته باشید می تونید با کمتر از 150 هزار تومان یک سافت استارت با قابلیت تنظیم زمان راهاندازی بسازید.
با جستجو در فضای اینترنت به مدارات متعددی برخورد میکنید اما مداری که من ساختم و در دوره الفبای ابزار آیچوب قرار دادم شماتیک زیر هست و تا 16 آمپر را به راحتی جواب میدهد.
(توضیح کامل این آموزش همراه با نصب و ساخت و تست عملی آموزش در دوره های الفبای ابزار آیچوب قرار داده شده است. برای دیدن این مجموعه آموزشها از بالای سایت برگه دوره های آموزشی را ببینید)
دوره آموزش کامل ابزار (الفبای ابزار آیچوب):
ویدئوی کامل این آموزش شامل جزئیات بسیار بیشتر و نکات ضروری همراه با تصاویر اختصاصی و آموزش عملی ساخت مدار الکترونیک در قالب آپدیت دوره های ابزار آیچوب (الفبای ابزار) منتشر شده و در اختیار کارآموزان دوره در نرم افزار دوره قرار گرفت.
برای اطلاعات بیشتر از این دوره روی یکی از گزینههای زیر کلیک کنید:
- دوره الفبای ابزار (آموزش کامل کار با فارسی بر)
- دوره الفبای ابزار (آموزش کامل کار با اورفرز)
- دوره الفبای ابزار (آموزش کامل کار با اره میزی)
منبع: آیچوب
برای ثبت نظر لطفا وارد اکانت خود شوید ( عضویت رایگان است )