چکش چوبی یکی از ابزارهای است که در صنعت چوب و نجاری کاربرد فراوانی دارد. باوجود تولید چکش‌های پلاستیکی و فلزی اما همچنان اساتید و فعالین صنعت چوب علاقه‌مند به استفاده از چکش چوبی هستند. وزن سبک و امکان سفارشی سازی آن بر اساس نوع نیاز از مزایای استفاده از چکش چوبی است. نجارها، منبت کارها و معرق کارها اساتیدی هستند که علاقه خاصی به استفاده از چکش چوبی دارند. در این نوشته تلاش می‌کنیم شما را با جزئیات بیشتری از ویژگی‌ها و خصوصیات یک چکش چوبی آشنا کنیم.
در نگاه اول ساخت چکش چوبی بسیار راحت و پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسد اما برای اینکه بتوان یک چکش استاندارد و دقیق بسازید باید نکاتی را در هنگام انتخاب چوب و ساخت چکش رعایت کنید تا یک ابزار حرفه‌ای و استاندارد داشته باشید.
بخش های چکش چوبی
چکش چوبی از سه بخش تشکیل شده است: دسته، گوه، وزنه (مضربِ)
چوب چکش چوبی باید خصوصیاتی داشته باشد که بهتر است در هنگام ساخت چکش رعایت کنید. بهترین چوب برای ساخت چکش چوب‌هایی مانند گردوی آمریکایی، زبان گنجشک، ممرز، راش، افرا، آزاد و شمشاد است.
چوب چکش باید از درختان سالم تهیه شود. مشکلاتی مانند پیچیدگی الیاف، پوسیدگی چوب، گره، حفره ایجاد شده توسط حشرات، ترک، اعوجاج و شکاف نباید در چوب دسته چکش وجود داشته باشد.
میزان رطوبت دست به هنگام ساخت و مونتاژ بهتر است حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد باشد. اگر از چوب خیس برای ساخت چکش استفاده کنید، ممکن است به‌مرور زمان ترک و شکستگی در چوب ایجاد شود. در هنگام برش دسته تا جایی که ممکن است باید برش به‌صورت عمود بر صفحه دوایر رویش سالیانه درخت باشد.
در هنگام برش چوب دسته باید به‌گونه‌ای چوب را کاملاً صاف و پرداخت کنید تا مشکلاتی مانند پیچیدگی و انحراف در آن ایجاد نشود. صاف بودن چوب چکش در چگونگی ایجاد ضربه تأثیرگذار خواهد بود. در هنگام ساخت چکش بهتر است وزنه و دست به‌صورت هم‌زمان برشکاری و مونتاژ شود تا اختلاف زمان در زمان ساخت باعث ایجاد مشکل نشود.
طول دسته چکش چوبی بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر در نظر گرفته می‌شود. اندازه وزنه یا همان سر چکش را می‌توانید بر اساس نوع نیاز خود انتخاب کنید و به همین صورت اندازه دسته هم باید با اندازه وزنه تناسب داشته باشد.
برای رنگ کاری و پوشش چکش می‌توانید از لاک الکل یا روغن گیاهی مخصوص چوب استفاده کنید. رنگ‌های روغنی و فوری زیاد مناسب این کار نیستند. از روغن‌هایی که ممکن است دسته را چرب و لغزنده کنند، خودداری کنید. ما در نوشته‌های پیشین مطلبی در مورد آموزش ساخت چکش چوبی منتشر کرده بودیم.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش رنگ چوب با لاک الکل به سه روش ساده!
اگر برای اولین بار است که از چکش استفاده می‌کنید، باید نحوه صحیح استفاده از آن را بیاموزید. یکی از تکنیک‌های کار با چکش این است که عجله نکنید و به آرامی روند چکش کاری و ضربه زدن با چکش را انجام دهید.
ایمنی در زمان کار با چکش حرف اول را می زند. اولین بخش که باید از آن مراقبت کنید، دستانتان است. با پوشیدن دستکش از آسیب‌های احتمالی که ممکن است با آن روبرو شوید، جلوگیری کنید. همچنین نباید عینک کار را فراموش کنید. اگر با مواد قدیمی سروکار دارید، هر لحظه ممکن است تراشه‌های فلزو و… از آن جدا و به سمت صورت و چشمتان پرتاب شود. در زمان خرید چکش به سراغ چکش‌های بزرگ نروید و در زمان انتخاب چکش، همیشه بر اساس نیازتان اقدام کنید.
چگونه از چکش استفاده کنیم؟
در ابتدای کار باید دقیقاً نقطه‌ای را که قرار است میخ را در آن قرار دهید مشخص کنید و مطمئن باشید که خللی در زمان فرو رفتن میخ در چوب را دیوار به وجود نمی‌آید. طول میخ را هم باید دقیقاً بر اساس ضخامت کار انتخاب کنید تا باعث آسیب به قطعه کار نشود.
میخ را با احتیاط و با دو انگشت خود نگه دارید و پس از آن چکش را به آرامی به میخ بکوبانید. زمانی که مطمئن شدید میخ در جای خود محکم قرار گرفت، نیاز نیست بیشتر آن را نگه دارید و دستتان را از روی میخ بردارید.
در مرحله بعد می‌توانید با ضربه‌های محکم‌تر، میخ را بیشتر فرو ببرید. در انتهای کار هم باید ضربه‌های آرام‌تری وارد کنید تا به سطح کار آسیب وارد نشود.
هیچ‌گاه به‌صورت کج با چکش ضربه وارد نکنید و تلاش کنید تا حد ممکن ضربات به‌صورت صاف و مستقیم باشد.
از کناره‌های چکش برای ضربه زدن استفاده نکنید با این کار امکان شکستن سر یا همان وزنه چکش بسیار بالا خواهد رفت.
از ضربه زدن به سطوحی که سختی بیشتری نسبت به وزنه چکش دارند بپرهیزید. انتظار نداشته باشید که چکش چوبی مانند چکش فلزی عمل نماید.
پیشنهاد آیچوب:
آموزش ساخت چکش چوبی با کمترین ابزار نجاری برای خویش ساز ها!
