وارنیش چیست؟ معرفی کامل انواع وارنیش و روغن وارنیش موجود در ایران

وارنیش چیست؟ وارنیش یکی از پوشش‌های مورد استفاده در صنایع مختلف و به خصوص صنعت چوب و نجاری است وارنیش را نه تنها بر روی سازه‌های چوبی، بلکه بر روی هر سطح دیگری می‌توان اجرا کرد.

اگر در داخل یا خارج خانه خود سازه‌های چوبی داشته باشید، برای اطمینان از افزایش طول عمر سازه باید آن را با پوشش‌های مختلف مقاوم کنید. چوب زمانی که با یک ماده مناسب پوشش داده شود، سالیان سال دوام خواهد داشت. وارنیش نامی آشنا در میان رنگ کارها و علاقه‌مندان به رنگ چوب است.

یکی از مشکلاتی که در میان فعالان صنعت چوب در زمان معرفی وارنیش بسیار به چشم می‌خورد، کلی گویی است! به‌عنوان مثال اگر از یک فرد آشنا با اصول اولیه رنگ کاری بپرسید چطور سطح چوب را پوشش دهم، در جواب می‌گوید: از وارنیش استفاده کنید!

شما به رنگ فروشی مراجعه می‌کنید و درخواست وارنیش می‌کنید… رنگ فروش در جواب می‌گوید چه وارنیشی؟!

شما در این حالت سردرگم می‌شوید و به پاسخ پرسش خود نمی‌رسید. این کلافه شدن‌ها را در کامنت ها و دایرکت اینستاگرام آیچوب هم می‌بینیم. برخی دوستان در زمان راهنمایی کردن به دوستان دیگر، میگویند برای پوشش چوب از وارنیش استفاده کنید…

نکته اینجاست که وارنیش چیست؟ چگونه باید از وارنیش استفاده کرد؟ ساختار شیمیایی وارنیش چیست؟ معایب و مزایا وارنیش چیست؟ کدام وارنیش مناسب پروژه چوبی ماست؟ و …

پیشنهاد آیچوب:

معرفی انواع روش های رنگ چوب در بازار ایران!

 

وارنیش چیست؟

وارنیش یک اسم کلی هست و به مجموعه‌ای از مواد (لاک و مایعات و واکس‌ها) گفته می‌شود که به‌عنوان یک لایه محافظ بر روی چوب قرار می‌گیرد و عموماً جذب چوب نمی‌شوند و اگر جذبی صورت پذیرد، به صورت سطحی است. وارنیش ها معمولاً شفاف هستند و بی‌رنگ که هیچ‌گونه پیگمنت رنگی ندارد.

یکی از انواع وارنیش، نیم پلی استر هست که بی‌رنگ هست و پس از اجرا همچنان طرح و نقش چوب نمایان است. البته برخی وارنیش ها دارای رنگ هستند که رنگ چوب را تغییر می‌دهد. وارنیش در مدل‌های مات، براق و خیلی براق در بازار موجود هستند (کیلر، نیم پلی استر، تمام پلی استر).

در مثالی دیگر برای باز شدن ذهنتان می‌توانیم بگوییم که شاپان یا جوهر یا موادی از این دست که برای تغیر رنگ چوب از آن‌ها استفاده می‌کنند و جذب چوب می‌شود، از دسته وارنیش ها نیستند. به شاپان آستری یا (stain) هم گفته می شود. بعد زا اجرای شاپان و جوهر، رنگ چوب تغییر می کند و مایع اجرا شده جذب چوب می شود.

وارنیش ها عمدتاً برای پوشش چوب استفاده می‌شوند و یک لایه سخت، شفاف و محافظ روی چوب تشکیل می‌دهند. هدف از اینجاد پوشش روی چوب، افزایش مقاومت چوب و حفظ زیبایی آن است.

زمان استفاده از وارنیش به دهه‌ها قبل‌تر می‌رسد؛ اما در سال‌های اخیر، نمونه‌های صنعتی از خانواده وارنیش ها به بازار عرضه شده است. از وارنیش های مدرن و صنعتی مورد استفاده در صنعت چوب می‌توان به کیلر، نیم پلی استر، تمام پلی استر، پلی اورتان و … اشاره کرد.

برای درک بهتر از واژه وارنیش و خصوصیات آن باید کمی در مورد خصوصیات آن بدانیم. وارنیش های صنعتی عموماً از سه ماده اصلی رزین، روغن و حلال تشکیل می‌شود. حلال (تینر) از غلظت وارنیش می‌کاهد و به‌راحتی می‌توان با قلم مو یا پیستوله آن را اجرا کرد.

همچنین این حلال ها به خشک شدن سریع تر وارنیش هم کمک می کنند.

 

رزین‌های مورد استفاده در وارنیش صنعتی

دو ماده رزین و روغن ایجاد کننده وجه تمایز بین وارنیش ها هستند. نوع رزین و روغن و همچنین نسبت این دو ماده به هر یک از این وارنیش ها ویژگی‌های مخصوص به خود را می‌بخشد. به‌عنوان مثال برای ساخت وارنیش از سه نوع رزین فنولیک (phenolic)، آلکید alkyd و پلی اورتان (polyurethane) استفاده می‌شود.

امروزه بیشتر از رزین پلی اورتان برای ساخت وارنیش استفاده می‌شود و این مورد ناشی از قیمت ارزان‌تر، مقاومت بیشتر در برابر خط و خش و اجرای راحت و تمیز است. بهترین و البته گران‌ترین وارنیش ها از فنولیک ساخته می‌شوند. همچنین می‌توان با ترکیب این رزین‌ها با هم یک وارنیش جدید ساخت.

پیشنهاد آیچوب:

روغن مخصوص چوب، مزایای استفاده از آن و بررسی محدودیت های رنگ شیمیایی

 

روغن‌های مورد استفاده در وارنیش

برای تولید وارنیش از دو روغن تانگ (روغن چوب چینی) و روغن کتان استفاده می‌شود.

از میان این دو روغن، استفاده از روغن کتان متداول‌تر هست که این مورد به خاطر قیمت پایین‌تر آن است. به نظر بیشتر اساتید وارنیش های ساخته شده با روغن تانگ، کیفیت بیشتری دارد.

روغن در صورت قرار گرفتن در معرض هوا، باعث سخت شدن وارنیش می‌شود.

موارد استفاده از وارنیش چوب چیست؟

نکته‌ی دیگری که در مورد وارنیش ها باید بدانیم این هست که جایگاه استفاده از وارنیش در کجاست؟ بیشتر وارنیش ها برای استفاده بر روی سازه‌های چوبی مورد استفاده در داخل ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

البته در گذشته از وارنیش ها برای پوشش چوب در فضای باز استفاده می‌شد؛ اما با ورود روغن‌های گیاهی مخصوص چوب دیگر استفاده از وارنیش های فضای آب توجیه فنی و اقتصادی ندارد.

در ساختار وارنیش هرچه نسبت روغن بیشتر از نسبت رزین باشد، انعطاف‌پذیرتر هست و مقاومت بیشتری در برابر رطوبت دارد. همچنین می‌توان با اضافه کردن مواد دیگری، مقاومت وارنیش را در برابر اشعه UV هم بیشتر کرد. از وارنیش های با خصوصیات سخت و شکننده هم در پوشش مبلمان چوبی استفاده می‌شود.

 

انواع وارنیش

طیف گسترده‌ای از لاک‌های مختلف در بازار موجود هست که با توجه به تعداد بسیار بالای آن پیدا کردن وارنیش مناسب کمی گیج کننده هم هست. در زیر بخشی از وارنیش هایی که ممکن هست در بازار بیابید را به شما معرفی می‌کنیم.

وارنیش آکریلیک

وارنیش های اکریلیک از نوع وارنیش های پایه آب هستند و به دلایل زیست محیطی و سلامتی بسیار محبوب است. این وارنیش ها با آب ترکیب می شوند و بیشتر برای پوشش سازه های رنگ شده با رنگ اکرلیک استفاده می شوند. این وارنیش ها کمی سطح رنگ را براق می کنند؛ اما به براقیت نیم پلی استر نیستند.

وارنیش روغنی

محتوی روغن‌های خشک کننده مثل روغن الیف یا روغن جلا است که در اثر اکسیداسیون به تدریج سخت می‌شود. وارنیش ‌های روغنی را می‌توان متداول‌ترین نوع وارنیش دانست و شامل وارنیش ‌های پولیش، وارنیش پارکت و وارنیش ‌های مبلمان است.

دو تا از پر کاربرد ترین وارنیش های روغنی، کیلر خودرویی روغنی و روغن جلا هستند. این دست وارنیش ها را می توان با بنزین ترکیب و حل کرد.

وارنیش الکلی

این وارنیش‌ ها از طریق تبخیر جلای خود که معمولاً الکل یا تربانتین است سخت می‌شود. وارنیش ‌های ماستیک، لاک الکل و دامار از نوع وارنیش‌ های الکلی هستند که فوق‌العاده شفاف هستند و به سرعت خشک می‌شوند.

وارنیش ‌های صمغی مصنوعی

این وارنیش‌ ها دارای خواص مشابه با صمغ‌های طبیعی هستند ولی سرعت خشک شدن آن‌ها زیاد است. از صمغ‌های مصنوعی که در ساخت وارنیش به کار می‌روند، می‌توان صمغ‌های استر، صمغ‌های فنولیک و صمغ‌های الکید را نام برد.

وارنیش مات را می‌توان جزء وارنیش‌ های صمغی نام برد. به‌طور کلی متداول‌ترین وارنیش‌ های مورد مصرف در صنایع چوب عبارت‌اند از: وارنیش سخت، وارنیش پولیش، وارنیش الوار وارنیش دامار و …

وارنیش سخت

این وارنیش برای قسمت‌های داخلی ساختمان به کار می‌رود و بدون درخشندگی خشک می‌شود. خشک شدن این وارنیش‌ ها دوازده ساعت طول می‌کشد. از این وارنیش‌ ها می‌توان برای پوشش آخر مبلمان استفاده کرد که در این صورت پوششی نرم و جالب، بدون نیاز به مالش و پولیش به وجود می‌آید. از نمونه این وارنیش ها می توان به نیم پلی استر یا تمام پلی استر اشاره کرد.

وارنیش پولیش

این وارنیش از صمغ‌های سخت (صمغ کنگو) و کمی روغن (روغن جلا) درست می‌شود که به تدریج خشک می‌شود. این وارنیش شکننده است ولی می‌توان در اثر مالش با سنگ‌های مالشی، پولیش خیلی خوبی را بر روی آن به وجود آورد.

به عنوان مثال تمام پلی استر ها در دو نوع معمولی و پولیشی موجود هستند. در نوع پولیشی شما می توانید با توجه به نیازتان اقدام به اجرای پولیش روی چوب کنید.

وارنیش الوار

این وارنیش گاهی به وارنیش دریایی موسوم است و محتوی مقدار زیادی روغن است که موجب دیر خشک شدن آن می‌شود. وارنیش الوار دارای درخشندگی، سختی و خاصیت ارتجاعی خوبی است و در برابر آب دوام زیادی دارد.

وارنیش الوار در بازار ایران موجود نیست و در موارد بسیار خاص از آن استفاده می شود.

 

وارنیش دامار

یک وارنیش الکلی با شفافیت فوق‌العاده است که به سرعت خشک می‌شود ولی از وارنیش‌ های دیگر نرم‌تر و کم دوام تر است. از این وارنیش برای رنگ کاری تابلوهای هنری و نقاشی استفاده می‌شود. وارنیش‌ های دیگری مثل وارنیش رویه میز، وارنیش استخوان، وارنیش پارکت و وارنیش همرنگی نیز وجود دارند که هر کدام از آن‌ها خواص مخصوص به خود را دارند و برای مقاصد به خصوصی مناسب هستند.

پیشنهاد آیچوب:

همرنگی چوب چیست و چگونه ساخته می شود؟

 

در پایان اگر شما هم اطلاعاتی در مورد وارنیش دارید، در قسمت دیدگاه های همین نوشته با ما در میان گذارید.

 

 

آیچوب