ابزار دقیق را می‌توان مجموعه ابزاری به‌منظور اندازه برداری، سنجش یا اندازه گذاری دقیق فرایندهای تغییرپذیر دانست. متغیرهایی چون وزن، مسافت، حرارت، جابجایی و… را می‌توان بخشی از این سنجش نامید. در این نوشته آیچوب به معرفی چند ابزار در نجاری که نیاز ما به‌دقت بالا را فراهم می‌کنند می‌پردازیم.
ناگفته پیداست که دقت در نجاری رابطه مستقیمی بر کیفیت محصول نهایی خواهد داشت. این دقت را می‌توان به کمک ابزارهای دقیق سنجش اندازه تا حد زیادی تأمین کرد. در بسیاری از فرایندهای نجاری و صنعت چوب به دقتی گاهی تا صدم میلی‌متر هم نیاز خواهیم داشت که تنها ابزار بسیار دقیق سنجش می‌توانند کاربر را از درستی چنین بازه‌ای از دقت مطمئن سازند.
در ادامه تعدادی از ابزارهای دقیق نجاری که در هر کارگاه نجاری و ام دی اف می‌تواند وجود داشته باشد را معرفی می‌کنیم.
متر لیزری نجاری
متر را می‌توان پرکاربردترین ابزار سنجش طول و یک ابزار دقیق نجاری نامید. ابزاری به‌منظور اندازه برداری و یا اندازه گذاری که در انواع گوناگون ساخته می‌شود. از دقیق‌ترین این مترها می‌توان به متر لیزری اشاره کرد.
متر لیزری با شلیک پیاپی امواج لیزر و سپس دریافت آن می‌تواند اندازه‌ای بسیار دقیق از متراژ و مسافت به ما بدهد. انواع مختلفی از متر نجاری با آپشن ها و عملکردهای گوناگون وجود دارند. از مترهای لیزری بسیار ساده و ارزان تا مترهای لیزری که حتی گران‌تر از ابزاری چون فارسی بر و اره میزی هستند.
در آیچوب یکی از بهترین متر های لیزری برای اندازه گیری در نجاری معرفی شد. پیشنهاد می کنیم این مطلب را از دست ندهید.
نوشه مرتبط :
متر لیزری چیست؟ + بررسی امکانات و روش استفاده از متر لیزی
متر لیزری مخصوصاً در اندازه برداری‌ها و نصب‌ها بیشتر مفید است و در کارهای معمول نجاری کار با آن به دلیل محدودیت‌هایی که دارد می‌تواند مشکل باشد.
ازجمله محدودیت‌های متر لیزری می‌توان به عدم اندازه برداری مستقیم قوس‌ها و نیاز به دید مستقیم و بدون مانع اشاره کرد. مترهای لیزری ارزان حتی به گرد و غبار محیط، میزان بازتابندگی سطح مقابل و شدت نور خورشید نیز حساس هستند.
گونیای نجاری
زاویه قائمه یا 90 درجه از پراستفاده‌ترین زوایا در نجاری است. در بسیاری از فرنیچر ها و سازه‌های نجاری این زاویه نقش اساسی را بازی می‌کند.
گونیا ابزاری ضروری برای سنجش این زاویه است. از گونیا به‌منظور مطمئن شدن از عمود بودن اتصالات و یا پرداخت‌های چوب، اندازه گذاری و خط کشی استفاده می‌شود.
در نجاری انواع مختلفی از گونیا هم چون گونیای لبه دار و گونیای مرکب استفاده می‌شود که به‌صورت اختصاصی برای کار با چوب و نجاری طراحی شده‌اند. گونیا دو لبه، گونیا مثلثی و گونیای تاشو نیز از انواع مختلف گونیای مورد استفاده در نجاری هستند که در ساخت و یا نصب و اسمبل استفاده خواهند شد.
نکته مهم در مورد گونیا دقت ساخت آن است. از گونیاهای با دقت ساخت بالا می‌توان برای کالیبره کردن تیغه در فارسی بر، اره فلکه و اره میزی استفاده کرد.
پیشنهاد می کنیم برای انجام اصولی و حرفه ای کارهای خودتون حتما در جعبه ابزار خود از گونیا استفاده کنید.
نوشته مرتبط :
۴۴ ابزار نجاری که حتما باید در کارگاه خود داشته باشید!
گونیای مرکب نجاری
گونیا مرکب یکی از انواع گونیا است که در صنعت چوب، صنعت فلز و معماری کاربرد فراوانی دارد و به به عنوان ابزار دقیق نجاری شناخته می شود. دلیل نام گذاری گونیا مرکب، به خاطر چندتکه بودن این گونیا هست. گونیا مرکب برای اولین بار توسط Laroy S. Starrett مؤسس کمپانی Starrett در سال ۱۸۷۹ اختراع شد.
گونیا مرکب ابزاری برای اندازه گیری و زاویه زنی است که معمولاً برای خط کشی زاویه ۹۰ درجه، خط کشی زاویه ۴۵ درجه، به دست آوردن مرکز دایره، به دست آوردن عمق شیار یا سوراخ و اندازه گیری‌های فاصله‌های ساده و کوتاه استفاده می‌شود. در مدل‌های پیشرفته و نقاله دار گونیا مرکب هم می‌توان برای به دست آوردن شیب سطح هم استفاده کرد.
انواع مختلفی از این گونیا در بازار موجود است که با آپشن ها و قیمت‌های متفاوت ارائه می‌شود. انواع گران و با دقت این گونیا می‌تواند تأثیر زیادی بر دقت کار نجاری داشته باشد.
ترازسنج و شیب سنج
تراز سنج و شیب سنج یک ابزار اساسی دقیق در نصب‌ها و اسمبل در نجاری است. در بسیاری از پروسه‌های نصب، شیب صفر را به‌عنوان مرجع قرار داده (تراز) و تمامی مراحل نصب را با تکیه بر آن ادامه می‌دهند.
شیب سنج در انواع ساده حبابی و الکترونیکی در اندازه‌های گوناگون وجود دارد. در انواع پیشرفته‌تر شیب سنج می‌توان سطح مرجع را به‌عنوان نقطه صفر در نظر گرفته و سطح دوم را با توجه به آن اندازه گیری کرد.
یکی از کاربردی‌ترین کارایی شیب سنج الکترونیکی می‌تواند کالیبره کردن تیغه‌های نجاری در ابزارهایی چون اره میزی، فارسی بر و اره فلکه با سطح میز باشد.
دقت شیب سنج‌های الکترونیکی معمولاً دو رقم اعشار است که برای کارهای نجاری رقم دقیقی است.
تراز لیزری دو خط و سه خط
تراز لیزری از ابزارهای اندازه گذاری و جایگزینی برای ترازهای حبابی و شاقول است. تراز لیزری سطح تراز را با باریکه‌ای از خط لیزر نشانه گذاری می‌کند.
این تراز می‌تواند در یک راستای افقی و عمودی یا هر دو راستای عمودی و افقی به‌صورت هم‌زمان راستای افق یا عمود را نشان دهد. تراز لیزری در مواردی مانند نصب کابینت، پایه، نرده، قاب و ستون،… بسیار کارآمد خواهد بود.
برای استفاده تنها کافی است تراز را روی سه پایه یا هر سطحی که نیاز هست قرار دهید. تراز به‌صورت اتوماتیک خود تراز می‌شود و پس از آن می‌تواند با تغییر ارتفاع، خط تراز افقی و با چرخاندن دستگاه تراز عمودی را به دست بیاورید. در بعضی از ترازهای لیزری خود ترازی وجود ندارد و می‌توان با کمک ترازهای حبابی روی دستگاه تراز را انجام دهید.
در آیچوب مدل های مختلف تراز لیزری موجود در بازار ایران را به شما معرفی کرده ایم. برای پیدا کردن این نوشته از قسمت جستجو سایت استفاده کنید.
زاویه سنج دیجیتال و عقربه‌ای
زاویه سنج یکی دیگر از ابزارهای دقیق مورد استفاده در نجاری است. در بسیاری از سازه‌های چوبی نیاز به زاویه‌هایی غیر از زوایای معمول نجاری (0,15,22.5,45,90 درجه) خواهیم داشت.
زاویه سنج‌ها در اشکال مختلف دیجیتال و ساعتی و دستی قابل تهیه است و با توجه به دقتی که ارائه می‌دهند برای بررسی زوایا اکیداً توصیه می‌کنیم. تنظیم ابزار برشی با زوایای دلخواه و یا اطمینان از زاویه برش شده می‌تواند توسط زاویه‌سنج‌های دیجیتال یا عقربه‌ای صورت پذیرد.
به تجربه ثابت شده که نمی‌شود به‌صورت کامل به زوایایی که ابزار نجاری نشان می‌دهند مطمئن بود. ازاین‌رو بررسی هر از چند گاه زاویه‌ها توسط زاویه سنج را پیشنهاد می‌کنیم.
چنین سنجشی از زاویه در هنرهایی مانند گره چینی و ارسی سازی بسیار مهم و ضروری خواهد بود.
پیشنهاد آیچوب:
معرفی و بررسی شیب سنج دیجیتال آدا
کولیس ابزار دقیق نجاری
می‌توان به‌راحتی ادعا کرد که جزو ابزار دقیقی هست که کمتر کارگاهی آن را در مجموعه ابزار خود ندارد. کولیس یک ابزار ساده برای اندازه گیری و اندازه گذاری‌های دقیق تا دقت صدم میلی‌متر هست. با کولیس می‌توان ضخامت، عمق، شعاع داخلی و خارجی و… را با دقتی بالا (یک صدم و دو صدم میلی‌متر) اندازه گیری کرد.
کولیس (Caliper) در سه نوع دستی (ورنیه)، عقربه‌ای (ساعتی) و دیجیتال قابل تهیه است. در این بین کاربری کولیس دیجیتال بسیار ساده و تنها با خوانش عدد نشان داده شده روی صفحه نمایش امکان‌پذیر است.
در انواع دستی و ساعتی خواندن عدد دقیق کمی دشوارتر از نوع دیجیتال اما باز هم ساده هست. کولیس‌های دیجیتال قابلیت ذخیره اندازه‌ها، تغییر واحد به اینچ و در مواردی اندازه گیری‌های دیفرانسیلی را دارند.
دستگاه رطوبت سنج چوب
می‌دانیم در ساخت سازه‌های چوبی و مبلمان، رطوبت چوب از موارد مؤثر انتخاب چوب است. چراکه برای چنین سازه‌هایی نیاز به چوب خشک شده داریم. چوب خشک سرمایه یک نجار یا تولیدکننده لوازم چوبی است. خشک کردن چوب شامل فرایندی است که چوب به‌صورت طبیعی یا مصنوعی بخشی از رطوبت خود را از دست می‌دهد.
دستگاه رطوبت سنج چوب اندازه رطوبت چوب را به درصد نشان می‌دهند. به‌طور کلی رطوبت سنج چوب در دو نوع مخرب و غیر تخریبی وجود دارد
در انواع مخرب معمولاً سوزن‌های میخ مانندی که پراپ نامیده می‌شود در عمق چوب (معمولاً ۵ تا ۲۵ میلی‌متر) نفوذ داده می‌شود و اندازه گیری انجام خواهد شد.
در انواع غیر مخرب اثری از سوزن و پراپ نیست و سنجش میزان رطوبت از روش‌هایی مانند آلتراسونیک (نوعی امواج صوتی) و دی‌الکتریک (خازنی) انجام می‌شود.
نوشته مرتبط :
هر آنچه باید قبل از خرید رطوبت سنج چوب باید بدانید!
در بازار این رطوبت سنج‌ها با نام‌های رطوبت سنج سوزنی، آلتراسونیک و دی التریک شناخته می‌شوند. انواع آلتراسونیک و دی‌الکتریک جزو رطوبت سنج‌های غیر مخرب هستند.
ساعت اندیکاتور
مهم‌ترین وظیفه ساعت اندیکاتور در نجاری می‌تواند تست و بررسی کالیبره بودن دستگاه‌های مختلف باشد. همان‌طور که می دانیم بسیاری از ابزارهای برقی نجاری صفحات و یا فلکه‌های گردانی برای انجام عملیات برش یا باربرداری دارند. این صفحات ممکن هست با مرور زمان و فرسوده شدن قطعات مکانیکی از محور چرخش خارج شده و موجب خطا در برش‌ها شوند.
ساعت اندیکاتور می‌تواند میزان دقیق خطا و محل آن را آشکار کند. به‌عنوان مثال با این ابزار می‌توان میزان انحراف گونیای اره میزی با تیغه را به‌راحتی تشخیص داد و یا میزان لقی فلکه اره نواری را به کمک ساعت اندیکاتور می‌توان آشکار ساخت. (در مواردی مانند بررسی تاب ساعت‌های شیطانکی کارکرد دقیق‌تری دارند)
به فرایند آشکار سازی چنین خطاهایی در ابزار نجاری اصطلاحاً ساعت زدن گفته می‌شود که در تراشکاری فلزات کاربرد بیشتری دارد. ساعت اندیکاتور به‌صورت دیجیتال و عقربه‌ای در بازار قابل خرید است.
ابزار دقیق نجاری امروز یک علم بزرگ و رشته دانشگاهی هست و نشان از اهمیت آن دارد. پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از چنین امکاناتی و سنجش ابزار بر دقت و کارایی خود بی افزایید.
تهیه و تدوین: آیچوب
سلام چند مدل کولیس معرفی میکنید
خود شما در کارگاه از چه کولیسی استفاده میکنید
درود بر شما
حتما معرفی خواهیم کرد
دست خوش. مطالب مفید وکاربردی وعالی هستند. سپاس
سپاس از همراهی شما
سپاس از مطلب مفیدتون
دستتون درد نکنه با این مطالب مفیدتون
ممنون از مطالب مفيدتون