آموزش تعمیر دریل و عیب یابی دریل برقی و موتورهای یونیورسال

در این آموزش با زبانی ساده و کارا عیب یابی الکتریکی دریل‌های برقی و موتورهای یونیورسال را فرا خواهید گرفت. در آموزش پیش رو به ساختمان دریل و موتورهای یونیورسال به‌عنوان پر استفاده ترین موتور در ابزار نجاری چون دریل، اور فرز، فارسی بر، اره گرد، پولیشر، فرز و… می‌پردازیم.

برتری‌ها، کاستی و قسمت‌های اصلی یک موتور یونیورسال را می‌آموزیم، واحد کنترل و انواع مختلف آن را دریل توضیح می‌دهیم و سه روش عیب یابی آرمیچر و استاتور یک موتور یونیورسال را فرا خواهیم گرفت. لطفاً در ادامه با آیچوب همراه باشید.

 

پیشنهاد آیچوب:

پیشنهاد خرید دریل پیچ بند شارژی تا یک میلیون تومان (دی ۹۸) + ویدئو

 

توجه:

تلاش آیچوب در این آموزش آشنایی بیشتر و رسیدن مخاطب به شناخت بهتر از مکانیسم ابزار است. آیچوب به هیچ عنوان مشوق خود تعمیری و یا کنجکاوی در ابزار برقی نخواهد بود. اکیداً توصیه می‌شود هرگونه تعمیر یا بازسازی به تکنسین ماهر یا خدمات پس از فروش ابزار سپرده شود.

 

آموزش تعمیر دریل برقی

دریل برقی از پرفروش‌ترین و پرکاربردترین ابزار برقی است که هر علاقه‌مند به ابزار و هر کارگاهی حتماً یکی از انواع آن را داراست. هیچ کارگاه کوچک و بزرگی نیست که یک یا چند دریل یا پیچ بند برقی در آن نباشد. قسمت اصلی یک دریل برقی و بسیاری دیگر از ابزار آلات نجاری و کارگاهی قطعاً موتور آن است.

موتورهای یونیورسال به دلیل مزایای انحصاری خود نقطه مشترک بسیاری از ابزارهای نجاری مانند فارسی بر، فرز، اور فرز، گرد بر و… است که با دانستن نحوه کارکرد و عیب یابی آن قطعاً دید بهتری نسبت به ابزار خود و نحوه تعامل با آن پیدا خواهید کرد. دریل در اینجا به‌عنوان یک ابزار نمونه برگزیده شده و روش عیب یابی و تشخیص خطای موتورهای یونیورسال در همه دیگر ابزارها یکسان است.

اجزای مختلف دریل برقی

یک دریل برقی را می‌توان به دو جز اصلی مکانیکی و الکتریکی تقسیم‌بندی کرد. بخش مکانیکی شامل یک یا چند ردیف چرخ‌دنده است که دور بالای موتور یونیورسال را کاهش و گشتاور را افزایش می‌دهند. همچنین سلکتور انتخاب حالت چکشی هم در قسمت مکانیکی دریل قرارداد.

هر دریل بسته به نوع کاربردی که برای آن طراحی می‌شود و یا قیمت و بازار هدفی که شرکت تولیدکننده آن پیش‌بینی می‌کند می‌تواند آرایش مختلفی از اجزای مکانیکی و الکتریکی داشته باشد؛ اما به‌صورت معمول و در یک دریل برقی محور آرمیچر به‌صورت مستقیم به سه‌نظام وصل نیست و در قسمت مکانیکی خود حداقل یک چرخ‌دنده برای انتقال دور محور موتور به سه‌نظام دارد.

پیشنهاد آیچوب:

تفاوت دریل پیچ بند و دریل ایمپکت درایو (impact Drive) چیست؟

جز دیگر و اساسی دریل برقی قسمت الکتریکی آن است. این قسمت شامل یک موتور الکتریکی از نوع یونیورسال (در این نوشته با توجه به کاربرد عمده این نوع موتور به آن پرداخته می‌شود) و کیت کنترل آن است. کیت کنترل دریل برقی (و شارژی) وظیفه کنترل میزان دور و جهت گردش موتور را بر عهده دارد که در ادامه توضیح خواهم داد.

موتور یونیورسال چیست؟

یونیورسال به معنای جهانی است (!). ایده پشت موتور یونیورسال این است که نیازمند به موتوری بود که هم قابلیت استفاده در برق رایج متناوب (AC) را داشته باشد و هم مزیت‌های یک موتور مستقیم (DC) را دارا باشد. درواقع موتور یونیورسال یک موتور مستقیم (از نوع سری) است که برای استفاده در جریان متناوب سازگار شده است.

موتور یونیورسال در تئوری قابلیت استفاده در هر دو جریان متناوب و مستقیم را دارد. به بیانی ساده‌تر شما می‌توانید موتور یونیورسال را به برق باتری یا برق شهری متصل کنید؛ اما در عمل برای استفاده از یک موتور مستقیم (نوع سری) در جریان متناوب به مشکلاتی مانند جریان‌های گردابی فوکو و هیسترزیس در هسته (که با فرکانس و مجذور فرکانس رابطه دارد و موجب داغ شدن هسته می‌شود) و مشکلات ناشی از اندوکتانس بوبین ها بر خواهیم خورد.

برای حل این مشکل هسته موتور یونیورسال (هسته‌ای که سیم‌ها در استاتور و آرمیچر به دور آن پیچیده می‌شود) را به‌صورت ورق‌های نازک کنار هم می‌سازند. همچنین هنگام استفاده از موتور یونیورسال در جریان متناوب جابجا شدن محور خنثی نیز رخ می‌دهد که اثر خود را به‌صورت جرقه در محل اتصال زغال به کلکتور هنگام کار نشان می‌دهد.

موتورهای یونیورسال در بسیاری از ابزار موتوری پرتابل و لوازم‌خانگی استفاده می‌شود و مشخصه ظاهری بارز یک موتور یونیورسال وجود مجموعه کموتاتور است که شامل کلکتور، زغال و نگه‌دارنده های آن می‌شود.

موتور یونیورسال هم مانند همه موتورهای برقی شامل یک استاتور و یک روتور است. استاتور و روتور (در موتور یونیورسال آرمیچر نیز نامیده می‌شود) هر دو سیم‌پیچی شده هستند (در موتورهای القایی معمولا روتور از نوع قفس سنجابی است). در این موتور مدار سیم‌پیچی استاتور و آرمیچر سری ( پشت سر هم) باهم قرار می‌گیرند و به منبع متصل می‌شوند.

پیشنهاد آیچوب:

آموزش و نکته های سوراخ کاری دیوار با دریل برقی

 

به بیانی ساده‌تر می‌توان گفت جریان وارد ورودی کلاف سیم‌پیچ استاتور شده و خروجی آن وارد روتور و خروجی از روتور به سیم دیگر منبع تغذیه متصل می‌شود.

با توجه به اینکه نیازمند رسیدن جریان به آرمیچر در حال گردش هستیم به این منظور از براش یا زغال استفاده می‌شود. براش یا زغال عنصری با جنس گرافیت (ترکیب گرافیت و مس) با رسانایی بالا است که با طراحی خاصی جریان را وارد آرمیچر می‌کند تا درنتیجه گردش روتور حاصل گردد.

در دریل‌های الکتریکی، برق پس از ورود از طریق کابل و دوشاخه وارد کیت کنترل (کنترل سرعت و جهت گردش) می‌شود و ازآنجا وارد روتور یا استاتور می‌گردد.

در این مبحث همین‌که بدانیم استاتور و آرمیچر موتور یونیورسال سیم‌پیچی شده هستند، اتصال آن‌ها سری باهم است و دارای قطعاتی مانند زغال است کافی است.

 

مبحث موتورهای یونیورسال به‌صورت تخصصی نیازمند پیش زمینه‌ای بسیار خوب از مباحث برق است که بیان تخصصی آن در حوصله این نوشته نمی‌گنجد. پاسخگوی هرگونه پرسش شما با این موضوع در قسمت دیدگاه‌های آیچوب این نوشته خواهیم بود.

 

چرا موتور یونیورسال؟

همان‌طور که در بالا اشاره شد موتور یونیورسال مزیت‌های یک موتور جریان مستقیم را هم دارد. ازجمله این مزیت‌ها می‌شود به موارد زیر اشاره نمود:

پیشنهاد آیچوب:

بررسی موتورهای سه فاز و تک فاز در ماشین های نجاری

 

دور بالا در موتور دریل برقی

توانایی رسیدن به دورهای بالا حتی تا ۱۶۰ هزار دور در دقیقه بدون وابستگی به فرکانس

 

کنترل سرعت گسترده ساده و ارزان موتور دریل

کنترل دور وسیع بسیار ساده و ارزان که می‌توان با کنترل جریان یا ولتاژ ورودی یا یک مدار تریستوری بسیار ساده و ارزان انجام داد. برخلاف موتورهای القایی که کنترل سرعت در آن بسیار گران و به‌صورت پله‌ای است.

(با ارزان شدن قطعات الکترونیک قدرت و ورود اینورتر های فرکانسی این مشکل برای موتورهای القایی حل‌شده است. درگذشته برای داشتن چنین بازه‌ای از کنترل سرعت در موتورهای القایی نوع خاصی از موتور به نام شراک ریشتر وجود داشت. دیدن یک نمونه از این موتور بسیار کمیاب در صنعت امروز چندان تفاوتی با دیدن اسب تک شاخ یا یوفو ندارد!)

 

گشتاور راه‌اندازی بالا موتور دریل

گشتاور راه‌اندازی بالا در موتورهای یونیورسال از مشخصات بارز این موتورهاست. به این معنی که این موتور در لحظه استارت و کلید خوردن می‌تواند نیروی زیادی را وارد کرده یا به چرخش درآورد.

توجه داشته باشید که گشتاور با دور و چرخش موتور متفاوت است. گشتاور را می‌توانید معادل با قدرت چرخاندن محور موتور در نظر بگیرید که جنس آن از نیرو است بر واحد متر.

 

تغییر جهت گردش ساده و ارزان در موتور دریل برقی

در موتورهای یونیورسال به‌راحتی می‌توان جهت چرخش موتور را عوض نمود. در یونیورسال ها می‌توان با کمک یک سوئیچ بسیار ساده و ارزان و با عوض کردن جهت جریان در استاتور یا روتور جهت چرخش موتور را چپ‌گرد یا راست‌گرد نمود.

 

حجم کم و جمع و جور

موتورهای یونیورسال به دلیل همین حجم و اندازه کم خود در بسیاری از ابزارها و دستگاه‌ها از اسباب بازی‌های کوچک گرفته تا جاروبرقی و لوازم پرتابل برقی استفاده می‌شود.

پیشنهاد آیچوب:

راهنمای کار با دریل برقی و نگهداری از دریل

 

کاستی‌های موتور یونیورسال

موتور یونیورسال در کنار مزیت‌های کم‌نظیر خود با توجه به ساختمان طراحی آن دارای استهلاک بالای مکانیکی است. این موتور دوره مراقبت و تعمیر و نگهداری کوتاه مدتی دارد. دراین‌بین قطعاتی مانند زغال هر از چند گاهی با توجه به زمان کاربری شما نیاز به تعویض دارند. ازاین‌رو استهلاک بالا و هزینه تعمیر و نگهداری بیشتر را می‌توان از کاستی‌های یک ابزار با موتور یونیورسال دانست.

مشکلاتی که برای یک دریل برقی ممکن هست رخ دهد چیست؟

مشکلات مکانیکی در دریل های برقی

این مشکل معمولاً در گیربکس دریل رخ می‌دهد و خود را به‌صورت صداهای ناهنجار و غیرطبیعی نشان خواهد داد. توصیه می‌شود هر چند وقت به‌صورت دوره‌ای دریل را بازکرده و قطعات متحرک و پوسته داخلی قرارگیری گیربکس را تمیز و دوباره با گریس نسوز، گریس کاری کنید. گریس پس از مدتی با گردوغبار ترکیب‌شده و می‌تواند باعث خوردگی بیشتر عاج چرخ‌دنده‌های گیربکس دریل شود.

در دریل‌های ارزان‌ قیمت بیشترین خرابی مربوط به چرخ‌دنده متصل به محور موتور است. این چرخ‌دنده در دریل‌های ارزان‌قیمت و پایین رده پس از مدت کوتاهی هرز شده (عاج چرخ‌دنده از بین می‌رود) و ناکارآمد می‌شود.

با توجه به قرارگیری دریل در معرض گردوخاک سعی کنید پس از هر بار استفاده از دریل آن را باید گیری کرده و تا حد امکان خاک زدایی نمایید. در نجاری خاک اره پس از نشست در سیستم داخلی دریل و تجمع در قسمت‌های الکتریکی به‌راحتی با رطوبت هوا ترکیب‌شده و می‌تواند باعث اشکالات الکتریکی در قسمت کموتاتور شود.

 

حتماً برای ابزار خود مخصوصاً دریل و ابزاری که در آن‌ها از گیربکس و موتورهای یونیورسال استفاده‌شده است دوره‌های بازسازی منظم تعریف کنید. می‌توانید تاریخ آخرین بازسازی (شامل تمیزکاری، تعویض زغال و گریس کاری) را با برچسب روی دریل بچسبانید.

مشکلات الکتریکی و عیب یابی دریل برقی

بیشترین اشکال دریل‌های برقی در قسمت الکتریکی آن به دلیل ذات موتور یونیورسال و پر استهلاک بودن آن رخ می‌دهد. این مشکلات را می‌توانیم در چند بخش مختلف دستگاه تعریف کنیم که عبارت‌اند از دوشاخه و کابل ورودی به دریل، سوئیچ و دیمر یا کیت کنترل دریل، استاتور موتور، آرمیچر (روتور) و مجموعه کلکتورهای (تیغه‌های مسی) آن و درنهایت براش یا زغال‌ها که شامل زغال و پایه‌های نگه‌دارنده آن می‌شود.

 

بسیاری از مشکلات الکتریکی دریل‌های برقی را می‌توان با دیدن و یا حتی بوییدن دستگاه به آن پی برد. پس از گشودن قاب دستگاه به دنبال سیم یا سوکت هایی باشید که احتمالاً از اتصال خود رهاشده باشند. همچنین در صورت فشار بیش‌ازحد به دریل بوی سوختگی (بوی شارلاک سوخته‌ که شبه به بوی چسب هست) هم می‌تواند خبر از آسیب جدی دستگاه شما دهد.

 

مشکل در دوشاخه و کابل رابط دریل برقی و تعمیر آن

ازجمله مشکلات احتمالی اشکال در دوشاخه یا کابل رابط به بدنه دستگاه دریل می‌تواند باشد. این اشکال خود را به‌صورت روشن نشدن دریل و یا روش و خاموش شدن با تکان دادن کابل نشان می‌دهد.

دریل‌ها و ابزار پرتابل سیم‌دار برقی پس از مدتی به دلیل تنش‌هایی که در قسمت کابل پاور آن رخ می‌دهد ممکن است سیم‌های داخل آن دچار کشیدگی، سستی یا پارگی شوند. مخصوصاً در مدل‌های میان رده و ارزان ابزار برقی جنس کابل‌ها ممکن است باعث تشدید این روند شود. این اشکال بیشتر در قسمت ورودی کابل به دریل دیده شده که به‌راحتی با تعمیر یا تعویض کابل قابل‌رفع شدن است.

در مدل‌هایی از دریل و معمولاً وارداتی‌های چمدانی که استانداردی غیر از استاندارد رایج در ایران دارند، در جعبه دوشاخه کابل یک عدد فیوز سرامیکی وجود دارد که از دستگاه در برابر اضافه جریان Over current و درنتیجه حرارت بالا و سوختن آن محافظت می‌کند. قبل از هر چیز در مرحله تست این قسمت را بررسی نمایید.

پیشنهاد آیچوب:

خرید دریل برقی و نکته های فنی که قبل از خرید دریل باید بدانید +مشاوره رایگان

 

عیب یابی کابل ورودی دریل برقی

برای عیب یابی ابتدا دوشاخه را از برق جدا کنید. محفظه دریل را گشوده و دو سیم کابل ورودی را مشخص کنید. دو سر سیم را به هم متصل کنید (در مدل‌هایی از دریل که فاقد عایق دوبل هستند از سه سیم در کابل ورودی استفاده می‌شود که سیم با رنگ ترکیبی زرد و سبز اتصال بدنه بوده و در این تست استفاده نمی‌شود).

پس از اتصال این دو سر با استفاده از دستگاه آوامتر (اهم‌متر در اصطلاح رایج) و با انتخاب حالت اتصال سنج دو پراپ دستگاه را به دوشاخه متصل کنید. در صورت سالم بودن مسیر کابل صدای بوق از دستگاه شنیده می‌شود. در صورت انتخاب حالت اهم سنجی در دستگاه، اگر اهم‌متر شما عدد ۱ و یا OL (Open loop) را نشان داد به معنی قطع بودن مسیر کابل ارتباطی شماست.

برای تست کامل تر می توانید هر رشته از سیم های ورودی را طبق شکل زیر آزمایش نمایید. در این آزمایش در صورت سالم بودن سیم، مقدار اهم نشان داده شده در هر رشته از دو سیم مقداری برابر خواهد بود. علاوه بر برابری هر دو مقدار، مجموعه دو عدد این تست شده در این مرحله برابر با مقدار نشان داده شدت در تست اول است.

 

مشکل در کیت کنترل و دیمر دریل برقی و تعمیر آن

کیت کنترل که در بازار با نام سوئیچ یا دیمر نیز شناخته می‌شود. وظیفه خاموش روشن نمودن، کنترل دور و تعویض جهت چرخش دریل را بر عهده دارد. این کیت یا به‌اصطلاح دیمر در مسیر بین برق ورودی و مجموعه موتور قرار می‌گیرد.

با استفاده از این کیت علاوه بر امکان خاموش رو روشن نمودن دریل امکان تغییر سرعت نیز فراهم می‌شود. به بیانی ساده‌تر دریل تنها حالت خاموش با سرعت صفر یا روشن با سرعت ماکزیمم نداشته و بازه گسترده‌ای از سرعت‌ها برای کاربرد قابل انتخاب است.

کیت کنترل یک عنصر بسیار ساده و معمولاً بر پایه تریستور (تریستور یک عنصر الکترونیکی نیمه هادی هست با سه‌پایه) ساخته می‌شود. مدار تریستوری وظیفه کنترل میزان دور را با کنترل میزان ولتاژ یا جریان بر عهده دارد. در نمونه‌های اقتصادی‌تر دریل‌ها از نمونه‌های مقاومتی استفاده می‌شود.

پیشنهاد آیچوب:

۸ ترفند و نکته فنی خرید دریل شارژی که باید بدانید |+ مشاوره رایگان

 

در کنار کنترل تعداد دور واحد کوچک‌تری برای کنترل تغییر جهت گردش موتور وجود دارد که با تغییر جهت ورود جریان به استاتور و آرمیچر باعث تغییر جهت گردش موتور می‌شود.

نمونه‌های مختلفی در بازار از این کیت وجود دارد. دریل‌های دارای کنترل سرعت (بدون تعویض گردش) حداقل یک ورودی به کیت و یک خروجی داریم. در این مدل از دو سیم کابل ورودی یک سیم وارد دیمر شده و یک خروجی آن به موتور وارد می‌شود (مجموعه سری شده استاتور و روتور) و سر دیگر موتور نیز به سیم دوم ورودی متصل می‌گردد. این مدل از ساده‌ترین نوع موجود هست.

دریل‌هایی که امکان کنترل تعداد دور (دیمر) و کنترل جهت چرخش (چپ‌گرد راست‌گرد) را هم‌زمان دارند، ورودی به کیت کنترل دو سیم فاز و نول کابل پاور دریل است. در این نوع کیت حداقل چهار خروجی داریم که با شماره گذاری خاص (طبق طراحی سازنده) شماره گذاری شده‌اند. از این چهار خروجی از کیت کنترل کننده دو سیم به دو زغال و دو سر دیگر به دو طرف سیم‌پیچ استاتور متصل می‌شود.

دریل‌ها و پیچ بندهای پرتابل غیر سیمی این کیت معمولاً دو ورودی (از مثبت و منفی باتری)، دو خروجی (به موتور دی سی)، سه خروجی به یک المان الکترونیکی که همان تریستور هست که گاهی در داخل محفظه کیت و گاهی در بیرون آن قرار دارد (به دلیل اتصال هیت سینک به تریستور حجم بیشتری اشغال می‌کند) و درنهایت دو یا چند خروجی به لامپ LED دریل یا پیچ بند دارند.

 

کلید گازی از واژه‌هایی است که مربوط به همین قسمت می‌شود. کلید گازی اشاره به شیوه کار کردن پدال گاز خودرو دارد (!)؛ مانند خودرو که هرچه بیشتر به پدال فشار وارد کنیم دور موتور ماشین بالاتر می‌رود، در کلیدهای موسوم به گازی هم هر چه بیشتر کلید را بفشاریم دور خروجی دریل بالاتر می‌رود. این نوع کلید مخصوصاً در پیچ بندی‌ها و سوراخ کاری‌های دقیق بسیار کاربردی هست.

 

عیب یابی کیت کنترل یا سوئیچ دیمر دریل برقی

این کیت معمولاً قابل تعمیر نیست (به بیان بهتر به‌صرفه برای تعمیر نیست) و به دلیل ارزانی آن در صورت خرابی تعویض می‌شود. برای تست این واحد باید برق دریل را وصل کنید ( بدون اتصال به برق هم امکان تست هست اما توضیح آن در حوصله این نوشته نمی گنجد) که به دلیل خطرناک بودن آن از توضیح بیشتر آن معذورم.

پیشنهاد آیچوب:

آنچه که باید از موتورهای الکتریکی در ابزار نجاری بدانیم

اگر متوجه شدید که دریل شما چپ‌گرد راست‌گرد می‌کند ولی کنترل سرعت آن کار نمی‌کند و یا بالعکس حتماً این کیت خراب شده و باید تعویض کنید.

 

مشکل در کموتاتور، ذغال‌ها و رفع آن

مشکل در قسمت زغال موتور یونیورسال به‌صورت روشن نشدن دریل، کم‌جان بودن دریل حین کار و یا جرقه‌های شدید زیر زغال‌ها نمود پیدا می‌کند.

در بررسی زغال‌ها مشکل عمده مربوط به خورده شدن زغال‌هاست که با تعویض حل می‌شود. در مواردی هم ضربه ناشی از افتادن دریل باعث کج شدن قاب نگه‌دارنده زغال می‌شود که یکی از دلایل جرقه‌های شدید و پر صدای دریل است.

سعی کنید در دوره‌های کاری منظم زغال دریل را تعویض کنید. از زغال‌های باکیفیت و هم سایز با نشیمن‌گاه زغال استفاده کنید. مشاهده شده که عده‌ای زغال‌های بزرگ‌تر را تراشیده و دریل یا دستگاه‌های مشابه استفاده می‌کنند.

پیشنهاد آیچوب:

چگونه عمر باتری شارژی ابزار را با ترفند های ساده افزایش دهیم؟ + ویدئو فارسی

 

چگونه استاتور موتور یونیورسال را عیب یابی کنیم؟

استاتور موتورهای یونیورسال رایج دریل‌ها و بسیاری دیگر از ابزارهای شامل یک هسته و دو بوبین یا سیم‌پیچ است. این دو بوبین هر یک دارای یک ورودی و خروجی هستند که درمجموع چهار سر خواهیم داشت. این چهار سر در دیمر های دارای تغییر جهت گردش به‌صورت مستقیم و یا سری شده و تبدیل‌شده به دو سر به کیت کنترل سرعت وصل می‌شود و در دیمر های بدون تغییر جهت گردش سری باهم می‌شود.

نخست باید بدانیم بوبین استاتور چه ایرادی می‌تواند پیدا کند؟! دو ایراد محتمل است؛ نخست ضربه فیزیکی که می‌تواند ناشی از تعمیر ناصحیح آن باشد و یا برخورد روتور به پیشانی بوبین. دوم سوختن بوبین ها بر اثر عبور جریان زیاد از آن‌ها.

تنها دلیل عبور جریان بالا از سیم‌پیچ‌ها می‌تواند عملی به نام روتور قفل شده باشد. دریل‌ها ممکن است دریل هنگام کار به‌اصطلاح قفل کند که این عامل می‌تواند باعث عبور جریان شدیدی از سیم‌پیچ‌ها شود. این جریان شدید حرارتی ایجاد می‌کند که درنهایت سوختگی بوبین را نتیجه می‌دهد.

 

میزان حرارت تولیدشده در بوبین با میزان جریان عبوری از آن رابطه مجذور دارند. مثلاً اگر جریان عبوری از بوبین دریل دو برابر شود حرارت تولیدشده در آن ۴ برابر خواهد شد. این سوختگی باعث تغییر رنگ سیم‌های بوبین از قرمز به سیاه می‌شود، بوی شارلاک به مشام می‌رسد و در مواردی دود سفیدی غلیظی از خروجی فن دریل قابل‌دیدن است.

 

با توصیفات بالا دو عیب برای بوبین (سیم‌پیچ) استاتور محتمل هست؛ نخست اتصال داخلی (سیم به سیم) در بازوهای یک کلاف و دوم اتصال سیم‌پیچی با بدنه (هسته) استاتور.

به‌منظور عیب یابی ابتدا چهار سر (ورودی و خروجی هر یک از دو بوبین) را مشخص می‌کنیم. سپس به کمک دستگاه آوامتر (اهم‌تر در اصطلاح رایج) و انتخاب کمترین میزان بخش اهم سنجی اقدام به سنجش مقاومت داخلی هر یک از سیم‌پیچ‌ها می‌کنیم.

در این اهم سنجی مقدار نشان داده‌شده مهم نیست! اندازه‌ای که هر دو بوبین نشان می‌دهند باید برابر باشد. در غیر این صورت یکی از بوبین ها (آن‌که مقاومت کمتر دارد یا اینکه هیچ اتصالی نشان نمی‌دهد) خراب شده و باید تعویض شود.

تست دوم آزمایش اتصال هر یک از دو بوبین با بدنه استاتور است؛ مانند حالت بالا یک سر پراپ دستگاه اهم‌تر را به یک سر یکی از بوبین ها متصل کرده و سر دیگر پراپ را به بدنه اتصال می‌دهیم. در صورت نشان دادن عددی روی اهم‌متر این معنی را می‌دهد که آن سیم پیج از داخل اتصالی کرده و به بدنه روتور وصل شده است. برای بوبین دوم هم همین آزمایش را تکرار می‌کنیم.

در صورت سالم بودن بوبین ها در این مرحله صفحه اهم‌تر مقدار عددی ۱ و یا مقدار OL (Open loop) را نشان می‌دهد.

پیشنهاد آیچوب:

۴۴ ابزار نجاری که حتما باید در کارگاه خود داشته باشید!

 

چگونه روتور (آرمیچر) موتور یونیورسال را عیب یابی کنیم؟

روتور یا آرمیچر دراین‌بین از پیچیدگی بیشتری برخوردار است و اغلب خرابی‌های موتور یونیورسال مربوط به همین قسمت هست.

ابتدا و پس از باز کردن روتور اقدام به تست دیداری آن کنید. دقت کنید که در قسمت کلکتور های آن (تیغه‌های مسی زیر زغال‌ها) اثری از ذوب‌شدگی نباشید. همچنین شکستگی تیغه‌ها را هم در این قسمت بررسی نمایید. تغییر رنگ سیم از قرمز به سیاه و ذوب شدن لاک و وارنیش های روی آرمیچر می‌تواند نشانی از سوختن سیم‌پیچ‌های آن باشد.

سه تست برای آرمیچر پیشنهاد می‌شود که هر سه توسط اهم‌متر قابل انجام است. تست اتصال بدنه، تست تیغه‌های مجاور هم و تست ۱۸۰ درجه.

در تست تیغه‌های کنار هم میزان مقاومت داخلی بین بوبین های دوتیغه کنار هم‌روی کلکتور سنجیده می‌شود. مثلاً مقاومت تیغه اول و دوم، دوم و سوم و الی‌آخر. در این تست هم‌مقدار عددی مهم نیست. تنها مقدار این اعداد باید مشابه یا بسیار نزدیک به هم باشند. در انواع خاصی از سربندی دو عدد نشان داده می‌شود که تکرار می‌شود.

در تست ۱۸۰ درجه دوتیغه مقابل هم با اهم‌متر تست می‌شود. برای این تست می‌توانید تیغه‌ها را شماره گذاری کرده و با یافتن تیغه‌های مقابل هم تست را انجام دهید. در این تست هم‌مقدار عددی مهم نیست و مقادیر نشان داده‌شده تنها باید یکسان باشند.

تست سوم مانند تست بدنه در استاتور است. یک سر پراپ (منظور از پراپ سرسوزنی شکل برای تست در اهم‌متر است) به بدنه روتور و سر دیگر به تک‌تک تیغه‌های کلکتور متصل می‌شود. در حالت سالم بودن سیم‌پیچی در این تست، هیچ اتصالی بین بدنه و تیغه‌ها نباید برقرار شود.

علت جرقه زدن دریل چیست

هر گونه اتصال نادرست بین دو قسمت دارای اختلاف پتانسیل ایجاد جرفه می کند. این اتصال می تواند بین فاز و نول در سیم های رابط یا بین سیم های بوبین با بدنه باشد اما دلیل اصلی جرفه در دریل های برقی از ناحیه کموتاتور آن هاست. در بسیاری موافق ذغال دریل دچار مشکل شده یا نگهدارنده ذغال آسیب دیده یا از جایگاه خود خارج شده است.

به طور کلی در صورت بروز هر نوع جرقه در قدم اول مکانیسم مکانیکی و سپس الکتریکی مجموعه ذغال،نگهداره ذغال و کلکتور را بررسی کنید.

راهکارهای آیچوب برای داشتن کاربری بهتر و عمر بالاتر دریل برقی و ابزارهای مشابه دیگر

* خرید دریل برقی و دیگر ابزار را مطابق با نیاز خود و پس از جستجوی کافی انجام دهید. از ابزار میان رده یا ارزان توقع کارهای صنعتی و سنگین نداشته باشید.

* همواره با ابزار مدارا داشته باشید. دقت و وسواس در کاربری ابزار عمر آن را افزایش می‌دهد.

* نه گفتن را بیاموزید! هیچ‌وقت دریل یا ابزارتان را قرض ندهید. هیچ‌کس مانند شما دلسوز ابزارتان باشد.

* سرویس دوره‌ای داشته باشید. این سرویس‌ها عمر ابزار شما را چندین برابر خواهد کرد.

* پس از استفاده از دریل یا ابزار برقی که با گردوغبار سروکار دارند حتماً آن را باد بگیرید و تمیز نمایید.

* در صورت عدم مهارت کافی دست به هیچ‌گونه تعمیر یا تعویض قطعه ننمایید.

* از بین همکاران یا آشنایان همیشه نشانی یک تعمیرکار منصف و ماهر را به خاطر بسپارید.

 

لطفاً پرسش یا تجربه خود با این موضوع را در دیدگاه‌های همین مطلب با آیچوب در میان بگذارید

پیشنهاد آیچوب:

چگونه می توانیم ابزاری را ارزان تر از قیمت نمایندگی خریداری کنیم؟

 

منبع: آیچوب