روش‌های سنباده زنی چوب با دست و بدون نیاز به ابزار برقی!

سنباده زنی چوب بخش جدا ناشدنی از مراحل ساخت یک سازه چوبی است. حتی اگر شما رنگ کار چوب نباشید و فقط نجاری انجام دهید، باز هم باید با روش‌های سنباده کاری چوب آشنایی داشته باشید. در این نوشته به روش‌های اصولی و استانداردهای سنباده کاری چوب خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید…

امروزه دستگاه‌های زیادی برای سنباده کاری انواع صفحه صاف و طرح دار تولید شده‌اند و هرکدام قابیلت های منحصر به فرد خود را دارند. در شرکت‌های بزرگ تولیدی از دستگاه‌های سندر و براش صنعتی که از ایستگاه‌های مختلف تشکیل شده‌اند استفاده می‌شود. همچنین در کارگاه‌های تولیدی کوچک هم اساتید از دستگاه‌هایی مانند پلیشر (سنباده برقی)، سنباده لرزان، سنباده تانکی، سنباده گرد لرزان و … بهره می‌گیرند تا چوب را سنباده کاری و پرداخت نمایند.

هرچند که دستگاه‌های زیادی برای سنباده کاری چوب تولید شده‌اند؛ اما نمی‌توان سنباده کاری با دست را کامل کنار گذاشت و به دستگاه‌های سنباده زنی متکی بود. گاهی این دستگاه‌ها با تمام قابلیت‌هایی که دارند، نمی‌توانند قسمت‌های خاصی از چوب را سنباده کاری کنند.

امروزه حتی باوجود دستگاه‌های سنباده زنی حرفه‌ای، بازهم سنباده کاری با دست انجام می‌شود و معمولاً این کار به دو دلیل انجام می‌شود.

1. سازه چوبی ازنظر ساختار به شکلی ساخته شده که دستگاه قابلیت سنباده کاری آن را ندارد. این مشکل معمولاً در سازه‌های حجمی وجود دارد.
2. شما دستگاهی در اختیار ندارید که سنباده کاری نمایید و مجبورید با استفاده از دست این کار را انجام دهید.

با این توضیح به این نتیجه می‌رسیم که برای پرداخت چوب، اگر بهترین ابزار و دستگاه‌های سنباده زنی را داشته باشیم، در برخی موارد راهی جز سنباده کاری با دست ندارید. سنباده کاری با دست به شما این امکان را می‌دهد که راحت‌تر و دقیق‌تر به چوب شکل و فرم دهید. با استفاده از دست می‌توانید قسمت‌هایی از سازه چوبی که امکان سنباده زنی ندارد را سنباده کاری کنید.

بسیاری از سازه‌های چوبی با استفاده از ماشین‌های سنباده زنی، پرداخت می‌شوند؛ اما همیشه درنهایت برای سنباده کاری گوشه‌های کار و قسمت‌هایی که دستگاه دسترسی ندارد، از دست برای سنباده کاری استفاده می‌شود.

سنباده‌ها و کارکرد هر یک را بشناسید

نکته اول در سنباده کاری این است که باید انواع سنباده مورداستفاده در صنعت چوب را بشناسید. در بیشتر موارد از دو گروه سنباده برای پرداخت سازه‌های چوبی استفاده می‌شود. سنباده چوب / فلز و سنباده پوستاب

سنباده چوب به‌صورت رولی به فروش می‌رسد که پشت آن پارچه‌ای و رنگ دانه‌های این سنباده معمولاً به رنگ قرمز است.

سنباده پوستاب هم معمولاً به رنگ آبی هست و جنس قسمت پشت آن از کاغذ و رنگ دانه‌های سنباده این سنباده مشکی هست.

سنباده‌ها را با زبری دانه‌های آن می‌شناسند که این زبری با شماره مشخص می‌شود. به‌عنوان مثال سنباده با دانه ۶۰ بسیار زبر و سنباده با شماره ۱۰۰۰ دارای دانه‌های بسیار ریز و نرم است.

سنباده‌ها بر اساس ریزی و درشتی ذرات ساینده و تعداد آن‌ها در واحد سطح (اینچ مربع) درجه‌بندی و شماره‌گذاری می‌شود هرقدر تعداد دانه‌ها بیشتر می‌شود. اندازه آن‌ها نیز ریزتر می‌شود بنابراین نرم‌تر می‌شود.

مطلب پیشنهادی:

معرفی انواع سنباده مورد استفاده در صنعت چوب

از سنباده زبر شروع کنید

قبل از شروع سنباده کاری باید به این موضوع واقف باشید که از چه سنباده‌ای و با چه شماره‌ای استفاده کنید. به زبان ساده، اگر سطح چوب خیلی پرز و پستی بلندی دارد، باید از سنباده ۸۰ یا ۱۰۰ استفاده کنید. اگر سطح کار خوب پرداخت شده شروع سنباده کاری با سنباده ۲۲۰ پیشنهاد می‌شود. در صورت نیاز برای پرداخت بیشتر، امکان استفاده از سنباده‌هایی با شماره بالاتر را خواهید داشت.

با توجه به اینکه دستگاه‌های رنده و گندگی به‌روز شده‌اند، در بسیاری از موارد پرداخت بسیار عالی و تمیز به شما تحویل خواهند داد. به‌عنوان مثال گندگی‌های رومیزی که دارای تیغه‌های ژیلتی هستند، پرداختی در حد فینیشینگ (سنباده پایانی) دارند. حتی یک دست سنباده پوست نرم هم برای این کارها کفایت می‌کند.

فرض بر اینکه قطعه کار چوبی پرداخت خوبی نشده باشد، کافی است یک دست سنباده کاری با گرید ۱۰۰ و در مرحله بعد ۲۲۰ و در مرحله بعد ۴۸۰ انجام دهید.

خلاف جهت راه چوب سنباده کاری نکنید

نکته بسیار مهم در سنباده کاری این است که به هیچ عنوان خلاف جهت راه چوب سنباده کاری نکنید. همیشه مراقب باشید حرکت دست در جهت رگه‌های چوب انجام شود. اگر فقط یک‌بار خلاف جهت چوب سنباده کاری کنید بر روی چوب خط ایجاد می‌شود. برای از بین بردن این خط‌ها باید چند ده بار در جهت راه چوب سنباده بکشید تا خط از بین برود.

شاید در زمان سنباده کاری و زمانی که هنوز آستری اجرا نشده، این خطوط نشان داده نشود؛ اما به‌محض اینکه شاپان (آستری) را روی کار اجرا کردید این خطوط نمایان می‌شوند.

از پد سنباده یا مکعب چوبی استفاده کنید

معمولاً نجارها با استفاده از سنباده بر روی لبه‌های تیز کار انحنا ایجاد می‌کنند. پیشنهاد ما برای انجام این کار، استفاده از پد سنباده یا همان مکعب‌های چوبی است. فقط کافی است یک مکعب چوبی به ابعاد ۱۲*۵*۲ سانتی‌متر بسازید. سنباده ۲۲۰ را با استفاده از چسب صنعتی (چسب آهن) به دور مکعب بچسبانید و قسمت‌های تیز کار را به‌آرامی سنباده کاری کنید.

این بلوک همچنین برای سنباده کاری پروفیل‌های چوبی که پرز و ایرادات زیاد دارند، مناسب هست. با این پدهای دست‌ساز سنباده، به دست آسیب کمتری وارد می‌شود. همچنین می‌توانید فشار بیشتری به سنباده وارد کنید تا باربرداری بیشتری انجام شود.

مزیت دیگر پدهای سنباده، جلوگیری از لغزش سنباده در دست شما است. اگر سنباده را بدون تا نمودن یا پد سنباده استفاده کنید، بعد از مدت‌زمان بسیار کوتاهی، لوله می‌شود و استفاده از آن مشکل می‌شود.

برخی اساتید رنگ کار چوب با استفاده از فوم‌های پلاستیکی مقاوم، پدهای فرم دار مخصوص می‌سازند تا قوس و شیار قطعات چوبی و ابزار چوبی را به‌راحتی سنباده کاری کنند.

مطلب پیشنهادی:

مقایسه هزینه اجرای رنگ‌های سلولزی و روغن گیاهی مخصوص چوب

با فشار دست یکنواخت سنباده کاری کنید:

با توجه به اینکه چوب فرم پذیری دارد، با ایجاد فشار کم یا زیاد بر روی چوب امکان ایجاد اختلاف سطح بر روی چوب خواهید داشت. همان‌طور که در بالا اشاره شد، سنباده کاری چه با دست و چه با دستگاه باید به‌صورت صاف و یکنواخت انجام شود. فشار دست بر روی سنباده هم از اهمیت بالایی برخوردار است. شما باید سنباده کاری را با یک فشار مشخص در همه قسمت‌های چوب انجام دهید. جز اینکه قرار باشد فرم خاصی ایجاد کنید.

مطلب پیشنهادی:

ویژگی‌ها یک کارگاه رنگ کاری خوب چیست؟

سنباده را چندلایه تا کنید!

یکی دیگر از مواردی که در سنباده کاری باید رعایت کنید تا نمودن یا چندلا نمودن ورق سنباده است. اگر سنباده را به‌صورت یک‌لایه استفاده کنید، دو مشکل ایجاد می‌شود.

اول: پس از مدت‌زمان کمی، ورق سنباده لوله می‌شود و نمی‌توان به‌راحتی از آن استفاده کرد.

دوم: در اثر سنباده کاری طولانی مدت، گرمای حاصل از سایت به انگشتان شما منتقل می‌شود و با مشکل مواجه خواهید شد.

توجه:

سنباده را به‌صورت دولایه تا نکنید، حداقل ۳ بار و حداکثر ۴ بار تا کنید تا ورق سنباده در زمان سنباده کاری روی هم سُر نخورد.

البته برخی اساتید با چسباندن سنباده از قسمت پشت، این مشکل را برطرف می‌کنند.

از دستکش استفاده کنید

برای سنباده زنی چوب حتماً از دستکش‌های معمول موجود در بازار استفاده کنید. البته این دستکش‌ها بعد از مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی از بخش انگشت سوراخ می‌شوند. برخی اساتید با استفاده از چسب کاغذی دور بند اول انگشتانشان را پوشش می‌دهند تا در زمان سنباده کاری، با مشکل مواجه نشوند.

اگر از دستکش یا چسب استفاده نکنید، در روزهای ابتدایی سنباده زنی چوب احتمالاً با مشکلاتی مثل تاول دست روبرو خواهید شد. یکی دیگر از موارد پیش روی شما، احتمال نفوذ لاشه چوب به داخل پوست دستتان است… این بخش یکی از دردناک‌ترین قسمت‌های شغل نجاری است. پس خیلی مراقب باشید!

در نور مناسب سنباده زنی چوب را انجام دهید

نور در کارگاه رنگ کاری بسیار مهم است. کارگاه رنگ کاری باید نور مناسب داشته باشد. بسیاری از ایرادات سنباده کاری، آسترکشی، اجرای همرنگی، بتونه کاری، تشخیص رنگ و اجرای صحیح نیم پلی استر در نور نسبتاً زیاد و مناسب نشان داده می‌شود.

با نور مناسب به‌راحتی خط و خش‌ها، پستی و بلندی‌ها و دیگری ایرادات ظاهری را مشاهده خواهید کرد.

مطلب پیشنهادی:

همرنگی چوب چیست و چگونه ساخته و اجرا می شود؟ + ویدئو

چسب چوب را پاک‌کنید

یکی دیگر از مواردی که در زمان سنباده زنی چوب باید رعایت کنید این است که چسب چوب بخش اتصالات چوب را تمیز کنید. یکی از مهم‌ترین مشکلات برخی رنگ کارها، سفید شدن آستری یا ایجاد لکه‌های سفید پس از آستر کاری چوب است.

نجارها برای اتصال بهتر و قوی‌تر دو قطعه چوبی، از چسب چوب استفاده می‌کنند. چسب چوب در بیشتر موارد به اطراف اتصال آغشته می‌شود و همین بخش‌ها پس از اجرا شاپان، روشن‌تر از دیگر قسمت‌های سازه چوبی می‌شوند. برای حمل این مشکل، در مرحله سنباده زنی، به‌خوبی چسب چوب را پاک‌کنید.

مراقب باشید که خلاف جهت راه چوب سنباده کاری نکنید.

مطلب پیشنهادی:

چسب چوب چیست و چه کاربردی در صنعت چوب دارد؟

ترفند تمیز نمودن صمغ سنباده

برخی چوب‌ها مانند چوب درخت کاج (نراد، یولکا، ساسنا و …) حاوی صمغ هستند. این صمغ در زمان سنباده زنی چوب به دانه‌های سنباده می‌چسبند و سنباده دیگر آن کارایی ابتدایی را ندارد. برخی سنباده را دور می‌اندازند؛ اما شما با استفاده از گازوئیل، نفت، تینر یا بنزین می‌توانید این صمغ‌ها را به‌راحتی پاک‌کنید.

مقداری گازوئیل روی صمغ بریزید، ۳۰ ثانیه صبر کنید و با فرچه سیمی یا مسواک سنباده را تمیز کنید. به همین سادگی سنباده تمیز و قابل استفاده خواهد شد.

لطفاً شما هم تجربه خود را از کار با سنباده یا سنباده زنی چوب دستی با دیگر عزیزان در قسمت دیدگاه‌های این نوشته به اشتراک گذارید.

منبع: آیچوب