راهنمای کامل معرفی و خرید انواع رنده دستی نجاری ( +پاسخ به پرسش های شما)

آیا شما به این فکر کرده‌اید که اگر رنده دستی نجاری اختراع نمی‌شود چطور ما می‌توانستیم به چوب شکل فرم و هویت دهیم؟ رنده دستی نجاری در گذشته‌های دور اختراع شد و تا به امروز در شکل‌ها اندازه‌های مختلف هنوز هم علاقه‌مندان مخصوص به خود را دارد.

اگر تا به حال با این ابزار کار نکرده‌اید پیشنهاد می‌کنیم به‌عنوان یک علاقه‌مند به چوب، برای خود رنده دستی تهیه کنید. این ابزار هویت یک نجار است با داشتن یک رنده دستی اصالت کار خود را به نمایش می‌گذارید. پیشینه‌ای که سرشار از هنر و افتخار است.

اگر شما یک علاقه‌مند به کارهای چوبی هستید ابتدا باید بدانید چه مدل رنده‌هایی در نجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و کارکرده هر یک چیست. حالا که به مبحث رنده دستی نجاری علاقه‌مند شدید بهتر است با دیدی باز و اطلاعاتی کامل به دنبال خرید یک رنده مناسب بروید. هر کدام از رنده‌های موجود در بازار برای اجرای یک هدف خاص ساخته شده‌اند و مهم است شما بدانید بر اساس نیازتان به چه رنده‌ای احتیاج دارید. ما شما را در این نوشته با رنده‌های مورد استفاده در نجاری آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید…

حدود ۲۰۰۰ سال پیش از رنده برای ساخت سازه‌ها و وسایل چوبی استفاده می‌شد. شواهدی از رنده دستی در دوران رومیان موجود است اما هنوز تاریخچه‌ای دقیق از زمان پیدایش و اختراع رنده دستی نجاری موجود نیست. از ۱۸۰۰ سال پیش تغییراتی بر روی رنده ایجاد گردید و از آن موقع به بعد بود که از رنده دستی به‌عنوان یک ابزار کلیدی و مهم در نجاری استفاده می‌شد. پس از گذشت سال‌ها در سراسر جهان از رنده دستی استفاده شد تا آنجایی که حتی امروزه هم می‌توانید در فروشگاه‌های آنلاین انواع رنده دستی را بیابید این ماندگاری نشان از اصالت این ابزار مهم و کاربردی است.

دسته بندی رنده دستی نجاری به چه صورت است؟

دسته بنده از نظر جنس بدنه:

یکی از روش‌های دسته بندی رنده دستی نجاری به این صورت است که رنده را به دو نوع چوبی و فلزی تقسیم می‌کنند. چوبی یا فلزی بودن رنده مربوط به بدنه آن است. رنده‌های چوبی به نسبت رنده فلزی از مکانیسم ساده‌تری برخوردار است تنظیمات کمتری را می‌توان برای رنده‌های چوبی در نظر گرفت. در واقع می‌توان گفت تنظیمات در رنده دستی چوبی فقط در حد کم و زیاد کردن عمق برداشت چوب است.

در برخی موارد برای بدنه اصلی رنده از چوب استفاده می‌شود اما اتصالات و تجهیزات مربوط به تنظیمات تیغه را از فلز می‌سازند در این حالت امکان بیشتری برای تنظیم کردن تیغه رنده دستی وجود دارد. رنده‌های ساخته شده از چوب و فلز توسط نجارهای اسکاتلندی و انگلیسی مورد استفاده قرار می‌گرفت و از ابزارهای مورد علاقه این اساتید است.

رنده دستی نجاری فلزی کاملاً از فلز ساخته شده است و امروزه در بیشتر کارگاه‌های نجاری از این رنده استفاده می‌شود. یکی از برندهای نام آشنا و قدیمی که سالیان سال است نجارها آن استفاده می کنند، رنده دستی استنلی (Stanley) است.

یکی دیگر از روش‌های تقسیم بندی رنده بر اساس نوع پرداخت و صاف کردن چوب است. گاهی رنده‌ها فقط از یک تیغه و با یک هدف آن هم صاف کردن چوب ساخته می‌شود اما در برخی موارد رنده از دو تیغه و برای پرداخت در شرایط خاص و محلی به‌خصوص مورد استفاده قرار می‌گیرند. اندازه و شکل و زاویه لبه تیغه‌ها هم در رنده‌های مختلف متفاوت است.

پیشنهاد آیچوب:

تفاوت دستگاه کف رنده و گندگی نجاری چیست و هر کدام چه وظیفه ای دارند؟!

رنده‌ها را می‌توان بر اساس کارایی و وظیفه آن هم تقسیم بندی کرد.

در زیر شما را با این سبک از رنده‌ها آشنا می‌کنیم:

رنده قاچی:

از رنده‌های قاچی برای برداشتن سطح چوب به مقدار زیاد استفاده می‌شود و برای رندیدن دست دوم و ظریف کاری از رنده یک تیغ استفاده می‌گردد.

رنده پرداخت:

از این رنده برای از بین بردن خط‌ها و ناهمواری‌های ایجاد شده در اثر رنده کشی با رنده یک تیغ یا رنده قاچی به کار برده می‌شود. زاویه تیغه در این رنده تندتر است (بین ۴۸ تا ۵۰ درجه) پوشال برداری هم در کمترین مقدار ممکن انجام می‌گیرد. عرض تیغه در این رنده بین ۶۱ تا ۶۶ میلی‌متر است.

بغل رنده (rabbet plane):

بغل رنده یا رنده دوراهه همان‌طور که از اسمش مشخص است، برای اتصال نیم و نیم دوراهه کردن الوار یا تخته استفاده می‌شود. این نوع رنده‌ها از نظر عمق و پهنا محدودیتی ندارند. عرض تیغه در بغل رنده در سایزهای ۲۱، ۲۴، ۲۷ و ۳۰ میلی‌متر است. این نوع رنده در دو مدل دوراهه ساده و دوراهه متغیر موجود است.

در نوشته‌های پیشین آموزش کامل ساخت بغل رنده با زاویه تند را منتشر کرده بودیم.

رنده کنشکاف( fillister plane):

برای ایجاد شیاری موازی با لبه روی ضخامت یا عرض چوب، باید از رنده کنشکاف استفاده کرد. این نوع رنده‎ها‎ به دو صورت چوبی و فلزی عرضه می‎شود. البته نوع فلزی آن استحکام و کارایی بیشتری دارد. همچنین دارای گونیای متغیر و تیغه‎ها‎ی متفاوتی است که بر اساس عرض قطعه کار مورد نظر، انتخاب می‎شود. اندازه عرض تیغه‎ها‎ی این نوع رنده بین ۲ تا ۱۶ میلی‌متر متغیر است. تیغه رنده کنشکاف در قسمت انتهایی یک برگشتگی دارد که به‌واسطه آن می‎توان تیغه را از داخل کوله خارج کرد.

رنده گرات:

رنده گرات یکی دیگر از انواع رنده نجاری که جهت ساخت اتصالات استفاده می‎شوند و به دو دسته رنده کف طرح فرنگ و رنده زبانه طرح فرنگ تقسیم می‎شود.

رنده خشی:

براى برطرف کردن ناهموارى هاى کوچک سطح کار، سریشم و مواد زاید روى کار و هم چنین درزکردن چند تخته و روکش کارى سطوح به منظور ایجاد خش و در نتیجه سطح چسب خورى بیش تر می توانید از رنده خشی استفاده کنید.

رنده کف طرح فرنگ:

این رنده می‎تواند فاق اتصال طرح فرنگ را ایجاد کند. قسمت‌های مختلف رنده کف طرح فرنگ شامل دسته، مهره تنظیم عمق، عمق سنج است که تیغه آن به شکل L در سایزهای مختلف ساخته می‎شود و پخ آن به‌طرف بالای رنده قرار می‎گیرد.

رنده بال کبوتری (spokeshave):

این نوع رنده دستی نجاری شباهت زیادی به بال کبوتر در حال پرواز دارد و به همین دلیل با این نام معرفی می‎شود. این رنده به‌منظور استفاده برای چوب‎ها‎یی که قوس داخلی دارند، استفاده می‎شود. جنس آن از فلز است و دو دسته دارد که تیغه آن به‌وسیله یک پیچ در داخل کوله محکم می‎شود. طول بدنه رنده بال کبوتری ۲۵۰ و عرض آن ۵۴ میلی‌متر است.

رنده زبانه طرح فرنگ:

این رنده در واقع شبیه اره طرح فرنگ عمل نموده و روی قطعه کار در جهت طولی و عرضی، زبانه ایجاد می‎کند. این رنده‎ها‎ بیشتر به‌صورت چوبی می‎باشند. تیغه این رنده طوری داخل کوله قرار می‎گیرد که حین کار از یک قسمت قطعه کار پوشال بیشتر و از قسمت دیگر یعنی لبه آن پوشال کمتری بردارد و در واقع زبانه طرح فرنگ ایجاد شود.

رنده کاس و سینه:

این نوع رنده برای رندیدن و پرداخت کردن قسمت‎ها‎یی از قطعه کار که محدب و مقعر هستند، مناسب است که کف آن از نوعی ورق فولاد فلزی ساخته شده و دارای قابلیت ارتجاعی است. درون رنده یک پیچ تعبیه شده که از این طریق می‎توان آن را به حالت محدب و مقعر درآورد.

پیشنهاد آیچوب:

چگونه با دستگاه کف رند یا رنده میزی نجاری کار کنیم؟

رنده دستگاه یا رنده بلند:

رنده دستی نجاری معمولی نمی‌توانند چوب‎ها‎ی ناهموار را مسطح کنند برای این کار باید از رنده بلند استفاده کرد. یکی دیگر از موارد کاربرد رنده بلند (دستگاه) درز کردن تخته ها هم هست. طول بدنه این رنده‎ها‎، ۶۰ و عرض آن‌ها بین ۶۱ تا ۷۸ میلی‌متر است و در دو نوع چوبی و فلزی وارد بازار می‎شود. تیغه رنده بلند دارای عرض ۵۷ میلی‌متر و زاویه برش ۴۵ درجه است. در رنده‎ها‎ی بلند چوبی بدنه رنده را از چوب‎ها‎ی سخت و نسبتاً محکم ممرز، افرا، راش و … تهیه می‎کنند.

قسمت‌های رنده آهنی به این شرح است:

بدنه: معمولاً بدنه رنده از جنس فولاد سخت یا چدن ساخته می‌شود

تیغه: از جنس فولاد ساخته می‌شود و با زاویه ۲۵ درجه تیز می‌گردد.

دهانه: فضای یکه تیغه در آن قرار می‌گیرد و از زیر رنده بیرون می‌آید، دهانه می‌گویند.

قطعه نگه‌دارنده تیغه: قطعه فلزی که بین پیچ و تیغه قرار می‌گیرد و تیغه را ثابت نگه می‌دارد.

اهرم تنظیم زاویه تیغه: برای تنظیم زاویه تیغه از این اهرم استفاده می‌شود.

پیچ تنظیم ارتفاع تیغه: برای تنظیم میزان نفوذ تیغه در داخل چوب و میزان باربرداری تیغه از این اهرم یا پیچ استفاده می‌شود.

نکته:

در هنگام رندیدن چوب باید دقت داشته باشید که در جهت راه چوب، رنده را حرکت دهید. در غیر این صورت ممکن است شیارهای عمیق در چوب ایجاد شود و یا اینکه بخشی از چوب شکسته شود.

پیشنهاد آیچوب:

آموزش ساخت بغل رنده با زاویه تند

گردآوری و تنظیم: www.ichoob.ir