چه تیغی برای فارسی بر بخرم؟ ترفندهای انتخاب تیغ فارسی بر

تعجب می‌کنید اگر بدانید چه حجمی از اطلاعات و تخصص در مورد تیغه ها وجود دارد حتی اگر فقط مصرف کننده تیغه باشید.

در این مقاله آموزشی آیچوب به این پرسش ها پاسخ می‌دهیم که:

 چه تیغی برای فارسی بر بخرید و چرا این انتخاب مهم است و چطور با خواندن مشخصات تیغه و معاینه چشمی بهترین انتخاب را داشته باشیم می‌پردازیم.

فارسی بر چیست و چه برش هایی انجام می‌دهد؟

فارسی بر (به انگلیسی: Miter saw) از ابزارهای برقی نجاری برای ایجاد برش های کوتاه، دقیق، صاف یا تحت زاویه در روی چوب و یا به صورت اریب در پهنای چوب است.

از پر کاربردترین ابزارها در بسیاری از شاخه های صنعت چوب که محصول برش آن با توجه به دقت بالا برای مرحله نهایی کار یعنی اسمبل (سر هم بندی) استفاده خواهد شد.

آموزش مرتبط:
آموزش همه برش هایی که با فارسی بر می‌توانید انجام دهید

چرا باید در انتخاب تیغ فارسی بر دقت کنم؟

سؤال درست همین است! چرا باید دقت کنیم در این انتخاب و اگر تیغ مناسب استفاده نکنیم چه می‌شود. پاسخ اما ساده است. همه آنچه از فارسی بر انتظار داریم دقت و کیفیت برش و صد البته ایمنی در برش است.

در رابطه با دقت و کیفیت برش، استفاده از تیغه نا مناسب باعث لب پر شدن برش ها، دندان موشی شدن خط برش (مثلاً در ام دی اف ها و ورق های لمینیت شده) و یا سوختن مقطع برش می‌شود.

و در حوزه ایمنی هم یک انتخاب نا مناسب به راحتی می‌تواند باعث قلاب کردن یا کیک بک فارسی بر و یا کشیده شدن دست به سمت تیغه شود که بسیار رایج است.

تماشا آنلاین ویدئو راهنمای خرید تیغه فارسی بر

تماشا این ویدئو در برخی اپراتورها با ترافیک نیم بها محاسبه می‌شود!

به چه نکاتی هنگام خرید تیغ فارسی بر باید دقت کنیم؟

فارغ از اینکه چه برندی می‌خرید باید تیغ فارسی بر را با توجه به نوع دستگاه فارسی بر و نوع متریالی که برش می‌کنید خرید کنید.

 مواردی مانند حداکثر سرعت تیغه، سایز یا قطر تیغه، قطر سوراخ وسط تیغه و زاویه هجوم را باید با توجه به نوع دستگاه انتخاب کنید و مواردی مانند تعداد دندانه، شکل و آرایش دندانه های تیغه را باید با توجه به نوع متریالی که برش می‌کنید انتخاب کنید.

سایز استاندارد تیغ فارسی بر نجاری

قطر تیغه فارسی بر یکی از مهم ترین مؤلفه های آن است که رابطه مستقیمی با عمق برش دارد. این قطر در استاندارد جهانی به اینچ بیان می‌شود که پر مصرف ترین آن ها را می‌توان شامل تیغه 8 اینچ و 8 و یک چهارم اینچ و 9 و 10 و 12 اینچ دانست که به میلی متر می‌توان معادل با 203 و 210 و 229 و 235 و 305 قرارداد.

تیغی که خرید می‌کنید باید به لحاظ قطر مناسب با فارسی بر شما باشد. قطرهای بیشتر از آن در قاب فارسی بر جا نخواهد شد و با تیغ های کوچکتر هم نمی‌توانید به راحتی و با ایمنی کار کنید و محدوده برش شما را به شدت کاهش می‌دهد. در ویدئویی که برای این محتوای آیچوب تهیه کردیم پلاک خوانی تیغ و بررسی اعداد روی تیغه را بررسی کردیم.

سرعت مجاز روی تیغ فارسی بر

همه تیغه های گردان با تعداد دورهایی که روی آن نوشته شده است محدود می شوند. البته می‌توان گفت جای نگرانی نیست و همه تیغ های موجود در بازار برای فارسی برها در محدوده سرعت مجاز قرار گرفته‌اند. در پلاک خوانی که از نوشته های روی تیغ در ویدئو انجام دادیم مشخص است که تیغ در محدوده مجاز سرعت قرار دارد و سرعت تیغه فارسی بر بیشتر از سرعت درج شده روی پلاک موتور است.

این سرعت رابطه ای معکوس با قطر تیغه دارد و هر چه قطر تیغه فارسی بر بیشتر باشد سرعت گردش آن باید کمتر باشد. مثلاً اگر سرعت درج شده روی تیغ فارسی بر 8500 دور باشد این معنی را می‌دهد که این تیغ را باید به فارسی بری بست که سرعت درج شده روی پلاک فارسی بر بیشتر از 8500 دور بر دقیقه نباشد.

فرق تیغ اره چوب و ام دی اف

پاسخ این سؤال که چرا باید این دو تیغه تفاوت داشته باشند ساده است، دلیل تفاوت فرق داشتن نوع متریالی است که برش می‌دهند.

 ما در ام دی اف رگه چوب نداریم و بسیاری از اوقات با ام دی اف های لمینیت شده یا روکش چوب مواجه هستیم بنابراین به تیغه ای نیاز داریم که یک برش دقیق و البته تمیز و ایمن را برای ما فراهم کند.

صفحه برش ام دی اف (MDF)

تیغه های ام دی اف دو مشخصه بارز دارند که هر دو از ظاهر تیغ به راحتی قابل تشخیص است. نخست داشتن تعداد دندانه های زیاد در محیط دیسک و دوم شکل خاص و آرایش قرارگیری دندانه ها. مثلاً تیغه های سایز 165 دارای 60 دندانه و در سایز 235 80 دندانه دارد.

تفاوت دوم و بسیار بارز شکل عاج و آرایش قرار گیری دندانه های الماسه است. در تیغ های MDF الماسه هایی به دو شکل داریم که به صورت یکی در میان کنار هم قرار گرفتند.

آموزش پیشنهادی:
ویدئو آموزشی تشخیص تیغه چوب و MDF | چرا این دو با هم فرق دارند؟!

 دندانه های موسوم به Flat که مقطع صافی دارند و دندانه های معروف به TCG که بسیار شبیه به دندانه های Flat هستند با این تفاوت که کمی بلندتر و از دو طرف هم کمی صاف شده‌اند (چمفر شده است – Chamfer).

در این نوع آرایش تیغ بلندتر روکش یا لمینیت را ابتدا خط می اندازه و سپس الماسه Flat اقدام به باربرداری بیشتر می‌کند که در مجموع باعث عدم لب پریدگی یا به اصطلاح دندان موشی شدن محل ورود و خروج تیغه اره از ام دی اف می‌شود.

در مورد تیغ های مخصوص چوب طبیعی برای دستگاه فارسی بر اولین نکته عدم استفاده از تیغ های ریپ کات است که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

اما تفاوت عمده تیغ های کراس کات مخصوص چوب در فارسی بر و تیغ MDF در شکل دندانه های آن ها است که در نوع کراس کات آرایش ATB دارند و شکلی بسیار شبیه به تیغ اره های شاخه بری مخصوص باغبانی دارند.

به صورت یکی در میان تیغه های Flat را تصور کنید که یک پهلوی آن ها با زاویه ای مشخص تیز شده باشد.

علت لب پر شدن ام دی اف

علت لب پر شدن لبه برش ام دی اف ها که در ام دی اف های لمینیت شده یا روکش بسیار شایع است، استفاده از تیغه های غیر استاندارد یا تیغه های کند در اره دیسکی، اره دورکن یا اره فارسی بر است.

طبق توضیحات بالا شما باید از تیغه های مخصوص ام دی اف بر استفاده کنید که به راحتی در بازار قابل تهیه است.

تیغه فارسی بر مخصوص چوب طبیعی

هدف ما از چوب در اینجا چوب های طبیعی است و معمولاً به غیر از چوب های فرآوری شده مانند MDF و مانند آن را چوب طبیعی یا چوب ماسیو (Massiv wood) می نامیم.

همان‌طور که مشخص است چوب دارای رگه است و بافتی غیر همگن و کاملاً متفاوت با MDF دارد بنابراین تیغه ای که برای برش آن استفاده می‌کنیم هم باید متفاوت باشد.

همان‌طور که در ویدئو می‌بینید برش چوب در راه چوب و خلاف راه چوب براده های کاملاً متفاوتی ایجاد می‌کند و این دلیل اصلی تفاوت است.

در مواجه با چوب های طبیعی دو نوع عمده تیغ داریم؛ تیغ های کراس کات (cross cut) و تیغ های ریپ کات (rip cut).

 در تعریف این دو این‌طور می‌توان گفت که برای هر نوع برشی که در راستای راه یا رگه چوب باشد نیازمند تیغه ریپ کات و برای برش هایی که در این راستا نیستند و تیغ راه چوب را به صورت کراس یا عرضی قطع می‌کند نیازمند تیغ های نوع کراس کات هستیم.

برای فارسی بر به هیچ عنوان از تیغ های گرد ریپ کات استفاده نکنید و تیغه کراس کات می‌تواند بهترین پیشنهاد برای برش انواع چوب طبیعی و حتی انواع چند لایی و پلای وود ها و چوب های مهندسی شده باشد.

تیغه کراس کات و ریپ کات چه فرقی دارند؟
واضح ترین تفاوت این دو تیغه در تعداد دندانه است. تیغه های ریپ کات تعداد دندانه بسیار کمتری نسبت به تیغ های کراس کات دارند.

 مثلاً تیغه های 10 اینچ (معادل 254 میلی متر) کراس کات 60 دندانه و تیغ های 12 اینچ (معادل با 305 میلی متر) کراس کات 80 دندانه دارند اما تیغه های 12 اینچ ریپ کات فقط 32 دندانه دارند.

دلیل آن هم بسیار ساده است. در فارسی بر بیش از ریپ کات از کراس کات استفاده می‌کنیم و ریپ کات ها بیشتر در دستگاه های مانند اره میزی و دورکن و اره اسلایسر و اره دیسکی استفاده می‌شود. البته فراموش نکنیم که هر چه تعداد دندانه بیشتر شود با افزایش دقت برش، کاهش سرعت بریدن را هم خواهیم داشت.

در برش های ریپ کات با توجه به نوع برخورد تیغ با راستای راه چوب مقدار براده چوبی که تولید می‌شود بیشتر است بنابراین نیاز به گالت (چاله پشت تیغه) بزرگتری داریم تا این براده ها را از خط برش خارج کنید. طبیعی است در یک محیط ثابت دور دیسک وقتی تعداد چالت بیشتر باشد جای کمتری برای تیغه های برش خواهیم داشت.

تفاوت واضح دیگر تیغه های کراس کات شکل و آرایش دندانه های آن است که وقتی از مقطع به آن ها نگاه کنید به صورت چپ و راست با یک شیب مشخص تیز شده‌اند. به این آرایش ATB و HI-ATB گفته می‌شود که برای برش کراس و برش پلای وود بسیار عالی است و از خصوصیات جالب توجه آن برش تمیز در قسمت خروجی تیغه از چوب است.

در ویدئویی که در برای این آموزش تهیه کردیم خیلی واضح این دو تفاوت را آموزش دادیم.

انتخاب تیغه فارسی بر با هوگ انگل (Hook angle) یا زاویه هجوم استاندارد

شاید اصلی ترین و مهم ترین نکته برای انتخاب تیغ فارسی بر همین نکته باشد.

 شاید بتوانید با تیغ ام دی اف چوب را هم با کمی اغماض بابت دقت و تمیزی برش بپذیرید اما زاویه قلاب را به هیچ عنوان نمی‌توان نادیده گرفت که بر خلاف دیگر مؤلفه ها نه تنها اشاره ای که نوع متریال برای برش نمی‌کند بلکه مستقیماً به دستگاهی که باید این تیغ روی آن نصب شود اشاره دارد که در ویدئو توضیح کامل داده شده است و با توجه به جزئیات موجود پیشنهاد می‌کنم حتماً ویدئو را ببینید.

زاویه قلاب باید برای تیغ دستگاه فارسی بر منفی باشد و بهترین پیشنهاد هوک انگل با زاویه منفی 5 درجه و یا منفی 7 درجه است و عدم توجه به آن باعث ایجاد کیک بک و پرت شدن قطعه کار به سمت بالا می‌شود. (این قسمت در متن سایت نباید درج شود)

آموزش پیشنهادی:

فیلم آموزش نحوه نصب و تعویض تیغ فارسی بر نجاری

آیا تیغ های گرد همراه فارسی بر را استفاده کنیم؟

وقتی فارسی بر خرید می‌کنید معمولاً یک تیغ همراه آن وجود دارد که یا توسط سازنده فارسی بر نصب شده و یا برای نصب در جعبه قرار گرفته است. این تیغ ها حتی اگر از برندهای درجه یک هم باشد نمی‌تواند کاملاً مناسب کار شما باشد.

به صورت کلی بسیاری از اساتید مجرب جهانی پیشنهاد می‌کنند که تیغه هایی که به صورت پیش فرض همراه فارسی بر وجود دارد را استفاده نکنید حتی اگر تیغ در ظاهر و خصوصیاتی که در مشخصات آن درج شده است مناسب کار باشد چرا که این تیغ ها معمولاً کیفیت مناسب را ندارند و تنها به‌عنوان آپشنی جهت ترغیب خریدار قرار داده شده‌اند.

البته که در ایران با توجه به قیمت های بالایی که از ابزار وجود دارد این گفته کمی ایده آل به نظر می‌آید اما با توجه به اندازه دقت و میزان ایمنی که برای کار خود متصور هستید می‌توانید یک پیشنهاد قابل تأمل باشد. به هر روی پیشنهاد می‌کنیم اولویت انتخاب تیغ را با توجه به مؤلفه های فنی و ایمنی که در این آموزش قرار داده شده است قرار دهید.

چه تیغی برای فارسی بر بخریم؟

با توجه به آموزش داده شده تصمیم گیری برای شما بسیار آسان خواهد شد. نکته اساسی توجه به زاویه قلاب و خصوصیات فیزیکی تیغ همچون قطر خارجی و قطر سوراخ اسپیندل است و پس از آن با توجه به نوع متریال باید نوع عاج ها را انتخاب کنید.

منبع: آیچوب