نیم پلی استر چیست؟ تفاوت نیم پلی استر با تمام پلی استر

تفاوت نیم پلی استر و تمام پلی استر (پلی استر ایستاده) پرسش بسیاری از همراهان آیچوب بوده است. نیم پلی استر و تمام پلی استر دو رنگ پرکاربرد در صنعت چوب ایران هستند. بیشتر شرکت‌های تولیدی مبلمان و لوازم چوبی از این رنگ‌ها به‌عنوان پوشش نهایی استفاده می‌کنند.

حال سؤال اینجاست که تفاوت نیم پلی استر و تمام پلی استر ایستاده چیست؟ چگونه می‌توان تشخیص داد روی کار نیم پلی استر اجراشده یا تمام پلی استر؟ مزایا و معایب نیم پلی استر چیست؟ مزایا و معایب تمام پلی استر چیست؟

در ادامه به توضیح در مورد تفاوت بین نیم پلی استر و تمام پلی استر خواهیم پرداخت. با دانستن این موارد با آگاهی بیشتری رنگ موردنظر و مناسب خود را انتخاب خواهید کرد.

پیشنهاد آیچوب:

روش اجرای صحیح نیم پلی استر با پیستوله و قلم مو و غلتک چیست؟

نیم پلی استر چیست؟

نیم پلی استر یا اسید کیورینگ یک نوع لاک دو جزئی شفاف و به رنگ عسلی یا بی رنگ هست که به‌عنوان پوشش پایانی در سازه‌های چوبی مورد استفاده قرار می گیرید. منظور از دو جزئی این است که نیم پلی استر را باید با هاردنر (سخت کننده) ترکیب کرد تا واکنش شیمیایی برای سفت شدن انجام شود. بیشتر سازه‌های چوبی که در اطراف خود مشاهده می‌کنید، با این رنگ پوشش داده شده‌اند. درواقع مصرف نیم پلی استر در صنعت چوب به‌مراتب بیشتر از سایر رنگ‌های سلولوزی و فوری است.

جناب آقای میر رحیمی از دوستان ما در آیچوب اطلاعاتی در مورد نیم پلی استر در اختیار ما قرار دادند که با شما به اشتراک می‌گذاریم. این بخش نظرات و تجربه ایشان است.

درواقع نیم پلی استر وجود خارجی ندارد.

برای روشن شدن موضوع ابتدا چند نمونه از سیستم‌های مختلف رنگ را ذکر می‌کنم.

۱_نیترو سلولزی

که تک جزئی بوده و در مجاورت هوا خشک می‌شود.

۲_پلی استر

که سه جزئی است. از انواع مختلف آن ((پلی استر پوست پولیشی)) و ((پلی استر ایستاده)) را می‌توان نام برد.

۳_اسید کیورینگ

که دو جزئی بوده و حدود بیست سال است که این سیستم در دنیا به علت مضرات آن منسوخ شده، ولی در ایران به علت ارزانی هنوز تحت عنوان نیم پلی استر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴_پلی اورتان

که دو جزئی است و از سیستم‌های روز دنیا است.

چرا اسید کیورینگ نیم پلی استر نام گرفت؟

اولین سیستم رنگ که وارد بازار شد و بیش از یک جزء داشت، پلی استر بود که هنگام اجرا دو جزء به ماده اصلی اضافه می‌شد. پس از آن اسید کیورینگ به بازار آمد و هنگام اجرا یک جزء به آن افزوده می‌شد.

ازآنجاکه پلی استر با دو مواد و اسید کیورینگ با یک مواد اجرا می‌شد، در میان عوام به نیم پلی استر شهرت یافت. در ادامه کارخانه جات رنگ‌سازی نیز به این قضیه دامن زدند و به سوءاستفاده از حسن شهرت پلی استر جهت پیش برد فروش اسید کیورینگ پرداختند.

مضرات اسید کیورینگ (نیم پلی استر) چیست؟

۱_ ۵۰% ماده اصلی اسید کیورینگ اوره فرمالدئید است که برای سلامتی ماده‌ای خطرناک است. البته به علت ارزان‌تر بودن اوره فرمالدئید، برخی تولید کنندگان برای پائین آوردن قیمت تمام شده بیش از ۵۰% از این ماده استفاده می‌کنند که باعث افزایش خطر آلودگی می‌شود.

۲_ ماده خشک کن یا هاردنر که به‌عنوان جزء دوم، در سیستم اسید کیورینگ استفاده می‌شود، اسید بوده که هنگام اجرا و پس از آن تا مدت‌ها بوی تندی را از خود متصاعد می‌کند ‌که جهت سلامتی بسیار زیان‌بار است. خصوصاً اگر فرآیند رنگ به‌تازگی اجرا شده و محصول به داخل منزل منتقل شود به علت بسته بودن فضا بسیار خطرناک خواهد بود.

۳_ اسید کیورینگ پوششی آب‌دوست است. به همین علت در مجاورت رطوبت سفیدک زده و اگر تماس رطوبت در مدت زمان طولانی اتفاق بیافتد، اثر آن بر روی رنگ ماندگار می‌شود. تقریباً در اکثر منازل جای لیوان داغ روی صفحه میزهایی که پوشش آن‌ها اسید کیورینگ است، قابل مشاهده است.

(سپاس از میلاد میر رحیمی)

مواد تشکیل دهنده نیم پلی استر

نیم پلی استر عموماً از دو روغن Coconut (نارگیل) و روغن سویا به‌عنوان ماده پایه تولید می شوند. نیم پلی استری که با روغن نارگیل ساخته می‌شود، کاملاً بی‌رنگ و مانند آب هست؛ اما نیم پلی استر ساخته‌شده از روغن سویا، رنگ عسلی دارد. درمجموع نیم پلی استر ساخته‌شده با روغن نارگیل کیفیت بهتری دارد.

۵۰ درصد ماده اصلی نیم پلی استر از اوره فرمالدئید تشکیل شده که برای سلامتی انسان و هرگونه جاندار خطرناک است. البته شنیده ها حاکی از آن است که به علت ارزان‌تر بودن اوره فرمالدئید، برخی تولیدکنندگان برای پائین آوردن قیمت تمام‌شده بیش از ۵۰% از این ماده استفاده می‌کنند که باعث افزایش خطر آلودگی می‌شود.

نیم پلی استر در قوطی‌های حلبی ۱ کیلویی، ۴ کیلویی و ۲۰ کیلویی و در دو نوع براق و مات به بازار عرضه می‌شود. البته نوع براق نیم پلی استر در رنگ‌های مشکی، سفید، نقره‌ای، طلایی و … هم تولید می‌شود که در کمتر رنگ فروشی‌ها دیده می‌شود. نیم پلی استر پس از ترکیب با پیگمنت های رنگی و در فضای کنترل‌شده کارخانه به رنگ موردنظر می‌رسند.

برای خلاقیت می‌توان با ترکیب نیم پلی استر مات و براق به نیم پلی استر نیمه براق دست‌یافت که زیبایی خاصی دارد. این ترفندی است که برخی اساتید خبره برای پوشش سازه‌های لوکس به کار می‌گیرند. البته سلیقه در انتخاب براق یا مات بودن پوشش بسیار تأثیرگذار هست. برخی مشتریان پوشش براق را دوست دارند و برخی مات…

پیشنهاد آیچوب:

آموزش رنگ چوب به روش سیلر و کیلر و نیم پلی استر

نسبت ترکیب نیم پلی استر با هاردنر چقدر است؟

همان‌طور که در بالا توضیح دادیم، جزء دوم نیم پلی استر هاردنر (سخت کننده) است. ماده خشک کن یا هاردنر که به‌عنوان جزء دوم، در سیستم اسید کیورینگ استفاده می‌شود، اسید بوده که هنگام اجرا و پس از آن تا مدت‌ها بوی تندی را از خود متصاعد می‌کند ‌که جهت سلامتی بسیار زیان‌بار است.

هاردنر معمولاً در یک ظرفت پلاستیکی کوچک به همراه نیم پلی استر عرضه می‌شود و رایگان است. درواقع نیم پلی استر بدون هاردنر کاربرد ندارد. متأسفانه برخی فروشنده‌های رنگ، هاردنر را جداگانه به خریداران می‌فروشند.

اگر نیم پلی استر را با هاردنر ترکیب نکنید، همیشه چسبناک خواهد بود و خشک نخواهد شد. نسبت ترکیب هاردنر با نیم پلی استر ۱۰ درصد است. به‌عنوان مثال در یک کیلو نیم پلی استر، ۱۰۰ گرم هاردنر ترکیب کنید. رعایت نسبت دقیق ترکیب هاردنر با نیم پلی استر به افزایش کیفیت کار بسیار کمک خواهد کرد.

اگر مقدار هاردنر بیشتر از حالت استاندارد ترکیب شود، رنگ را به سمت مات شدن می‌برد و باعث ایجاد ترک یا حباب در پوشش خواهد شد. همچنین اگر هاردنر کمتر از مقدار استاندارد باشد، رنگ چسبناک خواهد بود و دیر خشک می‌شود و یا اصلا خشک نمی شود؟

پیشنهاد آیچوب:

پرسش و پاسخ مشکلات اجرای رنگ نیم پلی استر چوب! مشکل شما چیست؟

تینر مناسب تینر با نیم پلی استر چیست؟

ترکیب نیم پلی استر و هاردنر (سخت کننده) هم به‌تنهایی کفایت نمی‌کند و شما نیاز به حلال نیم پلی استر دارید. حلال نیم پلی استر تینر فوری است. تینر مورد استفاده برای حل نمودن نیم پلی استر ۱۰.۰۰۰ و ۱۲.۰۰۰ سلولوزی است.

می‌توان این‌گونه هم توضیح داد که برای حل کردن نیم پلی استر ساخته‌شده با سویا (عسلی) می‌توان از تینر ۱۰ و ۱۲ هزار و برای نیم پلی استر ساخته‌شده با کوکونات (سفید) می‌توان از تینر ۱۵ تا ۲۰ هزار هم استفاده کرد.

به هیچ عنوان نیم پلی استر را با تینر روغنی ترکیب نکنید.

نسبت ترکیب نیم پلی استر با تینر فوری بین برندهای مختلف است؛ اما معمولاً به ازای هر یک کیلو نیم پلی استر به ۳۵۰ تا ۴۵۰ سی‌سی تینر نیاز خواهید داشت تا به غلظت مناسب دست پیدا کنید. البته این غلظت در اجرای رنگ با غلتک و قلم مو و پیستوله متفاوت است.

با توجه به اینکه نیم پلی استر مقاومت خوبی در برابر اشعه UV (نور خورشید) و رطوبت ندارد، از آن نمی‌توان برای پوشش سازه‌های چوبی فضای باز یا در معرض رطوبت استفاده کرد. ما در نوشته‌های مختلف آموزش رنگ و نجاری آیچوب چندین بار اشاره‌کرده بودیم که بهترین رنگ برای استفاده در فضای خارج از خانه، روغن گیاهی مخصوص چوب است.

نوشته پیشنهادی:

معرفی انواع رنگ چوب و روش‌های رنگ کاری چوب

روش اجرای نیم پلی استر

نیم پلی استر را می‌توان با استفاده از قلم مو، غلتک و پیستوله اجرا کرد. اجرای نیم پلی استر با استفاده از پیستوله بهتر از دو روش دیگر است. به عبارتی می‌توان به کیفیت بیشتری دست‌یافت.

در زمان ترکیب نیم پلی استر با تینر باید رنگ را به‌آرامی هم بزنید تا در سطل حباب زیادی ایجاد نشود. در زمان اجرای پیستوله با غلتک و قلم مو باید این کار را آرام و باحوصله انجام دهید تا در اثر حرکت رفت و برگشتی سریع روی کار حباب ایجاد نشود.

نکته‌های فنی برای اجرای نیم پلی استر و شرایط محیطی

دمای محیط کارگاه برای اجرای نیم پلی استر باید حداقل ۵ و حداکثر ۴۵ درجه سانتی‌گراد باشد. البته دمای ۲۸ تا ۳۰ درجه دمای ایدئال است.

در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد حدود ۵ دقیقه طول می‌کشد تا نیم پلی استر سطحی خشک شود. بعد از حدود ۲ ساعت به خشک شدن عمقی خواهد رسید. برای خشک شدن نهایی هم به ۲۴ ساعت زمان نیاز خواهید داشت.

با حدود یک لیتر نیم پلی استر امکان پوشش ۱۰ الی ۱۲ مترمربع باضخامت ۵۰ میکرون را خواهید داشت. بهترین زمان انبارداری نیم پلی اتر ۸ ماه (در دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد و شرایط متعارف استاندارد) است.

پیشنهاد آیچوب:

روش صحیح اجرای نیم پلی استر چگونه است؟

اسید کیورینگ پوششی یا همان نیم پلی استر آب‌دوست است. به همین علت در مجاورت رطوبت سفیدک زده و اگر تماس رطوبت در مدت‌زمان طولانی اتفاق بیافتد، اثر آن بر روی رنگ ماندگار می‌شود. تقریباً در اکثر منازل جای لیوان داغ روی صفحه میزهایی که پوشش آن‌ها اسید کیورینگ هست، قابل مشاهده است.

تمام پلی استر چیست؟

تمام پلی استر به دو دسته تمام پلی استر ایستاده و تمام پلی استر پلیشی تقسیم می شود.

پلی استر ایستاده نوع دیگری از پوشش‌های رایج در صنعت چوب است. به زبان ساده می‌توان گفت، اگر احساس کردید روی چوب یک‌لایه شیشه کار شده است، احتمال بدهید که رنگ کار چوب روی آن پلی استر ایستاده یا تمام پلی استر کار کرده است. قیمت تمام پلی استر ایستاده حدود دو برابر پلی استر پولیشی است. چون پس از اجرای رنگ به سطح شیشه ای و صیقلی دست پیدا خواهید کرد و نیاز به پولیش کشی نیست.

پلی استر ایستاده سه جزئی است. برخلاف نیم پلی استر دو جزئی، برای آماده‌سازی این رنگ باید سه جزء را باهم ترکیب کنید. اما نکته اینجاست که نیاز به تینر ندارید (البته برخی از اساتید در شرایط خاص از تینر استفاده می کنند). از آنجایی که تمام پلی استر غلیظ هست و برای پاشش آن نیاز به مهارت و تجربه کافی است، باید از پیستوله با نازل ۲ استفاده کنید و اگر تجربه ای در این مورد ندارید، می توانید مقدار یک لیتر تینر در ۴ کیلو تمام پلی استر ترکیب کنید که امکان پاشش با پیستوله با نازل ۱.۴ و ۱.۶ وجود داشته باشد.

۱- رنگ اصلی یا رزین غیراشباع که در قوطی بزرگ قرار دارد و حجم بیشتری را تشکیل می‌دهد.

۲- کاتالیزور یا شتاب دهنده یا کبالت که رنگ آن بنفش است.

۳- سخت کننده، پراکساید یا هاردنر که در نیم پلی استر هم وجود داشت. این مایع شفاف و بی رنگ است.

نسبت ترکیب این مواد با توجه به فرمولاسیون شرکت تولید کننده متفاوت هست و باید فقط با توجه به اطلاعات درج شده بر روی قوطی محصول اقدام به ترکیب کنید.

تمام پلی استر نیاز به حلال ندارد و فقط با ترکیب همین مواد و بدون تینر می‌توان آن را با پیستوله پاشید. زمان خشک شدن تمام پلی استر بسیار سریع هست. سطح لاک براق سه جزئی ایستاده پس از اجرا حدود یک ساعت طول می‌کشد که خشک شود و پس از ۸ ساعت به خشکی نهایی می‌رسد.

برای ساخت تمام پلی استر ابتدا جزء اول (رزین) را با جزء دوم (کبالت) ترکیب کنید و کامل هم بزنید. سپس جزء سوم (هاردنر) را به نسبت مناسب ترکیب کنید و خوب هم بزنید. سپس محلول را با استفاده از پیستوله اسپری نمایید. نکته هم این هست که به هیچ عنوان جزء دوم و سوم را مستقیم باهم ترکیب نکنید چون انجام این کار موجب ایجاد آتش و انفجار خواهد شد.

یکی از ترفندهای اجرای تمام پلی استر، پاشش آن با فشار باد کمی بیشتر نسبت به نیم پلی استر است.

درصورتی‌که کبالت بیشتر از مقدار لازم به پلی استر اضافه شود مخصوصاً در مرحله دوم پلی استر رویه باعث مات و کدر شدن تابلو می‌شود درصورتی‌که کمتر باعث دیر خشک شدن پلی استر می‌گردد

۴_درصورتی‌که هاردنر بیشتر از میزان لازم باشد باعث ترک خوردن پلی استر و درصورتی‌که کمتر باشد باعث دیر خشک شدن تابلو می‌گردد.

پیشنهاد آیچوب:

معرفی ابزارهای اساسی یک کارگاه رنگ کاری چوب (+مشاوره رایگان)

تفاوت نیم پلی استر و تمام پلی استر در چند جمله

اگر کامل نوشته‌های بالا را خوانده باشید، مطمئناً به تفاوت‌های نیم پلی استر با تمام پلی استر پی برده‌اید. در بخش پایانی به‌صورت جمله‌های کوتاه به معرفی این تفاوت‌ها می‌پردازیم.

نکته اول اینکه تمام پلی استر براق‌تر از نیم پلی استر است. وقتی تمام پلی استر روی کار اجرا می‌شود، گویی یک‌لایه شیشه روی سطح چوب کشیده شده است.

نیم پلی استر دو جزئی و تمام پلی استر سه جزئی است.

نیم پلی استر لایه نازک تشکیل می‌دهد و تمام پلی استر لایه ضخیم‌تر

تمام پلی استر سریع‌تر از نیم پلی استر خشک می‌شود.

پیشنهاد آیچوب:

یک کارگاه رنگ کاری چوب استاندارد، چه ویژگی‌هایی دارد؟

منبع: آیچوب