از تیغه‌اره گرد در ابزارهایی مثل اره میزی، اره گرد بر، اره فارسی بر، اره دور کن، اره‌های اسلایسر، برش چند تیغ، دستگاه‌های زبانه زن و… استفاده می‌شود.
اما از چه تیغی برای چه دستگاهی استفاده کنیم؟ چرا بعضی تیغ‌ها دندانه بیشتری دارند؟ چرا شکل و آرایش قرارگیری الماسه متفاوت است؟
دلیل سوختن برش‌ها چیست؟ چرا کیک بک در بعضی تیغه‌ها بیشتر می‌شود؟ و جواب سؤالات دیگر را در این نوشته آیچوب پیدا می‌کنید.
در این آموزش یاد می‌گیریم که برای برش چوب‌های نرم و سخت، چوب‌های تر و خشک، برش ام‌دی‌اف، لترون، پلکسی گلس، فلزات نرم، پلای وود و… نیازمند به تیغه‌اره گرد با خصوصیاتی خاص هستیم.
پس از این آموزش دیدگاه شما نسبت به تیغه‌های گرد به کل عوض می‌شود.
بررسی مشخصات ظاهری تیغه اره گرد
روی پلاک تیغه‌اره گرد اطلاعاتی به‌صورت پیش‌فرض نوشته شده؛ مانند قطر تیغ، قطر سوراخ شفت وسط، تعداد دندانه، نوع دندانه، ضخامت خط برش، ضخامت صفحه، حداکثر تعداد دور، تاریخ تولید و…
تعداد دندانه تیغ اره گرد
تعداد دندانه از عناصر مهم انتخاب یک‌تیغه اره گرد است. تعداد دندانه تیغه‌اره گرد رابطه مستقیم دارد با جنس متریالی که قصد برش آن را دارید. برش صاف و با سرعت کم یا برش سریع با سطح برش ناصاف.
تعداد بیشتر دندانه‌ها در تیغ اره گرد به معنای مقطع برش صاف و بدون لب‌پریدگی اما با سرعتی کمتر در برش است؛ بنابراین تیغ‌های با دندانه‌هایی بیشتر برای برش متریال‌های چگال و سخت‌تر مانند صفحات ام‌دی‌اف، لترون و سنگ کورین بسیار مناسب است.
همچنین تیغه‌هایی با تعداد دندانه کمتر مناسب برای چوب یا متریال‌های نرم‌تر (مانند چوب نراد) است و سرعت بیشتری هنگام برش دارد. تیغه‌های با دندانه‌های کمتر سطح برش صافی ندارند و محل خروج تیغه کمی ریش‌ریش می شود.
اندازه گلویی تیغ اره گرد
این اندازه فاصله بین دوتیغه مجاور است. عمق و شکل گلویی در تیغ اره گرد بیانگر میزان باربرداری یا سرعت پیشروی تیغ اره هنگام کارکردن است. هر چه تعداد دندانه بیشتر باشد تعداد و اندازه گلویی کمتر می‌شود.
خیلی ساده‌تر اگر بیان کنیم هر چه تیغ در برخورد با چوب باربرداری بیشتری انجام دهد، باید عمق و تعداد گالت ها یا گلویی بیشتر شود که براده‌های حاصل برش را خارج کنند.
در واقع تعداد دندانه، تعداد و شکل گلویی، جنس متریال در حال برش، تعداد دور تیغه و قطر تیغ در تناسبی محاسبه شد با هم قرار دارند.
به همین دلیل است که در تیغه‌هایی ریپ کات چوب طبیعی دندانه کم و فاصله بین دندانه‌ها زیاد است.
شکل تیغ اره گرد
شکل تیغه‌اره گرد از عوامل بسیار مهم در انتخاب تیغ اره گرد است. می‌توان این آرایش را به چهار شکل مختلف تعریف نمود.
این اشکال به طور خلاصه با علایم ATB,FTG,TCG و CT بیان می‌شود.
بررسی قطر تیغه، قطر محور و ضخامت تیغ اره گرد
قبل از خرید تیغ اره گرد برای ابزار یا ماشین نجاری خود همخوانی قطر اسپیندل یا شفت ماشین با قطر محور را بررسی کنید. به‌هیچ‌عنوان از قطر بزرگ‌تر برای دستگاه خود استفاده نکنید. مثلاً شفت با قطر ۳۰ میلی‌متر نیاز به تیغ اره با قطر شفت (Bore Size)
با اندازه ۳۰ میلی‌متری دارد. در مدل‌هایی از دستگاه‌ها علاوه بر این قطر جای پین هم روی دستگاه وجود دارد که باید تیغه مخصوص آن را تهیه کنید که البته بسیار کمیاب است.
قبل از خرید بررسی نمایید که قطر خارجی تیغه متناسب با دستگاه نجاری شما باشد. تیغه با قطر بزرگ‌تر به بدنه و گارد ماشین نجاری شما برخورد خواهد کرد و تیغ اره با قطر کمتر از عمق برش دستگاه شما خواهد کاست.
ضخامت تیغ اره گرد از دیگر عوامل انتخاب آن است. دقت نمایید که ضخامت صفحه تیغ اره گرد با ضخامت برش متفاوت است. به‌صورت معمول هر چه ماشین نجاری نیاز به برش دقیق‌تری داشته باشد این ضخامت کمتر خواهد بود.
تمام اندازه‌های اشاره شده روی تیغه‌اره گرد یا جعبه آن خیلی شفاف نوشته شده است.
قسمت‌های دیگر تیغ اره گرد که باید بدانید
قسمت‌های مختلف یک‌تیغه اره گرد و کاربرد آن‌ها را می‌توانید به‌صورت خلاصه این‌گونه بیان نمود:
۱. دندانه با زاویه قلاب مثبت
۲. دندانه با زاویه قلاب مثبت و همراه با لبه ضد پس زدن
۳. دندانه با زاویه قلاب منفی
۴. دندانه با زاویه قلاب مثبت و گام نامنظم
زاویه قلاب (Hook Angle)
هوک انگل در قالب یک عدد روی تیغ اره گرد و با واحد درجه بیان می‌شود. این زاویه می‌تواند منفی یا مثبت باشد. این عدد بیانگر نحوه برخورد تیغه با سطح چوب یا متریال موردنظر است. همان گونه که واردکردن ضربه یا تبر به تکه‌ای چوب در زوایای مختلف تأثیرات متفاوتی دارد در تیغ اره گرد هم به همین صورت است.
به‌عنوان مثال مقدار منفی ۵ درجه برای برش‌های سخت مناسب و زاویه قلاب ۲۰ برای چوب‌های نرم و برش‌های طولی آن مناسب‌تر است.
۵. شیار انبساط تیغ اره گرد
۶. شیار خنک‌کننده تیغ اره گرد
۷. شیار برای خارج‌کردن بهتر براده‌های چوب
۸.شیار نویز گیر تیغ اره گرد
انتخاب تیغ اره گرد مناسب بر حسب جنس چوب و سرعت برش
فارغ از نوع تیغه و نوع دستگاه برش، برای متریال های مختلف سرعت پیشنهادی در قالب جدول زیر ارائه می‌گردد:
نرمی و سختی چوب بر حسب کیلوگرم بر مترمکعب محاسبه می‌شود و هر چه چوب در هر مترمکعب سنگین‌تر باشد؛ یعنی چوب سخت‌تر و محکم‌تر است و برش آن سخت‌تر خواهد بود.
سرعت برش هم بر حسب طول متر بر دقیقه است که به همه ابزار نجاری قابل‌تعمیم است.
چگونه شماره قطعه روی تیغ اره گرد را بخوانیم؟
بسیاری از تیغ‌های اره گرد دارای شماره و حروفی روی بدنه هستند که به دو صورت استاندارد و سفارشی قابل تهیه است. این سریال که part number نامیده می‌شود در دو جدول زیر توضیح داده می شود :
نمونه یک شماره سریال استاندارد: TM A350.016.70
نمونه یک شماره سریال سفارشی: TMB350.018. 70/4.2/2.8/4R
علائم در جدول برای خلاصه‌نویسی روی تیغه نوشته می‌شود و تمام اطلاعاتی که برای کاربری تیغه نیاز دارید از خصوصیات ظاهری تیغه تا جنس الماسه ها در آن ذکر می‌شود.
در برندهای پر سابقه و حرفه‌ای همراه هر تیغه بروشوری وجود دارد که همه اطلاعات بادقت تمام در آن درج شده است.
جدول بالا یک استاندارد بین‌المللی است.
انتخاب تیغ اره گرد بر حسب سرعت گردش، قطر تیغ و سرعت برش
از جدول بالا می‌توان دریافت که هر چه قطر تیغه بیشتر باشد باید سرعت چرخش آن کمتر باشد. مثلاً صفحه با قطر 700 میلی متر باید به محوری متصل شود که حداکثر دور آن 2800 دور بر دقیقه باشد، اما صفحه با قطر 100 می‌تواند با اسپیندل تا 13 هزار دور هم متصل شود.
با مشاهده جدول همچنین می‌توان به این نتیجه رسید که هر چه قطر تیغ اره گرد بیشتر باشد می‌توانیم سرعت باردهی به تیغه برای برش را افزایش دهیم. مثلاً یک‌تیغه 4500 دور با قطر 300 میلی متر 71 متر بر دقیقه برش می‌زند؛ اما تیغه با قطر 100 با همان دور 4500 بیشتر از 21 متر بر دقیقه نمی‌تواند برش کند.
منبع: آیچوب
دوستان لطفا راهنمایی کنید
عجیبه که خط ها و فاصله گذاریها هم میخوره
سلام ممنون از مقاله خوبتون
در مورد سرعت برش (cutting speed) بهتره توضیح میدادین تا دوستان مثل خودم با سرعت پیشروی (feed speed) اشتباه نگیرن.
سرعت برش در واقع بیشترین سرعت خطی تیغه (لبه بیرونی) هست که سرعت برخورد تیغه با قطعه کار رو نشون میده که هرچی بالاتر بره به تبع شدت ضربه، اصطکاک و حرارت بالاتر میره.
جدول دوم هم فقط محاسبه فرمولی تبدیل سرعت خطی به سرعت زاویه ای (در اینجا rpm) هست تا دور بهینه رو انتخاب کنیم. که فرمول خلاصش میشه:
rpm =(v*60) ⁄ (π*d) و d قطر تیغه اره مون هست.
سرعت فید(خوراک)، که معرف میزان پیشروی قطعه کار هست، به ضریب خوراک دندانه ها (F,z) و تعدادشون (Z) بستگی داره و با فرمول زیر میشه محاسبه کرد.
V,f = n * F,z * Z که n دور بر دقیقه تیغه است.
وقت بخیر دوستان
یه دستگاه پنج کاره ایرانی قدیمی دارم برادران حیدری،دارم راه اندازی میکنم،قطر شفت تیغه 3.5 سانت داریم یا بنده دارم اشتباه میکنم،بازار فقط 30 میلی متر داریم،باید چیکار کنم بدم تراشکاری شفت رو کم کنه یا تیغه رو مته با کاجی گشاد کنم
سلام
35 هم داریم
مخصوصا مدل های ایتالیایی و اروپایی و بعضی مدل های چینی شفت 35 هستند
ممنون بابت جوابتون
مشکل اینجاست که تیغه 35 نیست تو بازار،شما پیشنهاد میدین کدوم کار رو انجام بدم،این که شفت رو 30 کنم یا با مته کاجی تیغه ها رو35 کنم .
و یه چیز دیگه دستگاه من پیچ سر شفت نداره و احتمالا هم گم شده و همون‌طور که گفتین سر شفت جای پین هم داره ، کسی اگه از این دستگاه داره میتونه عکس پیچ رو بذاره شاید بتونم چیزی بخورونم بهش،فکر میکنم چیزی مثل پیچ سر پلوس ماشین باشه،ممنون میشم راهنماییم کنین
سلام
جنس تیغه خیلی سخته نمیشه با مته کاجی تغییرش داد بهتر اینه که شفت رو تراشکاری ببرید
سلام خدمت استاد عزیز،بر روی تیغ های اره رومیزی یا دیسکی،شماره هایی مبنی بر حداکثر سرعت قید شده.میخواستم بدونم این سرعت های تیغه باید از سرعت دستگاه بیشتر باشند،یا فرقی نمیکند.یعنی سرعت که بر روی تیغه حک شده ،از سرعت دستگاه کمتر باشد،مشکلی ایجاد نمیکند؟متشکرم
درود بر شما علی عزیز
اگر سرعت دستگاه و سرعت تیغه در یک اندازه باشه، بهترین بهره وری و کارایی و ماندگاری را خواهد داشت. سرعت دستگاه نباید بیشتر از سرعت تیغه باشه.
سلام علی
عدد روی تیغه حداکثر تعداد دور مجاز برای اون تیغه هست
بنابراین سرعت اره میزی شما باید کمتر یا مساوی اون باشد که معمولا هم اینطور هست
سلام وقت بخیر
میخواستم اره رو میزی تهیه کنم ، سوالی داشتم خدمتتون عددی که روی دستگاه حک شده ۲۵۵ با علامت تُهی هستش ، میتونم همین اندازه تیغ رو تهیه کنم یا باید کوچیکتر باشه ، سرعت دستگاه هم ۵۰۰۰ هزار دور هستش آیا تیغ ۴۰۰۰هزار دور هم میشه نصب کنم یا خیر ؟
سلام
برای فارسی بر صندوقی که قطر شفتش کمتر از ۳۰ هست چ تیغی باید استفاده کنیم؟ تیق با قطر شفت کمتر از ۳۰ هم هست؟ مثلا ۲۵.
سلام مهدی عزیز
بله، تیغه قطر ۲۵ هم داریم که معمولا در اره دیسکی ها از این قطر استفاده میشه.
سلام وقت بخیر منابع جداول ذکر شده از کجا گرداوری شده؟؟؟
و در صورت دانستن، سرعت پیشبرد کار مناسب مربوط به چوب و و فراورده های ان را ذکر کنید؟
ممنون.
سلام.لطفا منبع (جدول انتخاب تیغه اره گرد برحسب جنس متریال و سرعت برش) و دیگر جداول رو بفرستید
درود بر شما
به انگلیسی سرچ کنید. منابع زیادی پیدا خواهید کرد. اما این تصاویری که در همین مطلب وجود دارد، کامل ترین هست.
سلام ، وقت به خیر آیا موتور چرخ سرکیسه دوزی با ۱۱۵۰۰ دور در دقیقه برای ساخت اره میزی مناسب است یا خیر ؟
سلام
تنها دور موتور ملاک انتخاب نیست. گشتاور مورد نیاز را نیز باید فراهم باشد از طرف موتور. از همه مهم تر اندازه و قطر اسپیندل موتور باید برای قرار گرفتن تیغ اره گرد مناسب باشد.
سلام،برای برش ریشه شیرین بیان امکان استفاده از تیغه دیسکی،یا مدل چاقویی امکان پذیر هست،لطفا اگر ،تیغه مناسبی برای اینکار موجود هست راهنمایی بفرمائید،متشکرم،،،کاوه
درود بر شما اطلاعی از این موضوع نداریم
سلام احتراما پارت نامبر با سریال نامبر متفاوت است. تصحیح بفرمایید. سریال نامبر یک عدد یا مجموعه ای از اعداد و حروف است که به صورت یکتا برای هر عدد از محصول تولیدی از یک نوع کالا که ان نوع با پارت نامبر مشخص می شود، تخصیص داده می شود. بهتر است بجای سریال از واژه شماره یا عبارت اسنفاده کنید.تشکر.
سلام
بله. پارت نامبر اصطلاحی هست که معمولا در انبارداری و یا هر نوع دسته بندی در حیطه ابزار یا قطعات استفاده می شود. ترجمه واژه با واژه آن را می توان شماره قطعه بنامیم.
در اصطلاح رایج به چنین شماره هایی که به صورت خلاصه برای بیان هدفی و ارجاع شده به منبعی دیگر( مانند جدول،نمودار و..) شماره سریال یا به عبارتی سریال گفته می شود.
در واقع سریال ترکیبی از اعداد،حروف و عبارات می تواند باشد و بیان شماره صرفا به عدد اشاره خواهد داشت.
از حسن توجه حضرتعالی بسیار سپاسگذاریم.